تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,515,501 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,776,625 |
واکاوی مؤلّفههای وحدت اسلامی در اشعار احمد محرم | ||
ادب عربی | ||
مقاله 13، دوره 10، شماره 1، خرداد 1397، صفحه 199-216 اصل مقاله (963.43 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2018.125767.611279 | ||
نویسنده | ||
مالک عبدی* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه ایلام | ||
چکیده | ||
وحدت اسلامی از موضوعاتی است که از همان بدو ظهور اسلام مورد توجه پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم(ع) بوده و ایشان همواره تلاش داشتهاند تا از طریق نهادینهسازی اصول اسلامی مسلمانان را از تفرقه بازداشته و تعالیم وحدتجویانة فراموششده را دگرباره در عرصة تعاملات بشری متبلور سازند. در این راستا اکثر شاعران عرب نیز همّت بر آن گماشتهاند که مسلمانان را به وحدت اسلامی فراخوانده و رگههایی از حمیّت اسلامی را بر لوح اندیشة آنان نقش زنند. احمدمحرم ازجمله شاعرانی است که در جایجای دیوانش نمایههایِ دعوت به وحدت اسلامی به چشم میخورد. هدف از پردازش شعر وی از منظر رخدادهای وحدتجویانه، تبیین نحوة نگرش شاعر به مقولة وحدت و اتّحاد، و بیان تکیهگاههای محوریِ اندیشة او در طرح چنین مضامینی است. نتایج پژوهش نشان میدهد مسائلی چون: نقد شرایط اسفناک سیاسی و اجتماعی حاکم بر بلاد عربی، ارائة الگوی کلانِ وحدتِ اسلامی و نه وحدت عربیِ صِرف؛ برجستهسازیِ جلوههای حماسی و شور عربیّت بهعنوان عاملی انگیزشی برای تثبیت مقولة وحدت؛ استناد به آموزههای قرآن کریم بهعنوان پشتوانهای سِتُرگ برای عینیّتبخشی به مضامین وحدتگرایانه مطمحِ نظر شاعر بوده است. نگارنده در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی (کتابخانهای) به تبیین تکیهگاههای شعری احمدمحرم در حوزة مضامین وحدتگرایانه میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
وحدت اسلامی؛ ادبیات دینی؛ شاعران عرب؛ شعر مصر؛ احمدمحرم | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، الطبعة الثالثة، بیروت، دارالفکر، 1414. اصفهانی، راغب، المفردات فی غریب القرآن، ترجمه حسین بن أحمد کیلانی، طهران، البوذرجمهری، 1373. أبوشادی، أحمد زکی، قضایا الشعر المعاصر، القاهرة، الشرکة العربیة للطباعة و النشر، 1959. بخاری، أبوعبدالله محمد بن إسماعیل، صحیح بخاری، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1412. الجیزاوی، سعدالدین، العامل الدینی فی الشعر المصری الحدیث، القاهرة، المجلس الأعلی لرعایة الفنون، 1964. الخفاجی، محمد عبدالمنعم، دراسات فی الأدب العربی الحدیث و مدارسه، بیروت، دارالجیل، 1992. حکمتی، صبا، «بررسی مضامین سیاسی در شعر احمدمحرم»، پایاننامة کارشناسیارشد، استاد راهنما عبدالاحد غیبی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، 1392. دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، چاپ بیستم، دانشگاه تهران، 1377. الدسوقی، عمر، فی الأدب الحدیث، القاهرة، دارالفکر، 2003. الزیات، أحمد حسن، تاریخ العربی للمدارس الثانویة و العلیا، الطبعة التاسعة، بیروت، دارالمعرفة، 2005. صادقی اردستانی، احمد، وحدت مسلمین، قم، دفتر کنگرة جهانی ائمة جمعه و جماعت، بیتا. صبحی، صالح، نهجالبلاغه، چاپ سوم، قم، دارالهجرة، 1407. صدقی، حامد و احمدرضا صاعدی، «الوطنیّة الصادقة فی شعر احمدمحرم»، اللغة العربیة و آدابها، السنة الخامسة، العدد 9، صص 72- 57، خریف و شتاء 1430 و 1431. ضیف، شوقی، الأدب العربی المعاصر فی مصر، القاهرة، دارالمعارف، 1957. عبده، الشیخ محمّد، شرح نهج البلاغة، الجزء الأوّل، بیروت، مؤسسة الأعلمی، 2003. عزتی، مصطفی، «شرح وتحلیل ادبی ومضامین تاریخی دیوان احمدمحرم از غزوة بدر الکبری تا پایان شهدای بدر»، پایاننامة کارشناسیارشد، استاد راهنما یدالله رفیعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1390. المتقی الهندی، علاءالدین، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1980. الفار، مصطفی، الشاعر احمدمحرم دراسة فی حیاته و شعره، عمان، منشورات أمانة عمّان الکبرى، 2007. فتحی الظاهر، عبدالله، «الشعر الإسلامی فی أشعار احمد محرم»، کلیة العلوم الاسلامیة، العدد السابع، صص 130- 112، 1433- 2012. قاسمی، لیلا و محمد مظاهری، «وحدت اسلامی و نقش شعرای معاصر عرب در تحکیم آن»، نقد ادب معاصر عربی، دورة 3، ش 4، صص 95-123، تابستان 1392. کحالة، عمر رضا، معجم المؤلفین، دمشق، مطبعة الترقی، 1957. محرم، أحمد، الدیوان، مصر، دارالکتب الإسلامیة، 1963. مصطفی، ابراهیم، المعجم الوسیط، تهران، مرتضوی، بیتا. مطهری، مرتضی، مجموعة آثار، تهران، صدرا، 1389. معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، امیرکبیر، 1371. موسوی خمینی، روحالله، صحیفة نور، تهران، مؤسسة نشر آثار امام خمینی(ره)، 1359. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 544 |