پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,999,157 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,674,158 |
کاوشی در مجادلات عدالت اجتماعی بین متفکرین غربی و اسلامی | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 4، دوره 6، شماره 2، مهر 1395، صفحه 277-307 اصل مقاله (617.33 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2016.64963 | ||
| نویسنده | ||
| علی شکوری* | ||
| دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| با توجه به مناقشه‌های نظری در مورد مفاهیم و ارزش‌های بنیادی، چون عدالت، بین اسلام و غرب در این مقاله به مطالعۀ سیر تاریخی تحول مفهومی عدالت از منظر این متفکران می‌پردازیم. در این مطالعه نتیجه می‌گیریم که اولاً، عدالت معنای روشن و جهان‌شمول در اعصار و بین اندیشمندان ندارد و گرایش کلی به یافتن مبنایی برای زندگی سعادتمندانه و متعالی است؛ ثانیاً، تشابه و تفاوت در میان متفکرین غربی و اسلامی به مبانی معرفت‌شناختی و زمینه‌های اجتماعی و مذهبی برمی‌گردد؛ ثالثاً، گرایش‌ها در اندیشمندان غربی از دورۀ کلاسیک به‌سوی عصر جدید اجتناب از مطلق‌گرایی و کشاندن عدالت به زندگی عملی است درحالی‌که بین متفکرین اسلامی گرایشات مطلق‌گرایانه و تقدس‌گرایانه عموماً غالب است؛ خامساً، اندیشه‌ورزی اسلامی بیشتر گرایش به ازلی بودن دارد و خصلت پسین و پیشینی بودن دارد درحالی‌که اندیشه‌ورزی غربی به خصلت پسینی و جنبه‌های اجرایی عدالت گرایش دارد. سادساً، با توجه به دو مورد اخیر، در شیوۀ غربی عدالت استقرایی و درعین‌حال معطوف به حل مسئله مبتنی بر مبانی سکولار و اُمانیستی است از‌این‌رو لزوماً بهترین قوانین عادلانه تعبیر نمی‌شوند بلکه بیشتر به نتایج توجه می‌شود درحالی‌که اندیشۀ اسلامی جامع‌نگرانه و مبتنی بر مبانی معرفت‌شناختی معنوی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عدالت غربی؛ عدالت اسلامی؛ فردگرایی؛ جمع‌گرایی؛ توسعه‌گرایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Exploring Western and Islamic approaches to the issue of social justice | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali shakoori | ||
| دانشگاه تهران | ||
| چکیده [English] | ||
| Considering the theoretical controversy about fundamental concepts and values, such as justice, between Islam and the West, this article probes the historical course of the conceptual transformation of justice from the perspective of Western and Muslim thinkers. The paper concludes that, firstly, justice does not have a clear universal meaning over the ages and between scholars; nevertheless the general tendency is to find the basis for a blissful and transcendental life. Secondly, the similarity and difference among Western and Islamic thinkers returns to their epistemological foundations and social and religious contexts. Thirdly, tendencies in Western scholars from the classical period to the new age have been toward an avoidance from absolutism and bringing justice to practical life, while the Islamic thinkers generally have been adopted absolutistic and holistic tendencies. Fourthly, Islamic thought tends to be more egalitarian and has an eternal character, while Western thought tends to be a non-eternal character focusing aspects of the implementation of justice. Fifthly, taking into account the latter two cases, the Western method of inductive justice and, at the same time, that of problem-solving, is based on secular and humanistic principles. Therefore, it is not necessarily interpreted as the best laws of justice, but rather more attention is paid to the actual results. In comparison, Islamic thought is focused on the epistemological basis of spirituality and tends to present a comprehensive interpretation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Western justice, Islamic justice, Individualism, collectivism, developmentalism | ||
| مراجع | ||
|
- اسپینوزا، باروخ (1364)، اخلاق، ترجمۀ محسن جهانگیری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - کاظمی، اخوان (1386)، عدالت در اندیشۀ سیاسی اسلام، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب. - اسفندیاری، آمنه (1393)، «فرق عدل در شیعه با معتزله»، قابل دسترس در http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa6122
- بشیریه، حسین (1376)، تاریخ اندیشه سیاسی در قرن بیستم، ج 2، تهران: نشر نی. - بشیریه، حسین (1381)، «دیباچه‌ای بر فلسفه عدالت»، ماهنامه ناقد، سال اول ، شمارۀ 1. - بهشتی، سید علیرضا (1379)، مبانی معرفت‌شناسی عدالت اجتماعی، تهران: بقعه. - جان، رالز (1373)، «عدالت به مثابة انصاف»، ترجمۀ مصطفی ملکیان، نقد و نظر، شمارۀ 11-10. - جمشیدی، محمد حسین (1380)، نظریۀ عدالت، تهران: پژوهشکده امام خمینی. - چلبی، مسعود (1375)، جامعه‌شناسی نظم، تهران: نشر نی. - حسن زمانی، سیده زهرا و ذوالفقاری، ابوالفضل (1393)، «بررسی رابطۀ نوع دین‌داری با نگرش به عدالت اجتماعی»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دورۀ 5، شمارۀ 20. - داوری، رضا (1356)، فارابی مؤسس فلسفۀ اسلامی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. - رستمی، محمدزمان (1384)، «عدالت از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غربی»، جستارهای اقتصادی، پاییز و زمستان 1384 - شمارۀ 4: 113 – 136. - سجادی، سیدجعفر (1358)، سیاست مدنیه، تهران: انجمن فلسفه ایران. - شفیعی، احمد(1384)، «جهانی شدن با عدالت سازگار نیست»، مجله بازتاب اندیشه، شمارۀ 16. - عالم، عبدالرحمن (1377)، تاریخ فلسفۀ سیاسی غرب، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی. - علیخانی و همکاران (1388)، درآمدی بر نظریه سیاسی عدالت در اسلام، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. - قطب، سید (1358)، عدالت اجتماعی در اسلام، ترجمۀ سید هادی خسروشاهی، قم: انتشارات دارالفکر. - کوششی، پریش (1392)، «اختلاف اشاعره و معتزله را باید در مسائل توحید و عدل الهی»، قابل دسترس در http://www.mehrnews.com/news/2117919 - گامبرگ، پال (1391)، شیوه‌های برابرسازی فرصت‌ها، ترجمه علی شکوری، تهران: انتشارت دانشگاه تهران. - مطهری، مرتضی (بی‌تا)، درس‌هایی از عقاید، . - مطهری، مرتضی(1372)،اسلام و مقتضیات زمان،تهران: انتشارات صدرا. - مطهری، مرتضی (1377)، عدل الهی، (مجموعه آثار ج 1) تهران: انتشارات صدرا. - موحد، محمدعلی (1382)، در هوای حق و عدالت، تهران: نشر کارنامه. - میرسندسی، سید محمد (1375)، «عوامل مؤثر بر درک مردم از عدالت و رابطۀ آن با برابری (نابرابری)، (مطالعۀ موردی شهر مشهد)»، دانشگاه‌تربیت مدرس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی. - واعظی (1388)، «نظریۀ عدالت کانت»، فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم، سال 6، شمارۀ 23. - وحیدنیا، آزاده (1388)، «عوامل اجتماعی مؤثر بر درک از عدالت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تهران»، دانشگاه تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی. - هابز، توماس (1380)، لویاتان، ترجمۀ حسین بشریه، تهران: نشر نی. - هورست، چارلز ایی (1396)، نابرابری‌های اجتماعی: انواع، علل و پیامدها، ترجمۀ علی شکوری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - یوسفی، حیات‌الله (1389)، «الزام سیاسی در فلسفه سیاسی ابن‌سینا»، سال دوم، شمارۀ دوم: 67 ـ 94.
- Freeman, A. Sammuel (1993), Collected Papers, Cambridge, Harvard University Press.
- Hart, H. L. A. (1954), "Definition and Theory in Jurisprudence", Law Quartly Review, 37.
- Rawls, A. Jhon (1971), Atheory of Justice, Cambridge Press.
- Smith, A. (1976), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, ed. R. H. Campbell, A. S. Skinner, and W. B. Todd, Oxford:Clarendon Pres. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 463 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 719 |
||