تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,097,428 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,169 |
مخالف پوشی در سینمای ایران: رویکردی پساساختارگرایانه | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 4، دوره 9، شماره 3، مهر 1396، صفحه 359-384 اصل مقاله (1.31 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2017.235179.890 | ||
نویسندگان | ||
بهروز محمودی بختیاری* 1؛ کورش غنیون2 | ||
1دانشیار گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران | ||
2کارشناسی ارشد سینمای دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
«مخالفپوشی»ـ به معنای پوشیدن لباس مردانه از سوی زنان، یا لباس زنانه از سوی مردانـ از سالهای ابتدایی اختراع سینما وارد روایتهای سینمایی شد و همچنان نیز ادامه دارد. براساس آنچه تاکنون در مخالفپوشی مشاهده شده است، این کار با هدف دستیابی به امتیازات جنسیت دیگر و خدمت به پیشبرد درام، طبق خواست فرد مخالفپوش، انجام میپذیرد. در پژوهش حاضر، کارکرد مخالفپوشی در 18 فیلم سینمای ایران، از دهۀ 1330 تا کنون، براساس آرای پساساختارگرای فوکو و پسافمنیستی جودیت باتلر، که در کتاب معضل جنسیت آنها را تشریح کرده، بررسی شده است. در چارچوب اندیشۀ فوکو، جنسیت «برساختهای فرهنگی» تلقی میشود که گفتمان حاکم آن را شکل میدهد و با پایانیافتن اعتبار این گفتمان، تعاریف آن نیز میتواند تغییر کند. از سوی دیگر، باتلر (با تأیید نظر فوکو) جنسیت را نه یک ویژگی ذاتی، بلکه ایفای نقشهایی میداند که گفتمان حاکم از هر جنس انتظار دارد. براساس یافتههای بررسی پیش رو، مردپوشی زنان در فیلمهای ایرانی از سر درماندگی انجام میگیرد و فقط در صورت رسوایی است که راز از چهرۀ زن مردپوش برگرفته میشود. حال آنکه زنپوشی، که اغلب حربهای سودجویانه است، در اولین فرصت رها میشود و مرد زنپوش با بازگشتن به نقش مردانۀ خود، تقابل مرد/ زن را تحکیم میکند. هشت فیلمی که توجه اصلی این پژوهش بر آنها متمرکز است، آثاری هستند که در آنها قهرمان یا ضدقهرمانِ اثر دست به مخالفپوشی زده است؛ حال آنکه 10 اثرِ دیگر، که در آنها مخالفپوشی نقشی فرعی دارند، موردِ مطالعه قرار گرفتند تا شرایطِ قیاس این دو نگاهِ متفاوت به مخالفپوشی فراهم شود. | ||
کلیدواژهها | ||
پساساختارگرایی؛ پسافمنیسم؛ سینمای ایران؛ مخالفپوشی | ||
مراجع | ||
[1] باروس، زوزا (1393). «پساساختارگرایی»، در دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر، ویرایش ایرینا ریما مکاریک، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه، ص 76ـ82، چ 5. [2] حیدری، غلام (1383). فیلمشناخت ایران: فیلمشناسی سینمای ایران (1309ـ1357)، تهران: قطره. [3] سلدن، رامان؛ ویدوسون پیتر (1392). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: طرح نو، چ 5. [4] کمپبل، جورج (1393). «ساختارگرایی»، در دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر، ویرایش ایرینا ریما مکاریک، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه، ص 173ـ181، چ 5. [5] محمودی بختیاری، بهروز؛ خسروی، زهرا (1390). «مردپوشی زنان در دو داستان از هزار و یک شب و دو کمدی از شکسپیر: یک بررسی تطبیقی»، هنرهای زیبا، ش 44، ص 55ـ63. [6] مهرابی، مسعود (1368). تاریخ سینمای ایران از آغاز تا سال 1357، تهران: فیلم، چ 4. [7] واکر، ویکتوریا؛ گلفند، الیسا؛ ویدون، کریس (1393). «نقد فمنیستی»، در دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر، ویرایش ایرینا ریما مکاریک، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه، ص 387ـ401، چ 5. [8] والدس، ماریو (1393). «تقابل دوگانی»، در دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر، ویرایش ایرینا ریما مکاریک، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه، ص 98، چ 5. [9] Bertens, Hans (2014). Literary Theory: The Basics (Third Edition). London: Routledge. [10] Bonner, Frances (1998). "Forgetting Linda: Women Cross-dresssing in Recent Cinema". Continuum: Journal of Media and Cultural Studies, 12: 3, PP 267-277. [11] Butler, Judith (2002). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. Taylor & Francis e-Library. [12] De Beauvoir, Simone (1956). The Second Sex. Translated and Edited by H. M. Parshley. London: Jonathan Cape. [13] Kheshti, Roshanak (2009). “Cross-Dressing and Gender (Tres)passing: The Transgender Move as a Site of Agential Potential in the New Iranian Cinema”. Hypatia 24/3: PP 158-177. [14] Modleski, Tania (1997). "A Woman's Gotta Do … What a Man's Gotta Do? Cross-Dressing in the Western". Signs 22:3, PP 519-544. The University of Chicago Press. [15] Naficy, Hamid (2001). “Iranian Cinema”. In Oliver Leaman(Ed.), Companion Encyclopedia of Middle Eastern and North African Film. London: Routledge, PP 130-222. [16] Orr, John (1992). "Peter Weir's Version: The Year of Living Dangerously". In John Orr and Colin Nicholson (eds), Cinema and Fiction: New Modes of Adapting, 1950-1990. Edinburgh: Edinburgh Universty Press. [17] Suthrell, Charlotte (2004). Unzipping Gender: Sex, Cross-Dressing and Culture. Oxford: Berg. [18] Tong, Rosemarie (2009). Feminist Thought: A More Comprehensive Introduction. (Third Edition). Westview Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 661 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,693 |