تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,518 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,133,642 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,239,752 |
تحلیل جامعهشناختی ارزشهای طبقاتی در ایران | ||
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق) | ||
مقاله 1، دوره 24، شماره 2، اسفند 1396، صفحه 319-346 اصل مقاله (472.06 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsr.2018.65468 | ||
نویسندگان | ||
حمیدرضا جلایی پور1؛ خیام عزیزی مهر* 2 | ||
1دانشیار و عضو هیئت علمی گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران | ||
2دکترای جامعهشناسی اقتصادی و توسعه از دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
هرچند در فضای روشنفکری جامعه بسیاری از پدیدهها و مسائل با مفهوم طبقه تبیین و تحلیل میشوند، اما تلاش چندانی برای بررسی تجربی طبقات در ایران انجام نشده است. مقالة حاضر به بررسی ارزشهای طبقاتی در جامعة ایران میپردازد و طبقه را با معیار «اشتغال» تعریف و برای شناسایی طبقة بالا از معیار دارایی در کنار اشتغال استفاده میکند. دادهها با مصاحبه گردآوری شده و تحلیل دادهها با تحلیل مضمون و محتوای کیفی انجام میشود. مشارکتکنندگان در پژوهش افرادی از طبقات پایین، متوسط و بالا در شهر تهران، شامل 68 نفر، هستند. یافتهها نشان میدهد که طبقات، ضمن برخورداری از برخی اشتراکات ارزشی، تفاوتهایی با هم دارند و در پارهای موضوعات ارزشهای متفاوتی در درون هر طبقه قابل شناسایی است. ارزشهای طبقاتی در چهار مقوله ارائه شدهاند شامل: ارزشهای اجتماعی، ارزشهای اقتصادی، ارزشهای توسعهای، و ارزشهای مربوط به عدالت و نابرابری. مهمترین ارزشهای طبقاتی به قرار زیر است: در طبقة بالا پولمحوری، نمایش، فردمحوری، و استحقاق؛ در طبقة متوسط توجه به مسئولیت فردی، رعایت مصحلت جمعی، فردگرایی، و استحقاق؛ و در طبقة پایین نمایش و رقابت، استحقاق، و فردمحوری ارزشهای غالباند. برآیند ارزشهای طبقاتی را میتوان این گونه برشمرد: طبقة بالا به همراه بخش بازاریِ جدید طبقة متوسط در پی دفاع از منافع طبقاتی و بهرهگیری بیشتر از شرایط موجود است. دیگر لایههای طبقة متوسط در پی بهبود کیفیت زندگی و محیط پیرامونی از طریق ارتقاء سطح تأمین نیازها و به همراه یک لایه از طبقة بالا مایل به مشارکت در اصلاحات اجتماعی هستند. طبقة پایین نیز در تلاش برای تثبیت پایداری تأمین نیازهای اساسی زندگی و تطبیق یافتن با شرایط موجود است. | ||
کلیدواژهها | ||
طبقة اجتماعی؛ ارزشهای طبقاتی؛ فردگرایی؛ توسعه؛ عدالت و نابرابری | ||
مراجع | ||
- آبراهامیان، یرواند (1378)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی، تهران، نشر نی - برین، ریجارد (1395)، پایههای تحلیل طبقاتی نووبری، در اریک اولین و رایت و دیگران، رویکردهایی به تحلیل طبقاتی، ترجمه یوسف صفاری، تهران، نشر لاهیتا - بشیریه، حسین (1379)، جامعهشناسی سیاسی، نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران، نشر نی - بوردیو، پیر (1391)، تمایز؛ نقد اجتماعی قضاوتهای ذوقی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران، نشر ثالث - پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات (1394)، پیمایش ملی ارزشها و نگرشهای ایرانیان؛ موج سوم، دفتر طرحهای ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات - پولانزاس، نیکوس (1391)، طبقه در سرمایهداری معاصر، ترجمة حسن فشارکی و فرهاد مجلسیپور، تهران، انتشارات رخداد نو - رایت، اریک اولین (1395)، پایههای تحلیل طبقاتی نومارکسیستی، در اریک اولین و رایت و دیگران، رویکردهایی به تحلیل طبقاتی، ترجمه یوسف صفاری، تهران، نشر لاهیتا - رفیعپور، فرامرز (1378)، آناتومی جامعه: مقدمهای بر جامعهشناسی کاربردی، تهران، سهامی انتشار - روشه، گی (1367)، کنش اجتماعی، ترجمه هما زنجانیزاده، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد - ساروخانی، باقر (1370)، دائرهالمعارف علوم اجتماعی، تهران، انتشارات مؤسسه موسسه کیهان - سورنسن، اوگه (1395)، پایههای یک تحلیل طبقاتی رانتمحور، در اریک اولین و رایت و دیگران، رویکردهایی به تحلیل طبقاتی، ترجمه یوسف صفاری، تهران، نشر لاهیتا - سیدمن، استیون (1392)، کشاکش آراء در جامعهشناسی، ترجمه هادی جلیلی، تهران، نشر نی - قاسمی، وحید، فریدون وحیدا، رسول ربانی خوراسگانی و زهرا ذاکری (1389)، شناخت تأثیر طبقة اجتماعی بر نگرش نسبت به جریان نوگرایی در شهر اصفهان، مجله جامعهشناسی کاربردی، دوره 21، شماره 1، صص 68-43 - گرب، ج. ادوارد (1373)، نابرابری اجتماعی: دیدگاههای نظریهپردازان کلاسیک و معاصر، ترجمه محمد سیاهپوش و احمدرضا غرویزاد، تهران، نشر معاصر - لوید، پیتر (1381)، تهیدستان شهری یا طبقه کارگر، ترجمه حسینعلی نوذری، تهران، نشر قطره - ملکی، امیر (1375)، بررسی رابطه پایگاه اقتصادی – اجتماعی خانواده با گرایشهای ارزشی نوجوانان، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس - واینینگر، الیوت بی (1395)، پایههای تحلیل طبقاتی پییر بوردیو، در اریک اولین و رایت و دیگران، رویکردهایی به تحلیل طبقاتی، ترجمه یوسف صفاری، تهران، نشر لاهیتا - وبر، ماکس (1392)، دین، قدرت و جامعه، ترجمه احمد تدین، تهران، نشر هرمس - Atkinson, A and Brandolini, A (2013), On the Identification of the Middle Class, in Gormick, J and Jantti, M (Eds), Income Inequality: Economic Disparities and the Middle Class in Affluent Countries, Stanford University Press, Stanford, CA
- Birdsall, Nancy (2010), The (indispensable) Middle Class in Developing Countries, in Kanbur, R and Spence, M (Eds), Equity and Growth in a Globalizing World, The World Bank, Washington, DC
- Child, Arthur (1941), the problems of Imputation in the Sociological Knowledge, Ethics, 51 (2), 200-219
- Dahrendorf, Ralf (1959), Class and Class Conflict in the Industrial Society, Routledge and Kegan Paul, London, 1959
- Devine, Fiona (2004), Class Practices, Cambridge: Polity Press.
- Eisenhauer, Joseph (2008) an Economic Definition of the Middle Class, Forum for Social Economics, 37:2, 103-113.
- Erikson, Robert and Johan H. Goldthorpe (1992), the Constant Flux: A Study of Class Mobility in Industrial Societies, Oxford, Oxford University Press
- Goldthorpe, John H. (2000), on Sociology: Numbers, Narratives and the Integration of Research and Theory, Oxford.
- Levy, Feank (2002). Distribution of income, The Concise Encyclopedia of Economics, available at: http://www.econlib.org/library/Enc/DistributionofIncome.html
- Nesbit, Tom (2006), what’s the matter with social class? Adult education quarterly, 56 (3), 171, 87.
- New York Times (2005). Class Matters. New York: Times Book
- Pressman, S (2007), the Decline of Middle Class: an International Perspective, Journal of Economic Issues 41(1), pp. 181-200
- Rokeach, Milton (1976), Beliefs, Attitudes, and Values: A Theory of Organization and Change, San Francisco, Jossey-Bass
- Savage, Mike and et al (2013), a new Model of Social Class?, Findings from the BBC’s Great British Class Survey Experiment, sociology, 47 (2) 219-250.
- Schwartz, S. H. (2006), Basic Humane Values: Theory, Measurement, and Applications, Revue française de sociologie, 42, 249-288
- Visagie, Justin (2015) Growth of the middle class: Two perspectives that matter for policy, Development Southern Africa, 32:1, 3-24.
- Wright, Erick Olin (2003), Social Class, in Encyclopedia of Social Theory, ed. By George Ritzer, Sage Publication.
- Wright, Erik, O. (1997), Class Counts: Comparative Studies in Class Analysis Cambridge: Cambridge University Press.
- Wright, Erik, O. (2001), Foundation of Class Analysis: A Marxist Perspective, in Reconfigurations of Class and Gender, ed. Janeen Baxter and Mark Western (Stanford, CA: Stanford University Press) 14-27 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,398 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,341 |