پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,971,079 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,642,464 |
نگاه ملاصدرای فیلسوف به علم فقه و عقلانیت‌پذیری گزاره‌های آن | ||
| مجله علمی " فلسفه دین " | ||
| مقاله 8، دوره 14، شماره 4، دی 1396، صفحه 807-832 اصل مقاله (251.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2017.208141.1005366 | ||
| نویسنده | ||
| ابراهیم نوئی* | ||
| استادیار دانشکدۀ الهیات و ادیان؛ دانشگاه شهید بهشتی؛ تهران؛ ایران | ||
| چکیده | ||
| شهرت حِکمی صدرالمتألهین شیرازی معمولاً شأن فقهیش را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. مجموعۀ آثار حِکمی، تفسیری، حدیثی و اخلاقی وی نمایشگر چهرۀ فقهی ایشان است. او به معانی لغوی، روایی و اصطلاحی فقه و موضوع این علم و مفاهیم اساسی رایج در این علم، از قبیل طاعت و معصیت و احکام پنج‌گانۀ فقهی التفات کامل دارد و جایگاه این علم در میان علوم و نسبت آن با گزاره‌های اعتقادی و اخلاقی در دین و نیز وجه اشتراک و تفاوت شریعت با طریقت و حقیقت را با رویکرد خاص خود تبیین می‌کند. هم از ضرورت پایبندی همگان به گزاره‌های فقهی سخن گفته است و هم به تبیین ضرورت گزاره‌های فقهی در دین می‌پردازد و در مسیر تبیین عقلانیت‌پذیری گزاره‌های فقهی، علاوه بر اینکه این گزاره‌ها را خردستیز نمی‌داند، وضع آنها را مقتضای مصالح و مفاسدی نفس‌الأمری می‌داند و از ناتوانی عقل بشر از درک آنها در مقام اثبات سخن می‌گوید. تکاپوی عقل در این زمینه معمولاً به خطا می‌انجامد؛ زیرا یا مصالح جزیی را بر مصالح عمومی در متعلقات احکام ترجیح می‌دهد یا مصالح دنیوی را بر مصالح حقیقی رجحان می‌بخشد. اعتماد به این گزاره‌ها روح تعبد انسانی را تقویت می‌کند. هر چند به این جهت می‌توان از فراخردی این گزاره‌ها سخن گفت؛ ارائۀ دلیل عقلی محکمی برای اعتماد به آن گزاره‌ها دشوار نیست؛ چون دستکم گزاره‌های قطعی الصدور فقهی فراخرد از منبعی صادر شده‌اند که عقل بر عصمتش گواهی می‌دهد و اطمینان به صدق این گزاره‌ها، عقلانیت‌پذیری آنها را به‌دنبال دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصول دین؛ حقیقت؛ صدرالمتألهین شیرازی؛ طریقت؛ عقلانیت؛ فروع دین؛ فقه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Mulla Sadra’s View, as a Philosopher, on Jurisprudence and the Rationality of its Propositions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ibrahim Noei | ||
| Assistant Professor at the faculty of Theologies and Religions, Shaheed Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The philosophical prominence of Sadr al-Mutallihin Shirazi outweighs his jurisprudential expertise. His works on different philosophical, exegetical, hadith and ethical subjects can better depict his juridical mastery. He has a full command of the lexical, technical and the traditional meanings of jurisprudence, its subject matter, its basic prevailing concepts such as obedience and defiance and the well-known five types of the Islamic rulings. Furthermore, he realizes the position of jurisprudence compared to other sciences, its relation with the ethical and doctrinal propositions and the difference and commonalities of sharia [the divine law], with tariqa [path], and haqiqa [truth]. He not only recommends that all should abide by the jurisprudential propositions but also adheres to the necessity that the juridical propositions should be explained. He attempts to rationalize the juridical propositions. According to him, these propositions do not contradict one’s reason; rather there are some expediencies in the actual world that considering them , Allah sanctions different rulings. These expediencies lie beyond the reach of human intellect. Mostly, the human struggle in this regard is characterized as unproductive. For they either prefer their personal interests to the public or their worldly benefits to that of the real profits [of the hereafter]. Relying upon these facts strengthen one’s submissive attitude towards Allah. Though these propositions lie beyond the reach of one’s intellect; there are still rational arguments that can attract one’s attention and reliance. For certain juridical propositions have been issued from a source that intellect bears witness to its flawlessness. Relying upon the true nature of these propositions is followed by the rationalization of those propositions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| jurisprudence, the fundamentals of religion, the secondary issues of religion, tariqat [path], haqiqat [truth], Rationality, Sadr al-Mutallihin Shirazi | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 404 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 312 |
||