تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,987 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,555 |
اضافۀ استشهادی | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 14، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، دی 1396، صفحه 243-255 اصل مقاله (335.24 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2018.65535 | ||
نویسندگان | ||
روح الله هادی1؛ نگین مژگانی2 | ||
1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
2دانشآموختۀ کارشناسیارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
استشهاد و اقتباس آیات قرآنی، در دورههای مختلف، همواره از بارزترین ویژگیهای متون نثر فارسی بودهاست. طبیعی است که این صنعت خطابی، مانند هر پدیدۀ زبانی، بنابر مقتضیات فکری و ادبی غالب هر دوره، دستخوش تحول و شکلگردانی شدهاست. بررسی نمونههای استشهاد در نثر فارسی از قرن پنجم تا هشتم هجری نشان میدهد که این صنعت به مرور زمان از عنصری استدلالی به عنصری بلاغی تغییر شکل یافته و براثر این تحول کارکردی، ساختار زبانی آن نیز از حالت مبسوط و صریح و مستقل به سمت الگویی موجز و مبهم و وابسته حرکت کردهاست. نتیجۀ نهایی چنین جریانی، ظهور نوع تازهای از ترکیب اضافی در زبان فارسی است که میتوان آن را «اضافۀ استشهادی» نامید. باتوجهبه غیاب این نوع ترکیب اضافی در آثار مربوط به دستور زبان فارسی، بررسی جامع ساختمان این ترکیب ضروری است. در این نوشته، عوامل شکلگیری، ساختار زبانی و ادبی، الگوها و کارکردهای اضافۀ استشهادی بررسی شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
نثر؛ استشهاد؛ شکلگردانی؛ کارکرد؛ الگو؛ ترکیب اضافی؛ دستور زبان | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. خطیبی، حسین (1386)، فن نثر در ادب پارسی، تهران، زوار. خواجه عبدالله انصاری (۱۳۵۲)، مجموعۀ رسائل خواجه عبدالله انصاری، به تصحیح محمد شیروانی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران. خواجه نصیرالدین طوسی (۱۳۶۹)، اخلاق ناصری، به تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران، خوارزمی. نجمالدین رازی (۱۳۵۲)،الف، مرموزات اسدی در مزمورات داوودی، با مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعیکدکنی، تهران، مؤسسۀ مطالعات اسلامی. ــــــــــ (۱۳۵۲)، ب، رسالۀ عشق و عقل، به تصحیح تقی تفضلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ـــــــــــ (۱۳۷۱)، مرصادالعباد من المبدأ الی المعاد، به تصحیح محمدامین ریاحی، تهران، علمی و فرهنگی. روزبهان بقلی شیرازی (۱۳۶۰)، شرح شطحیات، به تصحیح هَنری کُربَن، تهران، طهوری. سعدالدین وراوینی (۱۳۹۲)، مرزباننامه، به تصحیح خلیل خطیبرهبر، تهران، صفیعلیشاه. شفیعیکدکنی، محمدرضا (۱۳۹۱). رستاخیز کلمات، تهران، سخن. صدرینیا، باقر (۱۳۸۸)، فرهنگ مأثورات متون عرفانی، تهران، سخن. ظهیری سمرقندی، محمد (1948)، سندبادنامه، به تصحیح احمد آتش، استامبول، وزارت فرهنگ. عزالدین محمود کاشانی (۱۳۲۵)، مصباحالهدایه و مفتاحالکفایه، به تصحیح و مقدمه و تعلیقات جلالالدین همایی، تهران، سنایی. عینالقضات همدانی (۱۳۴۱)، تمهیدات، به تصحیح عفیف عسیران، تهران، دانشگاه تهران. فخرالدین عراقی (۱۳۸۶)، کلیات، به تصحیح نسرین محتشم، تهران، زوار. فرشیدورد، خسرو (۱۳۸۸)، دستور مفصل امروز، تهران، امیرکبیر. القلقشندی، الشیخ ابیالعباس احمد (۱۳۴۰ ق)، صبحالاعشی، الجزء الاول، قاهره، دارالکتاب المصریة. معین، محمد (۱۳۶۳)، اضافه، تهران، امیرکبیر. میبدی، ابوالفضل رشیدالدین (1331)، کشفالاسرار و عدةالابرار، به تصحیح علیاصغر حکمت، جلد اول، تهران، دانشگاه تهران. ــــــ (۱۳۳۹)، کشفالاسرار و عدةالابرار، به تصحیح علیاصغر حکمت، جلد چهارم، تهران، ابنسینا. ناصرخسرو قبادیانی (۱۳۳۲)، جامعالحکمتین، به تصحیح هَنری کُربَن و محمد معین، تهران، قسمت ایرانشناسی انستیتو ایران و فرانسه. نظامی عروضی، احمد بن عمر (۱۳۸۸)، چهار مقاله، به تصحیح محمد قزوینی و تصحیح مجدد محمد معین، به کوشش مهدخت معین، تهران، صدای معاصر. همایی، جلالالدین (۱۳۹۴)، فنون بلاغت، تهران، سخن. هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (۱۳۸۳)، کشفالمحجوب، به تصحیح محمود عابدی، تهران، سروش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 601 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 431 |