تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,515 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,131,491 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,237,803 |
نقد و بررسی ندا در بلاغت فارسی و عربی | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 11، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، دی 1396، صفحه 185-202 اصل مقاله (337.93 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2017.65532 | ||
نویسندگان | ||
معصومه محمدی1؛ سیّد علی اصغر میر باقری فرد2؛ سیّده مریم روضاتیان3 | ||
1دانشآموخته دورة دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
3دانشیار زبان و ادبیات فارسی، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
علم بلاغت، یکی از مهمترین علوم ادبی است که قواعد و اصول آن برای تبیین و توضیح فصاحت و بلاغت کلام به کار میرود؛ و علم معانی، یکی از شاخههای اصلی بلاغت است که کلام را از نظر معانی ثانوی و موافقت آن با حال و مقام میسنجد. نخستین کتابهای بلاغی به زبان عربی نگاشته شد و همواره مورد توجه علمای بلاغت فارسی بودهاست. پایبندی اهل بلاغت فارسی به تعاریف و قواعد بلاغت عربی و بیتوجهی به تفاوتها و ویژگیهای کلام در زبان فارسی، باعث بروز اشتباهاتی در منابع بلاغی شده، تاجاییکه برخی قواعد و اصطلاحات مطرحشده در این کتابها، در زبان فارسی کاربرد ندارد و بیشتر مثالها، عربی است. یکی از مباحثی که در علم معانی با نام «انشای طلبی» بررسی میشود، مبحث نداست. تعریف و جایگاه ندا در فارسی و عربی متفاوت است درحالیکه مباحث مربوط به آن بدون در نظر گرفتن وجوه تفاوت و اختلاف، وارد بلاغت فارسی شدهاست. تبیین وجوه اختلاف مبحث ندا در بلاغت فارسی و عربی، یکی از مباحثی است که نشان میدهد بازنگری منابع بلاغی فارسی و تقسیم کلام در علم معانی ضرورت دارد. در این مقاله، با نقد مبحث ندا در حوزۀ علم معانی، کوشش میشود جایگاه آن، باتوجهبه ویژگیهای دستوری و معنایی تبیین شود. نتایج این تحقیق میتواند در اصلاح و بازنگری علم معانی فارسی و نقد مباحث تقسیم کلام نیز بهکار گرفته شود. | ||
کلیدواژهها | ||
بلاغت؛ معانی؛ انشا؛ ندا؛ بلاغت فارسی؛ بلاغت عربی | ||
مراجع | ||
آقاولی، حسامالعلماء (1373)، درر الادب در فن معانی و بیان و بدیع، چاپ سوم، قم، ستاره. ابنعساکر، علی بن حسن (1415)، التاریخ الکبیر (تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیه...)، تحقیق محمد بن ابیسعید عمر بن غرامة العمری، دمشق، دارالفکر. ابنعقیل، بهاءالدین عبدالله (1386)، ترجمۀ شرح ابنعقیل بر الفیۀ محمد بن عبدالله بن مالک، ترجمۀ سیدحمید طبیبیان، تهران، امیرکبیر. امین شیرازی، احمد (1373)، آیین بلاغت (شرح فارسی مختصر المعانی)، بی جا، بی نا. انوری، علی بن محمد (1337)، دیوان اشعار، بهاهتمام محمدتقی مدرسرضوی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین (1385)، تاریخ بیهقی، بهکوشش خلیل خطیبرهبر، چاپ دهم، جلد 1، تهران، مهتاب. تجلیل، جلیل (1370)، معانی و بیان، چاپ پنجم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. تفتازانی، سعدالدین (1411)، مختصر المعانی، قم، دارالفکر. تقوی، سیدنصرالله (1363)، هنجار گفتار در فن معانی و بیان و بدیع فارسی، اصفهان، فرهنگسرای اصفهان. جرجانی، عبدالقاهر (1404)، دلائل الاعجاز فی علم المعانی، تصحیح امام شیخ محمد عبده و محمد محمود الترکیزی، لبنان، دارالمعرفة. حافظ، شمسالدین محمد (1362)، دیوان حافظ، تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران، زوار. خیامپور، عبدالرسول (1386)، دستور زبان فارسی، چاپ سیزدهم، تبریز، ستوده. رجایی، محمدخلیل (1340)، معالم البلاغه در علم معانی و بیان و بدیع، شیراز، دانشگاه شیراز. رضانژاد (نوشین)، غلامحسین (1367)، اصول بلاغت در زبان فارسی، تهران، الزهرا. سعدی، مصلحالدین (1381)، بوستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ هفتم، تهران، خوارزمی. سعدی، مصلحالدین (1385)، کلیات سعدی، بهاهتمام محمدعلی فروغی، تهران، هرمس. شمیسا، سیروس (1373)، معانی، تهران، میترا. علویمقدم، محمد و رضا اشرفزاده (1376)، معانی و بیان، تهران، سمت. فرشیدورد، خسرو (1382)، دستور مفصل امروز، تهران، سخن. قریب، عبدالعظیم و دیگران (1380)، دستور زبان فارسی (پنج استاد)، چاپ ششم، زیر نظر سیروس شمیسا، تهران، فردوس. مظفر، محمدرضا (1366)، منطق مظفر، ترجمۀ منوچهر صانعیدرهبیدی، بی جا، حکمت. مولوی، جلالالدین محمد (1384)، مثنوی معنوی، جلد 1، تصحیح محمد استعلامی، تهران، سخن. نابغة ذبیانی، زیاد بن معاویه (1991)، دیوان نابغة ذبیانی، بیروت، دارالکتاب العربی. هاشمی، احمد (1381)، جواهر البلاغه، ترجمه و تصحیح محمد خورسندی و حمید مسجدسرایی، چاپ اول، قم، حقوق اسلامی. هاشمی، احمد (1960)، جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع، مصر، مکتبة التجاریة الکبری. همایی، جلالالدین (1370)، یادداشتهای علامه جلالالدین همایی دربارۀ معانی و بیان، بهکوشش ماهدختبانو همایی، تهران، هما. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,195 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 931 |