پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,006 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,494,483 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,755,525 |
تدوین نظام صفحهآرایی حاکم بر سه نمونه از قرآنهای تیموری محفوظ در موزة ملی ایران | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 8، دوره 23، شماره 2، تیر 1397، صفحه 79-86 اصل مقاله (1.78 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.241144.665734 | ||
| نویسنده | ||
| طیبه بهشتی* | ||
| عضو هیات علمی | ||
| چکیده | ||
| برخی پژوهش‌‌های معاصر نشان داده‌اند صفحهآرایی نسخ خطی ایرانی با تکیه بر اصل تقسیم متوالی چهارچوب یک صفحه به بخش‌های برابر صورت گرفته است. با این وجود نسخههای ایرانی بسیاری وجود دارند که روش صفحهآرایی آنها به الزامات شیوۀ یادشده پاسخ نمی‌دهند. پژوهش پیش‌رو کوشیده است با استفاده از رویکرد کمّی و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی موردی، چگونگی صفحهآرایی سه نمونه از قرآن-های تیموری محفوظ در موزۀ ملی ایران را بکاود. ویژگی مشترک این نسخه‌ها آن است که نه تنها صفحه-آرایی هیچ یک از آنها بر اساس اصل تقسیم متوالی چهارچوب یک صفحه به بخش‌های برابر قابل توجیه نیست؛ بلکه در تمامی این نُسخ، به رغم ابعاد و تناسبات گوناگون، فاصلۀ سطح حروف تا عطف نصف طول حاشیۀ سرصفحه، پاصفحه و یا هر دو است. به طوری که با در نظر گرفتن شیوة ساخت کتاب در قرون میانة اسلامی که مبتنی بر دوبرگه بوده، می‌توان حدس زد هنرمندان صفحه‌آرا پس از تقسیم طول دوبرگه به n قسمت برابر، 1⁄n آن را از وسط به حواشی عطف و به همین مقدار از بالا یا پایین کادر به حواشی سرصفحه یا پاصفحه اختصاص داده‌اند. آن‌گاه با استفاده از روش‌های هندسی، محل قرار گرفتن سایر ابعاد قاب تذهیب یا قالب متن را تعیین کرده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صفحهآرایی؛ قرآنهای تیموری محفوظ در موزۀ ملی ایران؛ اسکلت شطرنجی‌شکل؛ دوبرگه؛ روش‌های هندسی | ||
| مراجع | ||
|
افروند، قدیر (1375)، گلچینی از قرآنهای خطی موزة دوران اسلامی، موزة ملی ایران، تهران. بوزجانی، ابوالوفاء محمد بن محمد (1369)، فی ما یحتاج الیه الاعمال و الصناع من اشکاال الهندسیه (هندسة ایرانی)، مترجم: علیرضا جذبی، انتشارات سروش، تهران. خاموشی، لیلا (1388)، چگونگی وقف اشیاء بر بقعة شیخ صفیالدین اردبیلی و وارد شدن آنها به موزة ملی ایران، وقف میراث جاویدان، شماره 66، صص 72-77. دروش، فرانسوا (1395)، دستنامة نسخهشناسی نسخههای به خط عربی، مترجم: سید محمدحسین مرعشی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) ، تهران. مهدوی، م. امین (1388)، گواه صفحهآرایی شبکه‌‌‌ای در نسخههای خطی ایران، زبان تصویری شاهنامه، مترجم: سید داود طبایی، موسسۀ تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن، تهران. Adle, Chahryar (1975), Recherche sur le Module et le trace Correcteur dans la Miniature Orientale, Le Monde Iranien et l’islam 3, pp. 81-105.
منبع تصاویر مجموعه تصاویر قرآنهای دورة تیموری، آرشیو موزة دوران اسلامی، موزة ملی ایران.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 545 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 835 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب