تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,518 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,133,119 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,239,156 |
هنرنمایی خاقانی در استعارۀ مصرحۀ مطلقه | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 6، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، دی 1396، صفحه 93-109 اصل مقاله (470.2 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2017.65527 | ||
نویسندگان | ||
علی حیدری1؛ علی گراوند2 | ||
1استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان | ||
2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام | ||
چکیده | ||
در این مقاله پس از بررسی مختصری در مورد پیشینهی استعاره و تحلیل استعارهی مصرحهی مطلقه، به هنر نمایی خاقانی در این زمینه اشاره شدهاست. خاقانی در موارد متعددی در استعارهی مصرحهی مطلقه، به جای اینکه برای مشبه و مشبهٌبه ملایماتی بیاورد، ملایمی را آورده که ایهام دارد. یکی از معانی ایهامی آن از ملایمات مشبه و معنی دیگر از ملایمات مشبهٌبهاست. به نظر میرسد این شگرد که ظاهراً در هیچکدام از کتب بیانی به آن اشارهای نشدهاست، آگاهانه مد نظر خاقانی بودهاست. گاهی اوقات خاقانی این تردید و کشمکش را که با کمک ملایمات مشبه و مشبهبه صورت میگیرد، با کلمهای که ایهام دارد، محقق میسازد. در برخی موارد، ملایمات به صورت ترکیب وصفی یا اضافی است که بخشی از ترکیب از ملایمات مشبه و بخشی دیگر آن از ملایمات مشبهبهاست. گاهی نیز کلمهای که از ملایمات به حساب میآید، بدون اینکه ایهامی داشته باشد با دو سوی استعاره در ارتباط است. کلماتی که میتوانند چنین نقشهایی را ایقا کنند، یقیناً محدودند. خاقانی در این زمینه از اصطلاحات نجومی و سپس از عناصر داستانهای اسطورهای و تاریخی بیشترین بهره را بردهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
خاقانی؛ استعاره؛ استعارۀ مصرحۀ مطلقه؛ ملایمات؛ مشبه؛ مشبهبه | ||
مراجع | ||
ارسطو (1385)، ارسطو و فن شعر، ترجمۀ عبدالحسین زرینکوب، چاپ پنجم، تهران، امیرکبیر. جلیل، تجلیل (1370)، معانی و بیان، چاپ پنجم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. ثروتیان، بهروز (1369)، بیان در شعر فارسی، تهران، برگ. جرجانی، عبدالقادر (1374)، اسرارالبلاغه، ترجمۀ جلیل تجلیل، تهران، دانشگاه تهران. حافظ، محمد شمسالدین (1367)، دیوان حافظ، به تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، چاپ سوم، تهران، علمی و فرهنگی. خاقانی، افضلالدین (1368)، دیوان خاقانی، به تصحیح سیدضیاءالدین سجادی، چاپ سوم، تهران، زوار. دریکوند، عصمت (1389)، بررسی تطبیقی صنعت ادبی استعاره در زبانهای فارسی و انگلیسی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهیدبهشتی. دشتی، علی (1381)، خاقانی؛ شاعری دیرآشنا، چاپ چهارم، تهران، امیرکبیر. رادویانی، محمد بن عمر (1362)، ترجمانالبلاغه، به تصحیح احمد آتش، چاپ دوم، تهران، اساطیر. الزوبجی، طالب محمد و ناصر الحلاوی (1996)، البیان و البدیع، بیروت، دارالنهضة العربیا. سجادی، سیدضیاءالدین (1351)، «ایهام و تناسب در شعر خاقانی و شعر حافظ»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شمارۀ 79 و 80، صص 95ـ110. شریفیفر، مسعود (1378 و 1379)، «استعاره ـ زندگی ـ ترجمه»، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه کرمان، دورۀ جدید، شمارۀ 11 و 12، صص 45ـ56. شفیعیکدکنی، محمدرضا (1380)، صور خیال در شعر فارسی، چاپ هشتم، تهران، آگه. شمس قیس رازی، شمسالدین محمد بن قیس (1373)، المعجم فی معاییر اشعار العجم، به کوشش سیروس شمیسا، تهران، فردوس. شمیسا، سیروس (1372)، بیان و معانی، چاپ هفتم، تهران، فردوس. علویمقدم، محمد و رضا اشرفزاده (1382)، معانی و بیان، چاپ دوم، تهران، سمت. غلامرضایی، محمد (1377)، سبکشناسی شعر پارسی، تهران، جامی. فرشیدورد، خسرو (1382)، دربارۀ ادبیات و نقد ادبی، تهران، امیرکبیر. کزازی، میرجلالالدین (1368)، زیباشناسی سخن فارسی (بیان)، تهران، کتاب ماد. ـــــــ (1376)، سراچۀ آوا و رنگ، تهران، سمت. ـــــــ (1380)، گزارش دشواریهای دیوان خاقانی، چاپ دوم، تهران، مرکز. مشهدی، امیرمحمد و دیگران (1389)، «استعارههای نو و چندلایه در شعر خاقانی»، نشریۀ فنون ادبی، سال 2، شمارۀ 2 (پیاپی 3)، صص 81ـ96. مصفا، ابوالفضل (1366)، فرهنگ اصطلاحات نجومی، چاپ دوم، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. معین، محمد (1371)، فرهنگ فارسی معین، چاپ هشتم، تهران، امیرکبیر. همایی، جلالالدین (1377)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ پانزدهم، تهران، نیما. واینریش، ه. و دیگران (1377)، زبانشناسی و ادبیات، ترجمۀ کورش صفوی، تهران، هرمس. وطواط، رشیدالدین (1362)، حدائقالسحر فی دقائقالشعر، به تصحیح عباس اقبالآشتیانی، تهران، طهوری و سنایی. هاوکس، ترنس (1380)، استعاره، ترجمۀ فرزانه طاهری، چاپ دوم، تهران، مرکز. Lakoff, G. & Johnson, M. (1980), Metaphors We Live, By Chicago and London، University of Chicago Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 639 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 804 |