![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,694,239 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,923,667 |
روشهای تمثیلی و اندیشههای کهانت در فردوس الحکمۀ ابن ربن طبری | ||
تاریخ علم | ||
مقاله 3، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 18، خرداد 1394، صفحه 51-63 اصل مقاله (449.96 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2018.222616.371366 | ||
نویسنده | ||
محبوبه فرخنده زاده* | ||
استاد دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
دانش پزشکی در آغاز پیشینۀ تاریخی خود با خرافات و روشهای سحرآمیز همراه بود. پس از آنکه پزشکی از خرافات جدا شد و بر پایۀ چند اصل کلی و تجربۀ بالینی قرار گرفت کماکان روشهای غیر علمی در آن تأثیرگذار بوده است. فردوس الحکمه از جملۀ نخستین آثار جامع پزشکی دورۀ اسلامی است امادر آن میتوان اشارات و تجویز روشهای غیر علمی را به وفور مشاهده کرد. در این مقاله که به روش توصیفی و با تکیه بر فردوس الحکمۀ طبری تألیف شده است، تلاش میشود به کاربرد و اثر بخشی طلسمات، تعاویذ و روشهای جادویی در دانش پزشکی پرداخته شود. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که طبری به تأثیر و ارتباط علم تنجیم و خواص جانداران و کارکرد طلسمات در دانش پزشکی اعتقاد داشته است؛ از این رو وی با تأثیرپذیری از مکاتب پزشکی تمدنهای پیشین و باورپذیری از طبابت عامیانه، سحر و جادو را منشأ بروز بیماری دانسته و در درمان بیماریها و تجویز دارو شیوههای آمیخته با خرافات و کارکرد تعاویذ را از نظر دور نداشته است و به سحر و طلسمهای مختلف توسل میجوید. | ||
کلیدواژهها | ||
جادو؛ دانش پزشکی؛ طلسم؛ فردوس الحکمه | ||
مراجع | ||
آموزگار، ژاله. (1386ش). زبان، فرهنگ و اسطوره. تهران: معین. ابن ابى اصیبعه. (2001م). عیون الأنباء فی طبقات الأطباء. به تصحیح عامر نجار. قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب. ابن سینا (1968م). الإشارات و التنبیهات. به تصحیح سلیمان دنیا. قاهره. ــــــــــــــــ . (1426ق). القانون فی الطب. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. ــــــــــــــــ . (1331ش). کنوز المعزمین. مقدمۀ جلالالدین همایی. تهران: انتشارات آثار ملی. ابن خلدون، عبدالرحمان (1415ق/1995م). مقدمه. تحقیق درویش الجویدی. بیروت: مکتبة العصریة. ابن ندیم، محمد بن اسحاق. (1391ق/1971م). الفهرست. تحقیق رضا تجدد. تهران: مکتبة الأسدی. ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد. (1355ق). الجماهر فی معرفة الجواهر. حیدرآباد دکن: دائرةالمعارف العثمانیة. ابومعشر بلخی، جعفر بن محمد. (1388ش). الأحکام علی قرانات الکواکب. به کوشش یوسف بیگ باباپور و دیگران. قم: انجمن ذخایر اسلام. الگود، سیریل. (1352ش). تاریخ پزشکی ایران از دورۀ باستان تا سال 1934. ترجمۀ محسن جاودان. تهران: اقبال. اولمان، مانفرد. (1383ش). طب اسلامی. ترجمۀ فریدون بدرهای. تهران: انتشارات توس. تفضلی، احمد. (1354ش). مینوی خرد. تهران: انتشارات توس. چایلد، گوردن. (1352ش). انسان خود را میسازد. ترجمۀ احمد کریمی و محمد هل اتائی. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی. ذاکری، مصطفی. (تابستان 1384ش). «تصحیح یک طلسم در فردوس الحکمه». تاریخ علم، شمارۀ سوم، ص63-74. رازی، محمد بن زکریا. (1375ق/1955م). الحاوی فی الطب، حیدرآباد دکن: مکتبة دائرةالمعارف العثمانیة. ــــــــــــــــ . (1388ش). خواص الاشیاء. به تصحیح یوسف بیگ باباپور. قم: مجمع نشر ذخائر اسلامی. رضوی برقعی، سید حسین. (پاییز 1383ش). «نقدی بر تصحیح کتاب فردوس الحکمه: کهنترین درسنامۀ پزشکی». تاریخ علم، شمارۀ دوم، ص179-189. مجلسى، محمد باقر. (1351ش). آسمان و جهان (ترجمۀ السماء و العالم بحار الأنوار). ترجمۀ محمدباقر کمرهای. تهران: انتشارات اسلامیه. ناصری، محسن و فرزانه غفاری. (1390ش). خوز و خوزی در مکتب پزشکی ایران. تهران: انتشارات المعی. شییرا، ادوارد. (1375ش). الواح بابل، ترجمۀ علیاصغر حکمت. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. طبری، علی بن سهل. (1928م). فردوس الحکمه. تصحیح زبیر الصدیقی. برلین. عقیلی خراسانی شیرازی، محمد حسین. (1390ش). مخزن الأدویه. تصحیح محمدرضا شمس اردکانی. تهران: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی. کاشانى، عبد اللّه بن على. (1386ش). عرائس الجواهر و نفائس الأطائب. تهران: المعى. کاویانی پویا، حمید. (1394ش). بیمارستانها و مراکز درمانی در ایران. تهران: امیرکبیر. کریستین سن، آرتور. (1379ش). ایران در زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید یاسمی. تهران: دنیای کتاب. مجریطی، ابوالقاسم مسلمة بن احمد. (1927م). غایة الحکیم. هامبورگ. مسعودی، ابوالحسن علی. (1409ق). مروج الذهب و معادن الذهب. تصحیح یوسف داغر. قم: دارالهجرة. نجمآبادی، محمود. (1371ش). تاریخ طب در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. وندیداد (فرگرد هفتم). (1385ش). ترجمه و پژوهش هاشم رضی. تهران: بهجت. یزدی، اسماعیل. (1388ش). سیری در تاریخ دندانپزشکی ایران: دفتر نخست ایران باستان و دورۀ اسلامی. تهران: فرهنگستان علوم پزشکی. یوحنا بن ماسویه. (1388ش). الجواهر و صفاتها. تهران: دانشگاه علوم پزشکى ایران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 472 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 707 |