تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,246 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,801 |
ماهیت شرطی لزومی جزئیه در منطق سینوی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 3، دوره 51، شماره 1، مرداد 1397، صفحه 43-59 اصل مقاله (290.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2018.231639.522944 | ||
نویسنده | ||
علی رضا دارابی* | ||
استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات | ||
چکیده | ||
شرطی قابل پذیرش در منطق سینوی مسور بوده و بر این اساس در یکی از چهار قالب محصوره قرار میگیرد. پس از ورود منطق جدید تلاشهای برای صورتبندی شرطیها در زبان منطق جدید شکل گرفت. یکی از مسائلی که در این تلاشها پیش آمد چگونگی صورتبندی شرطی لزومی جزئیه بود. رابطه میان مقدم و تالی در اینگونه از شرطی متصل میتواند با ادات شرطی و یا عطفی معرفی شود. در این مقاله با مطالعه متون متعدد سنت منطق سینوی نشان دادهایم که شواهد مختلفی برای انتخاب هر یک از دو ادات وجود دارد. این شواهد در شیوه بیان، استدلالها، و پاردوکسها و اختلافات موجود در این سنت یافت میشود. برایناساس انتخاب هر یک از این دو ادات برای نشان دادن ماهیت رابطه مقدم و تالی در شرطی لزومی جزئیه به معنای نادیده گرفتن بخشی از شواهد خواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
رابطه شرطی؛ رابطه عطفی؛ شرطی لزومی جزئیه؛ منطق سینوی | ||
مراجع | ||
[1] ابن سینا، حسین بن عبدالله (1392). الاشارات و التنبیهات، همراه با شرح نصیرالدین طوسی، فخرالدین رازی، قطبالدین رازی، تحقیق و تصحیح: وسام الخواطی، تهران، مطبوعات دینی. [2] ________________ (1404 ها.ق). الشفا، المنطق (قیاس)، قم، منشورات مکتبه آیت الله مرعشی نجفی. [3] ابهری، اثیرالدین (1370). «تنزیل الافکار»، تعدیل الافکار فی نقد تنزیل الافکار، منطق و مباحث الفاظ، به کوشش: مهدی محقق و توشی هیکو ایزتسو، تهران، دانشگاه تهران. [4] ایزدی, محمد و علیرضا دارابی (1390). «بازتأملی انتقادی در بهرهگیری از سور مرتبه دوم در تحلیل شرطی لزومی»، منطق پژوهی، تهران، سال دوم، بهار و تابستان، ص 23ـ1. [5] بهمنیار، بن مرزبان (1362). جام جهان نمای: ترجمه کتاب التحصیل، مترجم ناشناخته، به اهتمام: عبدالله نورانی و محمد تقی دانشپژوه، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. [6] حاجی حسینی، مرتضی (1375). ساختار صوری و معنایی منطق شرطی در دو نظام منطقی قدیم و جدید، پایاننامه مقطع دکتری، تهران، دانشگاه تربیت مدرس. [7] خونجی، افضلالدین (1389). کشف الاسرار عن غوامض الافکار، مقدمه و تحقیق: خالد الرویهب، تهران، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه. [8] دارابی، علیرضا (1389). «تحلیلسور شرطی لزومی مبتنی بر منطق جدید»، منطق پژوهی، تهران، سال اول، بهار و تابستان، شماره اول، ص 27ـ56. [9] رازی، قطبالدین (1384). تصحیح و تحقیق شرح مطالع الانوار، به کوشش: محسن جاهد، رساله دکتری، تهران، دانشگاه تهران. [10] رشر، نیکلاس (1381). « ابنسینا و منطق قضایای شرطی»، منطق سینوی به روایت نیکلاس رشر، ترجمه: لطف الله نبوی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. [11] سمرقندی، شمسالدین محمد (2010 م.). قسطاس الافکار فی تحقیق الاسرار، با مقدمه، تصحیح و شرح: نجم الدین پهلوان، رساله دکتری، آنکارا، دانشگاه آنکارا. [12] طوسی، نصیرالدین(1361). اساس الاقتباس، به تصحیح: مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران. [13] فاخوری، عادل(1387). منطق قدیم از دیدگاه منطق جدید، ترجمه: غلام رضا ذکیانی، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی. [14] فلاحی، اسدالله (1387). «قاعده فرعیه در منطق جدید، گزارشی انتقادی از نزاع پنجاه ساله منطق قدیم و جدید درباره پیش فرض وجودی در ایران»، آینه معرفت، تهران، شماره 15، ص 41ـ66. [15] _________ (1388 الف)، «سلب لزوم و لزوم سلب در شرطی سالبه کلیه»، معرفت فلسفی، تهران، سال هفتم، شماره اول، ص 233ـ260. [16] _________ (1388 ب)، «لزومی حقیقی و لزومی لفظی»، دو فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی، تهران، دفتر1، ص 107-127. [17] _________ (1393)، «منطق ربط نزد شمس الدین سمرقندی»، منطق پژوهی، تهران، سال پنجم، شماره دوم، پایز و زمستان 1393، ص 71ـ103. [18] گیلانی، عبدالله، (1370). « الرسالة المحیطة بتشکیکات فی القواعد المنطقیة مع تحقیقاتها»، منطق و مباحث الفاظ، به کوشش: مهدی محقق و توشی هیکو ایزتسو، تهران، دانشگاه تهران. [19] مظفر، محمد رضا (1433 ه.ق). المنطق، قم، موسسه النشر الاسلامی. [20] موحد، ضیاء (1382). «نظریه قیاسهای شرطی ابنسینا»، از ارسطو تا گودل، تهران، هرمس. [21] ـــــــــــ (1394). «نظریه قیاسهای شرطی ابنسینا»، تاملاتی در منطق ابن سینا و سهروردی، تهران، هرمس. [22] موسوی، سیده زهرا و مهناز امیرخانی (1391). «سیر تاریخی نسبتهای چهارگانه در منطق اسلامی»، منطقپژوهی، تهران، سال سوم، شماره اول، ص 137ـ148. [23] نبوی، لطف الله (1385). «بحثی تطبیقی در منطق ارسطو و فرگه»، تراز اندیشه، تهران، بصیرت. [24] ________ (1381). «منطق زمان و نظریه قیاس اقترانی شرطی ابنسینا»، منطق سینوی به روایت نیکلاس رشر، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 565 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 450 |