تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,116,097 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,220,574 |
معرفی، تحلیل و بررسی نسخة خطی شرح المفصل عزالدین عبدالعزیز کاشی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 4، دوره 9، شماره 2، اسفند 1396، صفحه 37-54 اصل مقاله (646.02 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2017.204773.611453 | ||
نویسندگان | ||
محمدابراهیم خلیفه شوشتری* 1؛ رقیه خرمی2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
نسخة شرح المفصل کاشی به زبان عربی برجای مانده از قرن 7 و 8 هجری است که نویسنده در آن با نثری روان و به گونهای علمی و دقیق به شرح کتاب المفصل زمخشری پرداخته است. این نسخه سرشار از نقلقولها و نظرات بزرگان نحو است، امّا نویسنده تنها به ذکر نظرات ایشان اکتفا نکرده، بلکه در موارد بسیاری با تکیه بر استدلالهای سماعی و قیاسی به اظهارنظر میپردازد. این نویسندة ایرانی مسلط به زبان عربی از منابع سماع همچون قرآن، حدیث، شعر و مَثَل بسیار بهره برده است که این امر نشانگر جایگاه علمی والای اوست. او در اکثر موارد با زمخشری همعقیده است و در اثبات نظرات زمخشری از شیوهای روشن و به دور از اصطلاحات پیچیدة منطقی بهره برده است، اما در موارد اندکی که با زمخشری اختلاف نظر دارد، با عباراتی متواضعانه و مؤدّبانه بر نظرات وی ایراد میگیرد. میتوان با بررسی موضعگیریهای کاشی دریافت که پیرو مکتب بصره بوده است. این جستار به معرفی نسخة مذکور و مؤلف آن، بررسی سبک نویسندگی و گرایش نحوی مؤلف و استدلالهای بهکار رفته میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
نسخه خطی؛ نحو؛ شرح المفصل؛ عبدالعزیز کاشی؛ زمخشری | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. آیتی، عبدالحسین، تاریخ یزد، یزد، گلبهار، 1371. ابنالأنباری، ابوالبرکات عبدالرحمن، الإغراب فی جدل الإعراب و لُمع الأدلة، تحقیق سعید افغانی، بیروت، دارالفکر، 1957. ، أسرار العربیة، تحقیق محمدحسین شمس الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1997. ، الإنصاف فی مسائل الخلاف بین النحویین البصریین و الکوفیین، دمشق، دارالفکر، د.ت. ابنالجزری، ابوالخیرمحمد، النشر فی القراءات العشر، تقدیم علی محمدالضباع، دارالکتب العلمیة، بیروت، الطبعة الثانیة، 2002. ابنجنی، ابوالفتح عثمان، الخصائص، تحقیق محمدعلی النجار، دارالکتب المصریة، 1956. ، سر صناعة الإعراب، تحقیق حسن هنداوی، دارالقلم، دمشق، الطبعة الثانیة، 1993. ابنعقیل، بهاءالدین عبدالله، شرح ابن عقیل، تحقیق محمدمحیالدین عبدالحمید، تهران، ناصرخسرو، چاپ دوم، 1364. ابنالفوطی، کمالالدین ابوالفضل عبدالرزاق، مجمع الآداب فی معجم الألقاب، تحقیق محمدالکاظم، طهران، مؤسسة الطباعة و النشر وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، 1416. افشار، ایرج، «انیس الوحده و جلیس الخلوه»، یادنامة دکتر احمد تفضلی، تهران، 1379، صص 67-81. افشار، ایرج و محمدتقی دانشپژوه، فهرست ملک؛ فهرست کتابهای خطی کتابخانة ملی ملک (وابسته به آستان قدس رضوی)، با همکاری محمدباقر حجتی و احمد منزوی، تهران، 1352. البغدادی، عبدالقادر، خزانة الأدب و لب لباب العرب، تحقیق عبدالسلام محمدهارون، الجزء الأوّل، القاهرة، مکتبة الخانجی، الطبعة الرابعة، 1989. ، خزانة الأدب و لب لباب العرب، تحقیق عبدالسلام محمدهارون، الجزء الثانی و الجزء الثالث، القاهرة، مکتبة الخانجی، 1997. تبریزی، ابوالمجدمحمد بن مسعود، سفینة تبریز، چاپ عکسی، تهران، نشر دانشگاهی، 1381. الجوهری، إسماعیل بن حماد، الصحاح، تاج اللغة وصحاح العربیة، تحقیق أحمد عبدالغفور عطار، بیروت، دارالعلم للملایین، الطبعة الثانیة، 1979. دانشپژوه، محمدتقی، فهرست میکروفیلمهای کتابخانه مرکزی، تهران، دانشگاه تهران، 1348. درایتی، مصطفی، فهرستواره دستنوشتههای ایران (دنا)، مشهد، موسسة فرهنگی پژوهشی الجواد(ع)، بیتا. الذبیانی، النابغة، دیوان، تعلیق حنا نصر الحتّی، بیروت، دارالکتاب العربی، 1991. رشیدی آشجردی، مرتضی، مقدمه، تصحیح و تحشیة منتخب روضة الناظر و نزهة الخاطر اثر عزالدین عبدالعزیز کاشی، اصفهان، دانشگاه اصفهان، 1387. الزرکشی، بدرالدین محمد، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق محمد ابوالفضل، دارالجیل، بیروت، 1988. الزمخشری، محمود بن عمر، المفصل فی علم العربیة، تحقیق فخر صالح قدارة، دار عمار، عمان، 2004. سیبویه، ابوبشر عمرو بن عثمان، الکتاب، تحقیق عبدالسلام محمدهارون، القاهرة، مکتبة الخانجی، الطبعة الثالثة، 1988. السیوطی، جلالالدین عبدالرحمن، الإقتراح فی علم أصول النحو، تعلیق محمود سلیمان یاقوت، القاهرة، دارالمعرفة الجامعیة، 2006. ضیف، شوقی، المدارس النحویة، القاهرة، دارالمعارف، 1968. الطهرانی، آقابزرگ، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، بیروت، دارالأضواء، الطبعة الثالثة، 1983. عمادی حائری، محمد، «عزالدین عبدالعزیز کاشی: شناسایی، کتابشناسی، نسخهجویی»، نسخهپژوهی، دفتر دوم، صص 381-395، 1383. فتوحی یزدی، عباس، تذکرة شعرای یزد، تهران، فرهنگ ایران زمین، 1366. فجال، محمود، الحدیث النبوی فی النحو العربی، الریاض، أضواء السلف، الطبعة الثانیة، 1997. مدرسی، محمدکاظم، مفاخر یزد، یزد، بنیاد ریحانةالرسول، 1382. المدنی، السیّد علیخان، الحدائق الندیّة فی شرح الفوائد الصمدیّة، تصحیح أبوالفضل سجّادی، قم، ذوی القربی، 1388. المفضل الضبی، المفضلیات، تحقیق احمد شاکر و عبدالسلام هارون، القاهرة، دارالمعارف، 1371ق. المنجّد، صلاحالدین، قواعد تحقیق المخطوطات، بیروت دارالکتاب الجدید، الطبعة السابعة، 1987. الموسوی الخوانساری الإصبهانی، المیرزا محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، بیروت، الدارالإسلامیة، 1991. المیدانی، ابوالفضل احمد، مجمع الأمثال، تحقیق محمدمحییالدین عبدالحمید، القاهرة، مطبعة السنّة المحمّدیة، 1955. نوریان، سیدمهدی و همکاران،«باغ نظر و رامش دل (معرفی سفینهای بی مانند از قرن هفتم)»، گوهر گویا، دورة 1، ش 3، صص 33-62، اصفهان، 1386. وامق یزدی، محمدعلی، تذکرة میکده، به کوشش حسین مسرّت، یزد، بنیاد ریحانةالرسول، 1381. الهذلی، ابوذؤیب، دیوان الهذیین، القاهرة، دارالکتب المصریة، الطبعة الثانیة، 1995. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 495 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 781 |