سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,686,270
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,915,079
مهری, آزاده, سلمان ماهینی, عبدالرسول, میکاییلی تبریزی, علیرضا, میرکریمی, سید حامد, سعدالدین, امیر. (1397). ارزیابی اثرات بوم‌‌شناختیِ تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ رودخانۀ قره‌‌سو. , 10(1), 93-116. doi: 10.22059/jtcp.2018.221374.669635
آزاده مهری; عبدالرسول سلمان ماهینی; علیرضا میکاییلی تبریزی; سید حامد میرکریمی; امیر سعدالدین. "ارزیابی اثرات بوم‌‌شناختیِ تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ رودخانۀ قره‌‌سو". , 10, 1, 1397, 93-116. doi: 10.22059/jtcp.2018.221374.669635
مهری, آزاده, سلمان ماهینی, عبدالرسول, میکاییلی تبریزی, علیرضا, میرکریمی, سید حامد, سعدالدین, امیر. (1397). 'ارزیابی اثرات بوم‌‌شناختیِ تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ رودخانۀ قره‌‌سو', , 10(1), pp. 93-116. doi: 10.22059/jtcp.2018.221374.669635
مهری, آزاده, سلمان ماهینی, عبدالرسول, میکاییلی تبریزی, علیرضا, میرکریمی, سید حامد, سعدالدین, امیر. ارزیابی اثرات بوم‌‌شناختیِ تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ رودخانۀ قره‌‌سو. , 1397; 10(1): 93-116. doi: 10.22059/jtcp.2018.221374.669635

ارزیابی اثرات بوم‌‌شناختیِ تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ رودخانۀ قره‌‌سو

مجله علمی " آمایش سرزمین "
مقاله 5، دوره 10، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 93-116    اصل مقاله (913.69 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2018.221374.669635
نویسندگان
آزاده مهری* 1؛ عبدالرسول سلمان ماهینی2؛ علیرضا میکاییلی تبریزی3؛ سید حامد میرکریمی3؛ امیر سعدالدین4
1دکتری دانشکدۀ شیلات و محیط ‌زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
2استاد، دانشکدۀ شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
3دانشیار، دانشکدۀ شیلات و محیط ‌زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
4دانشیار، دانشکدۀ مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
چکیده
برای ارزیابی اثرات تغییر الگوهای سیمای ‌سرزمین بر فرایندهای بوم‌‌شناختی می‌‌توان از کمی‌‌سازی ساختار سیمای ‌سرزمین استفاده کرد؛ زیرا این نمایه‌‌ها به‌سادگی اندازه‌‌گیری می‌‌شوند و به هزینه و زمان کمی نیاز دارند. در پژوهش حاضر، اثرات بوم‌‌شناختی تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ قره‌‌سو بررسی شد تا براساس آنها، مناطق متأثر از تغییر کاربری‌‌ها مشخص شود. ابتدا تغییر مساحت کاربری‌‌ها بین سال‌‌های 1363 و 1392 محاسبه شد. سپس، تغییرات الگوهای مکانی کاربری‌‌ها با استفاده از نمایه‌‌های سیمای  سرزمین بررسی شد. سرانجام، بر‌اساس کاربری فعلی یک شاخص، اثرات بوم‌‌شناختی برای منطقه تعریف شد. نتایج نشان داد طی سال‌‌های بررسی، مساحت جنگل 12 درصد و کشاورزی 5 درصد کاهش و مساحت مناطق مسکونی و صنعتی 292 درصد، مراتع 143 درصد و جاده 176 درصد افزایش یافته  ‌است. تحلیل نمایه‌‌های سیمای سرزمین بیانگر کاهش پیوستگی، افزایش تکه‌‌تکه‌‌شدگی و روند تخریب سیمای  ‌سرزمین است. نقشۀ شاخص ترکیبی اثرات بوم‌‌شناختی مشخص کرد حدود 28 درصد منطقه در معرض اثرات بوم‌‌شناختی زیاد و بسیار زیاد است. این مناطق پایه‌‌ای برای مطالعات آتی هستند و اقداماتی از قبیل تقویت مدیریت سرزمین و کاهش تکه‌‌تکه‌شدگی سرزمین در آنها ضروری است.
کلیدواژه‌ها
بوم‌‌شناسی سیمای سرزمین؛ تغییر کاربری؛ حوضۀ رودخانۀ قره‌‌سو؛ نمایه‌های ساختار سیمای سرزمین
مراجع
  1. آذری دهکردی، فرود و خزاعی، نوشین (1388)، «سامانۀ پشتیبان تصمیم‌‌گیری سریع برای ارزیابی پیامد فعالیت‌‌ها در تخریب سیمای سرزمین حوزۀ آبخیز شفارود»، مجلۀ محیط شناسی، سال 35، شمارۀ 51: 80-69.
  2. آرخی، صالح (1394)، «کاربرد متریک‌‌های سیمای سرزمین در ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از سنجش دور و GIS، مطالعۀ موردی: منطقۀ بیابانی دهلران»، جغرافیا و توسعه، شمارۀ 40: 68-59.
  3. استانداری استان گلستان (1393)، طرح آمایش استان گلستان- گزارش اطلاعات پایه، با همکاری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، مجری طرح: دکتر عبدالرسول سلمان ماهینی.
  4. حسینی وردئی، مهلا و همکاران (1391)، «کاربرد سنجه‌‌های سیمای سرزمین در ارزیابی اثرات تجمعی شبکۀ جاده‌‌ای بر پوشش درختی»، نشریۀ محیط ‌زیست طبیعی، دورۀ 65، شمارۀ 2: 152-139.
  5. خزاعی، نوشین و آذری دهکردی، فرود (1387)، «تحلیل توأم تخریب سیمای سرزمین در حوزۀ آبخیز سفیدرود با استفاده از متریک‌های اکولوژیکی سیمای سرزمین»، علوم محیطی، سال 6، شمارۀ 2: 64-55.
  6. سلاجقه، بهرنگ و همکاران (1393)، «تحلیل تخریب سرزمین با استفاده از آشکارسازی تغییرات و سنجه‌های سیمای سرزمین (مطالعۀ موردی: جزیرۀ کیش)»، ویژه‌نامۀ پژوهش‌های محیط‌زیست، سال 1: 110-99.
  7. سفیانیان، علیرضا و همکاران (1392)، «تحلیل گرادیان الگوی سیمای سرزمین شهری (مطالعۀ موردی: شهر اصفهان)»، پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 45، شمارۀ 1: 104-87.
  8. سلمان ماهینی، عبدالرسول (1386)، «معیارهای سیمای سرزمین و فرسایش‌‌پذیری به‌عنوان دو دسته نمایۀ کمی برای ارزیابی سریع اثرات طرح‌‌های توسعه»، مجلۀ علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 4، شمارۀ 1: 149-139.
  9. شیخ گودرزی، مهدی و همکاران (1391)، «ارزیابی آثار توسعه بر محیط ‌زیست حوزۀ گرگانرود با کاربرد مدل تخریب سیمای سرزمین»، نشریۀ محیط ‌زیست طبیعی، دورۀ 65، شمارۀ 2: 234-223.
  10. طالبی امیری، شیما و همکاران (1388)، «تحلیل تخریب سیمای سرزمین حوزۀ آبخیز نکا با استفاده از متریک‌های اکولوژی سیمای سرزمین»، علوم محیطی، سال 6، شمارۀ 3: 144-133.
  11. کرمی، آرش و فقهی، جهانگیر (1390)، «بررسی کمی‌کردن سنجه‌‌های سیمای سرزمین در حفاظت از الگوی کاربری اراضی پایدار (مطالعة موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)»، محیط‌شناسی، سال 37 شمارة ۶۰: 88-79.
  12. کیانی، واحد و فقهی، جهانگیر (1394)، «بررسی ساختار پوشش کاربری حوزۀ آبخیز سفیدرود با استفاده از سنجه‌‌های بوم‌‌شناسی سیمای سرزمین»، علوم و تکنولوژی محیط ‌زیست، دورۀ 17، شمارۀ 65: 141-131.
  13. میرزایی، محسن و همکاران (1392)، «بررسی تغییرات پوشش اراضی استان مازندران با استفاده از سنجه‌‌های سیمای سرزمین بین سال‌‌های 1363-1389»، اکولوژی کاربردی، سال 2، شمارۀ 4: 54-37.
14. Benedeka, Z., et al. (2011), “Landscape metrics as indicators: Quantifying habitat network changes of a bush-cricket Pholidoptera transsylvanica in Hungary”, Ecological indicators, 11(3): 930-933.

15. Brett Bryan, B. A. (2000), “Strategic revegetation planning in an agricultural landscape: A spatial information technology approach. Ph.D. thesis, Department of Geographical and Environmental Studies”, Department of Applied and Molecular Ecology: 411.

16. Di, X. H., Wang, Y. D., & Hou, X. Y. (2014), “Ecological risk caused by land use change in the coastal zone: a case study in the Yellow River Delta High-Efficiency Ecological Economic Zone”, 35th International Symposium on Remote Sensing of Environment (ISRSE35): 7.

17. Fan, J., Wang, Y., Zhou, Z., You, N., & Meng, J. (2016), “Dynamic ecological risk assessment and management of land use in the Middle Reaches of the Heihe River based on landscape patterns and spatial statistics”, Sustainability, 8(536): 15.

18. Martinez del Castillo, E., et al. (2015), “Evaluation of forest cover change using remote sensing techniques and landscape metrics in Moncayo Natural Park (Spain)”, Applied Geography, 62(2015): 247-255.

19. McGarigal, K. & Marks, B.J. (1995), “Fragstats: Spatial Pattern Analysis Program for Quantifying Landscape Structure”, USA: U.S. Dept, of Agriculture, Forest Service, Pacific Northwest Research Station: 122.

20. Salmanmahiny, A., & Turner, B. J., (2004), “Modeling past vegetation change through remote sensing and G.I.S: A comparison of neural networks and logistic regression methods”, International Conference on Geoinformatics and modeling Geographical System & Fifth International Workshop on GIS, Beijing: 24.

21. Sunil, N., MishrsT D. R., & Rothwell, R. G. (2004), “Change detection and landscape metrics for inferring anthropogenic processes in the greater EFMO area”, Remote sensing of environment, 91(3): 478-489.

22. Turner, M. G. (1989), “Landscape ecology: the effect of pattern on process”, Annual Review of Ecology and Systematics, 20(1989): 171-197.

23. Xie, H., Wang, P., & Huang, H. (2013), “Ecological Risk Assessment of Land Use Change in the Poyang Lake Eco-economic Zone, China. Int”, J. Environ. Res. Public Health, 10(1): 328-346.

24. Zou, T., Zhang, J., & Yoshino, K. (2016), “Ecological Risk Assessment of Land Use Change in the Northeast China: A Case Study of Linjiang Area”, International Journal of Environmental Science and Development, 7(4): 312-315.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 659
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 507





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب