
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,695 |
تعداد مقالات | 72,294 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,358,822 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,209,968 |
اسم کریم در عرفان اسلامی | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
مقاله 6، دوره 50، شماره 1، تیر 1396، صفحه 129-146 اصل مقاله (278.93 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2018.234256.629685 | ||
نویسندگان | ||
سعید ملک محمد1؛ محمد علی رستمیان* 2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه تصوف و عرفان اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب | ||
2استادیار گروه معارف دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
این مقاله از منظر عرفانی به بررسی «اسم کریم» میپردازد. اسماءالله هم در عرفان عملی و هم عرفان نظری جایگاه ویژهای دارد، بهطوریکه بدون آنها نه شناخت عارفانه حاصل میشود و نه سلوک عرفانی. در این تحقیق به ابعاد مختلف معرفتشناختی، وجودشناختی و سلوکی اسم کریم پرداختیم. در این رابطه مشخص شد که از جهت معرفتشناختی، کریم به کسی اطلاق میشود که به خاطر شرافت ذاتیاش بخشش او دائمی بوده و حتی بدون درخواست، به دیگران میبخشد و از خطای آنها میگذرد. از منظر هستیشناختی، اسم کریم از اسمای صفات بوده و با اسم جلیل تناکح اسمایی دارد. در این تناکح که غلبه با اسم جلیل است، اسم کریم جلال خدا را که موجب دوری بندگان از اوست، تلطیف کرده و راه را به سوی حق باز میکند، همچنین این اسم سبب خلقت ممکنات و رساندن عطایای الهی به آنهاست. از منظر سیر و سلوکی، پیوند سهگانۀ تعلق، تخلق و تحقق در سلوک عرفانی جایگاه والایی دارد و مظهر اسم کریم سالکی است که مربّی عالم بوده، تمامی زشتیهای خلقی را از او زدوده باشد و به مکارم اخلاق زینتش بخشیده باشد. چنین بندهای چون به مظهریت این اسم نائل شده است، به عیان امتناع خروج خود از حکم ربوبیّت حق را درمییابد و به کرم مولایش حسن ظن مییابد. | ||
کلیدواژهها | ||
اسماء الله؛ سیر و سلوک؛ عبدالکریم؛ عرفان اسلامی؛ کریم؛ هستی شناسی | ||
مراجع | ||
]1[ ابن عربی، محیالدین (1336). انشاءالدوائر، ویراستۀ مهدی محمد ناصرالدین، مطبعۀ بریل، لیدن. ]2[ ـــــــــــ (؟). الفتوحاتالمکیه، دار صادر، بیروت. ]3[ ـــــــــــ (1383). کشفالمعنی عن سر اسماءاللهالحسنی، ویراستۀعلی زمانی، مطبوعات دینی، قم. ]4[ ابن فناری، محمد بن حمزه (1971م). مصباح الأنس بین المعقول و المشهود، دارالکتبالعلمیه، بیروت. ]5[ ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسانالعرب، چ سوم، دارصادر، بیروت. ]6[ البونی، احمد بن علی (1427). شمسالمعارفالکبری، چ دوم، مؤسسه النورللمطبوعات، بیروت. ]7[ حسینی واسطی زبیدی، مرتضی (1414). تاجالعروس فی جواهرالقاموس، دارالفکر، بیروت. ]8[ جَندی، مؤیدالدین (1362). نفحهالروح و تحفهالفتوح، مولی، تهران. ]9[ خوارزمی، تاجالدین (1379). شرح فصوصالحکم، ویراستۀ آیتالله حسنزاده آملی، چ دوم، بوستان کتاب، قم. ]10[ راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). مفردات الفاظ القرآن، ویراستۀصفوان عدنان داوودی، دارالعلم ـ الدارالشامیه، دمشق ـ بیروت. ]11[ سراج طوسی، ابونصر (1914). اللمع فیالتصوف، ویراستۀ رینولد آلین نیکلسون، مطبعۀ بریل، لیدن. ]12[ سمعانی، احمد (1384). روحالارواح فی شرح اسماءالملکالفتّاح، ویراستۀ نجیب مایل هروی، چ دوم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. ]13[ سمنانی، علاءالدوله (1383). مصنفات فارسی سمنانی، ویراستۀ نجیب مایل هروی، چ دوم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. ]14[ طباطبایی، سیدمحمدحسین (1402). الرسائل التوحیدیه، مؤسسهالنعمان، بیروت. ]15[ عفیفی، ابوالعلاء (1370). شرحفصوصالحکم، چ دوم، الزهراء، تهران. ]16[ فخررازی، محمدبن عمر (1406). لوامعالبینات شرح أسماءالله تعالی و الصفات، مکتبه الکلیات الأزهریه، قاهره. ]17[ فیض کاشانی، محسن (1415). تفسیر الصافی، چ دوم، ویراستۀ حسین اعلمی، انتشارات صدر، تهران. ]18[ قشیری، ابوالقاسم (1422). شرح اسماءاللهالحسنی، ویراستۀ عبدالرئوف سعید و سعد حسن محمد علی، دارالحرم للتراث، قاهره. ]19[ قونوی، صدرالدین (2008). شرح الاسماءالحسنی، ویراستۀ قاسم تهرانی، دار و مکتبهالهلال، بیروت. ]20[ قیصری، داود (1375). شرح فصوصالحکم، ویراستۀ جلالالدین آشتیانی، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. ]21[ کاشانی، عبدالرزاق (1426). اصطلاحاتالصوفیه، دارالکتبالعلمیه، بیروت. ]22[ ـــــــــــــــ (1426). لطائفالاعلام فی اشارات اهلالالهام، مکتبهالثقافهالدینیه، قاهره. ]23[ موحد، محمدعلی و صمد موحد (1386). شرح فصوصالحکم، انتشارات کارنامه، تهران. ]24[ مهائمی، علاءالدین علی بن أحمد (1428). خصوصالنعم فی شرح فصوصالحکم، ویراستۀ احمد فرید مزیدی، دارالکتبالعلمیه، بیروت. ]25[ همدانی، عینالقضات (1377). نامههای عینالقضات، اساطیر، تهران. ]26[ ــــــــــــــ (1373). تمهیدات، ویراستۀ عفیف عسیران، چ چهارم، منوچهری، تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 819 |