سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,033
تعداد مشاهده مقاله125,502,861
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,767,008
هوشیدری, فرحناز, سفید کن, فاطمه, طبایی عقدایی, سید رضا, یوسفی, بایزید. (1397). بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس پنج اکسشن مرزه گونه Satureja mutica Fisch. & C.A.Mey. در شرایط زراعی کردستان. , 49(1), 15-23. doi: 10.22059/ijhs.2018.139161.903
فرحناز هوشیدری; فاطمه سفید کن; سید رضا طبایی عقدایی; بایزید یوسفی. "بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس پنج اکسشن مرزه گونه Satureja mutica Fisch. & C.A.Mey. در شرایط زراعی کردستان". , 49, 1, 1397, 15-23. doi: 10.22059/ijhs.2018.139161.903
هوشیدری, فرحناز, سفید کن, فاطمه, طبایی عقدایی, سید رضا, یوسفی, بایزید. (1397). 'بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس پنج اکسشن مرزه گونه Satureja mutica Fisch. & C.A.Mey. در شرایط زراعی کردستان', , 49(1), pp. 15-23. doi: 10.22059/ijhs.2018.139161.903
هوشیدری, فرحناز, سفید کن, فاطمه, طبایی عقدایی, سید رضا, یوسفی, بایزید. بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس پنج اکسشن مرزه گونه Satureja mutica Fisch. & C.A.Mey. در شرایط زراعی کردستان. , 1397; 49(1): 15-23. doi: 10.22059/ijhs.2018.139161.903

بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس پنج اکسشن مرزه گونه Satureja mutica Fisch. & C.A.Mey. در شرایط زراعی کردستان

علوم باغبانی ایران
مقاله 2، دوره 49، شماره 1، خرداد 1397، صفحه 15-23    اصل مقاله (608.54 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijhs.2018.139161.903
نویسندگان
فرحناز هوشیدری* 1؛ فاطمه سفید کن2؛ سید رضا طبایی عقدایی3؛ بایزید یوسفی4
1مربی، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
2استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4دانشیار، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
چکیده
مرزۀ جنگلی  (Satureja mutica Fisch. & C. A. Mey.)یکی از گونه‌های انحصاری تیرۀ نعنا (Lamiaceae) است که در رویشگاه‌های طبیعی نواحی شمال و شمال شرق ایران پراکنش دارد. در این تحقیق به‌منظور بررسی امکان کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ آن در حالت زراعی، آزمایشیدر قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1388 تا 1391 به اجرا در آمد. در آغاز بذر پنج توده یا نمونه (اکسشن) ازاین‌گونه از رویشگاه‌های طبیعی استان‌های خراسان (دو نمونه)، مازندران، گیلان (دو نمونه) گردآوری و در گلخانه کشت و نشا تولید شد. نشاها در مزرعۀ تحقیقاتی ایستگاه گریزۀ سنندج کشت شد. سپس سرشاخه‌های گل‌دار آن‌ها طی دو تا سه سال متوالی پس از کشت در مرحلة گلدهی کامل به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. اسانس‌ها با استفاده از دستگاه‌های فام‌نگار (کروماتوگرافی) گازی و گاز فام‌نگارمتصل به طیف‌سنج جرمی و با محاسبة شاخص بازداری تجزیه و شناسایی شدند.در شمار پنج نمونۀ بانک ژنی مورد بررسی گونۀ S. mutica ترکیب‌های عمدۀ اسانس در سال اول تیمول (5/8-7/51 درصد)، پارا-سیمن (8/9-2/16 درصد )، گاما- ترپینن (0/10-2/23 درصد) و کارواکرول (7/3 -7/49 درصد) و در سال دومتیمول (5/3-1/34 درصد)، پارا-سیمن (0/17 -0/39 درصد )، گاما-ترپینن (6/15-3/22 درصد) و کارواکرول (6/3-2/44 درصد) بود و در سال سوم تیمول (4/26-9/28 درصد)، پارا-سیمن (8/19 -8/21 درصد)، گاما-ترپینن (2/17-8/17 درصد) و کارواکرول (9/20-0/27 درصد) بود. بازدۀ اسانس توده‌های مورد بررسی این‌گونه به‌تدریج با رشد گیاه در سال دوم و سوم افزایش یافت. مجموع دو ترکیب فنلی تیمول و کارواکرول اسانس در سال دوم نسبت به سال اول در همۀ نمونه‌ها کاهش یافت و بیشترین میزان تیمول در سال اول بود. به‌طورکلی می‌توان گفت گیاهان دو ‌ساله و سه ساله بازدۀ اسانس بالاتر و گیاهان یک‌ساله کیفیت اسانس بالاتری داشتند. بازدۀ اسانس در سال سوم نسبت به سال دوم افزایش و کیفیت اسانس در نمونۀ خراسان 1 افزایش و در نمونۀ خراسان 2 کاهش یافت.
کلیدواژه‌ها
تیمول؛ کارواکرول؛ کشت؛ گاما-ترپینن؛ پارا-سیمن؛ مرزۀ جنگلی
مراجع
  1. Baser, K. H. C., Özek, T., Kirimer, N. & Tümen, G. (2004). A Comparative study of the essential oils of wild and cultivated Satureja hortensis L.  Journal of Essential Oil Research, 16, 422-424.
  2. Farsam, H., Amanlou, M., Radpour, M. R., Salehinia, A. N. & Shafiee, A. (2004). Composition of the essential oils of wild and cultivated Satureja khuzistanica Jamzad from Iran, Flavour and Fragrance Journal, 19, 308-310.
  3. Gohari, A. R., Hadjiakhoondi, A., Shafiee, A., Ebrahimi, E. S. & Mozaffarian, V. (2005). Chemical Composition of the Essential Oils of Satureja atropatana and Satureja mutica Growing Wild in Iran,  Journal of Essential Oil Research,  17(1), 17-18.
  4. Hooshidary, F., Sefidkon, F., Naderi, M. & Taoghi, Gh. (2015).The essential oils components of wild and cultivated Satureja avromanica Maroofi in Kurdistan province of Iran. Quarterly Journal of Plant Environmental Physiology, 10(1) (37), 53-61.
  5. Hooshidary, F. & Sefidkon, F. (2013). Variability in essential oil content and composition of Satureja Sahendica Bornum. cultivated in Kurdistan Province. In: Proceedings of The Secound International Conference on Agriculture and Natural Resources, 25-26 Desember, Razi University, Kermanshah, Iran. pp.546-548
  6. I.R. of Iran Meteorological Organization (IRIMO) Data Processing Center from http://www.chaharmahalmet.ir/stat/archive/iran/kor/SANANDAJ/25.asp
  7. Jamzad, Z. (2012). Flora of Iran, No.76: Lamiaceae. Research Institute of Forests and Rangelands.pp.1066
  8. Rustaiyan, A., Feizbakhsh, A., Masoudi, Sh. & Ameri, N. (2004). Comparison of the volatile oils of Satureja atropatana Bung. and Satureja mutica Fisch. et C.A. Mey. from Iran. Journal of Essential Oil Research, 16(6), 594-596.
  9. Sefidkon, F. & Jamzad, Z. (2000). Essential oil of Satureja bachtiarica Bunge.. Journal of Essential Oil Research, 12(5).
  10. Sefidkon, F. & Jamzad, Z. (2005). Chemical composition of the essential oils of three Iranian Satureja species (S. mutica, S. macrantha and S. intermedia). Food Chemistry, 91, 1-4.
  11. Shibamoto, T. (1987). Retention indices in essential oil analysis. In: Capillary Gas chromatography in Essential oil Analysis. Edits, P. Sandra and C. Bicchi, Dr. Alfred Heuthig Verlag, NewYork, P. 259-275.
  12. Zargari, A. (1972). Medicinal Plants. Tehran Univercity Pub II. (3rd ed.).1001pp. (in Farsi)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 551
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 580





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب