پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,766 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,220,620 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,967,343 |
طبقه بندی زیرحوضه های آبخیز نکارود با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیارۀ TOPSIS, SAW و VIKOR | ||
| اکوهیدرولوژی | ||
| مقاله 7، دوره 5، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 69-83 اصل مقاله (962.79 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2017.231263.550 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد شریفی‌کیا* 1؛ سیاوش شایان2؛ مجتبی یمانی3؛ علی‌رضا عرب‌عامری4 | ||
| 1دانشیار، گروه سنجش از دور، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
| 2دانشیار، گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
| 3استاد، گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه تهران | ||
| 4دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
| چکیده | ||
| تجزیه و تحلیل کمی پارامترهای مورفومتریک ابزار بسیار مفیدی در ارزیابی فرایندهای تشکیلدهندۀ فرم زمین، اولویتبندی حوضههای آبخیز از نظر حساسیت به فرسایش به‌منظور حفاظت از منابع آب و خاک و مدیریت منابع طبیعی در سطح حوضۀ آبخیز است. هدف از این پژوهش، اولویتبندی و طبقهبندی زیرحوضهها از نظر حساسیت به فرسایش با استفاده از پارامترهای مورفومتریک و روشهای تصمیم‌گیری چندمعیاره به کمک ابزار GIS و RS است. به این‌منظور ابتدا مدل رقومی ارتفاعی با استفاده از دادههای فرکانس پایین راداری PALSAR از منطقه تهیه شد، سپس ۱۷ زیرحوضه در محیط ArcGIS10.2 استخراج شد. پس از پیش‌پردازش و آمادهسازی مدل رقومی ارتفاعی ۱۴ پارامتر مورفومتریک شامل چهار پارامتر مورفومتریک شکلی (ضریب شکل، ضریب کشیدگی، ضریب گردی، ضریب فشردگی)، دو پارامتر خطی (نسبت انشعاب، طول جریان)، پنج پارامتر فضایی (تراکم زهکشی، میزان بافت زهکشی، ثابت نگهداشت آبراهه، فراوانی آبراهه، ضریب نفوذ) و سه پارامتر توپوگرافیک (نسبت ناهمواری، مقدار عددی ناهمواری، شیب) استخراج شد. به‌منظور آنالیز کمی پارامترهای مورفومتریک از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیارۀ TOPSIS, SAW و VIKOR استفاده شد و در نهایت با استفاده از شاخصهای درصد تغییرات و شدت تغییرات، مدلها ارزیابی شد. نتایج به‌دست‌آمده از ارزیابی پارامترهای مورفومتریک با استفاده از روش AHP نشان داد پارامترهای نسبت انشعاب، شیب و تراکم زهکشی به‌ترتیب با کسب (۲۲۷/۰، ۱۷۴/۰، ۱۳۵/۰) امتیاز بیشترین تأثیر را در فرسایشپذیری و هدررفت منابع طبیعی داشتهاند. ارزیابی مدلها نشان داد مدل VIKOR با دقت بیشتری نسبت به مدل‌های دیگر به اولویتبندی و طبقهبندی زیرحوضهها پرداخته است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از مدل برتر، زیرحوضههای دو، 15 و 17 به‌ترتیب با کسب (۹۹۴/۰، ۶۴۵/۰، ۶۲۶/۰) امتیاز در وضعیت بحرانی بسیارزیاد قرار گرفتهاند و بقیۀ زیرحوضهها نیز در وضعیت بحرانی زیاد قرار گرفتهاند و به انجام عملیات آبخیزداری به‌منظور حفاظت از منابع آب و خاک نیاز دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اولویتبندی؛ پارامترهای مورفومتریک؛ حساسیت به فرسایش؛ زیرحوضه؛ حوضۀ نکارود | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Morphometric parameter extraction and analysis for watershed periodization over the Naka Roud Catchment | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Sharifikia1؛ Siavosh Shayan2؛ Mojtaba Yamani3؛ Alireza Arab Ameri4 | ||
| 2Physical gegrapgy | ||
| 3faculty member of Geomorpholoyg dept. | ||
| 4Department of physical Geography / Tarbiat modares Univ. | ||
| چکیده [English] | ||
| The aim of this research is watershed prioritization using morphometric parameters and Multiple Criteria- Decision- Making (MCDM) by Geographic Information System (GIS) and Remote Sensing (RS) techniques. For this purpose, First digital elevation model (DEM) was developed of study area using low frequency radar data, then, 17 watershed extraction for prioritization in ArcGIS10.2. After preprocessing and preparation of digital elevation model 14 morphometric parameters extracted including 5 Shape morphometric Parameters (Form factor, Elongation Ratio, Circularity Ratio, Compression ratio), 2 linear parameters (bifurcation ratio, Stream length), 5 areal parameters (Drainage Density, Drainage texture rate, Constant of channel maintenance, Stream frequency, Penetration ratio) and 3 topographic parameters (Relief ratio, Ruggedness number, Slope). The results of the evaluation of morphometric parameters by using AHP model showed that bifurcation ratio, Slope and Drainage Density With the most points (0.227, 0.174, 0.135)points Were in very much Acute condition and other watershed also were in very Acute condition And requires watershed management practices to protect water and soil resources | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "morphometric parameters", " Multiple Criteria- Decision- Making", " prioritization", "Naka Roud Catchment" | ||
| مراجع | ||
|
[1]. Horton RE. Drainage basin characteristics. Trans. Am. Geophys. Union. 1932; 13: 350–361. [2]. Patel D, Gajjar C, Srivastava P. Prioritization of Malesari Mini-Watersheds through Morphometric Analysis: A Remote Sensing and GIS Perspective. Environmental Earth Sciences. 2013; 69: 2643-2656. [3]. Chopra R, Dhiman RD, Sharma PK. Morphometric Analysis of Sub-Watersheds in Gurdaspur District, Punjab Using Remote Sensing and GIS Techniques. Journal of the Indian Society of Remote Sensing. 2005; 33: 531-539. [4]. Horton RE. Erosional development of streams and their drainage basins: Hydrophysical approach to quantitative morphology. Geol Soc Am Bull. 1945; 56: 275-370. [5]. Strahler A. Quantitative Geomorphology of Drainage Basins and Channel Networks. In: Chow, V., Ed., Handbook of Applied Hydrology, McGraw Hill, New York. 1964; 5: 439-476. [6]. Miller V. A Quantitative Geomorphic Study of Drainage Basin Characteristics in the Clinch Mountain Area, Virginia and Tennessee. Project NR 389-402, Technical Report 3, Columbia University, Department of Geology, ONR, New York. 1953. [7]. Schumm S. Evolution of Drainage Systems and Slopes in Badlands at Perth Amboy, New Jersey. Geological Society of America Bulletin. 1956; 67: 597-646. [8]. Kouli M, Vallianatos F, Soupios P, Alexakis D. GIS-Based Morphometric Analysis of Two Major Watersheds, Western Crete, Greece. Journal of Environmental Hydrology. 2007; 15: 1-17. [9]. Vittala SS, Govindaiah S, Honne GH. Prioritization of sub-watersheds for sustainable development and management of natural resources: An integrated approach using remote sensing, GIS and socio-economic data. Current Sci. 2008; 95: 345-354. [10]. Jang T, Vellidis G, Hyman JB, Brooks E, Kurkalova LA, Boll J, Cho J. Model for Prioritizing best management practice implementation: sediment load reduction. Environ. Manage. 2013; 51. 209–224. [11]. Iqbal M, Sajjad H, Bhat FA. Morphometric Analysis of Shaliganga Sub Catchment, Kashmir Valley, India Using Geographical Information System. Int J Eng Trends Technol. 2013; 4: 10-21. [12]. Mohd I, Haroon S, Bhat FA. Morphometric Analysis of Shaliganga Sub Catchment, Kashmir Valley, India Using Geographical Information System, International. Journal of Engineering Trends and Technology. 2013; 4 (1). [13]. Mark D. Relations between Field-Surveyed Channel Network and Map-Based Geomorphometric Measures, Inez Kentucky. Annals of the Association of American Geographers. 1983; 73: 358-372. [14]. Markose V, Dinesh A, Jayappa K. Quantitative Analysis of Morphometric Parameters of Kali River Basin, Sothern India, Using Bearing Azimuth and Drainage (bAd) Calculator and GIS. Environmental Earth Sciences. 2014; 72: 2887-2903. [15]. Farhan Y, Anbar A, Enaba O, Al-Shaikh N. Quantitative Analysis of Geomorphometric Parameters of Wadi Kerak, Jordan, Using Remote Sensing and GIS, Journal of Water Resource and Protection. 2015; 7: 456-475. [16]. Singh P, Thakur J, Singh U. Morphometric Analysis of Morar River Basin, Madhya Pradesh, India, Using Remote Sensing and GIS Techniques. Environmental Earth Sciences. 2013; 68: 1967-1977. [17]. Asgharpoor M. Multi Criteria Decision Making, Tehran University press, Tehran. 2010. [Persian] [18]. Javed A, Khanday MY, Ahmed R. Prioritization of watersheds based on morphometric and landuse analysis using RS and GIS techniques. Journal of the Indian society of Remote Sensing. 2009; 37. 261-274. [19]. Thakkar A, Dhiman S. Morphometric analysis and prioritization of miniwatersheds in a Mohr watershed, Gujarat using remote sensing and GIS techniques. Journal of the Indian society of Remote Sensing. 2007; 35 (4). 313–321. [20]. Aher P, Adinarayana J, Gorantiwar SD. Quantification of morphometric characterization and prioritization for management planning in semi-arid tropics of India: A remote sensing and GIS approach. Journal of Hydrology. 2014; 511. 850-860. [21]. Iqbal M, Sajjad H. Watershed Prioritization using Morphometric and Land Use/Land Cover Parameters of Dudhganga Catchment Kashmir Valley India using Spatial Technology, J Geophys Remote Sens. 2014; 3:1. [22]. Rahmati O, Tahmasebipour N, Pourghasemi HR. Sub-watershed flooding prioritization using morphometric and correlation analysis (Case study: Golestan Watershed). Ecohydrology. 2015; 2. 151-161. [Persian] [23]. Fallah M, Mohammadi M, Kavian K. Prioritization of Sub-watershedsusing Morphometric and LandUse change Analysis. Ecohydrology. 2015; 2. 261-274. [Persian] [24]. Asadi Nalivan O, Saghazadeh N, Salahshur Dastgerdi M, Bay M. Sub-basin prioritization suing morphometric analysis and GIS for Watershed Management Measures (Case study: Maraveh Tappeh watershed, Golestan). Ecohydrology. 2015; 1. 90-103. [Persian] [25]. Melton MA. Correlations structure of morphometric properties of drainage systems and their controlling agents. Journal of Geology. 1958; 66. 442-460. [26]. El-Santawy MF. A VIKOR Method for Solving Personnel Training Selection Problem. International Journal of Computing Science. 2012; 1 (2): 9-12. [27]. Hwang CL, Yoon K. Multiple attributes decision making methods and applications, Springer, Berlin Heidelberg. 1981. [28]. Sargaonkar A, Rathi B, Baile A. Identifying potential sites for artificial groundwater recharge in sub-watershed of River Kanhan, India. Environmental Earth Sciences. 2010;6: 1-10. [29]. Badri SA. models of rural planning. Pamphlets practical lesson in geography and rural planning. 2003 Payame noor university. [Persian] [30]. Kaliraj S, Chandrasekar N, Magesh NS. Morphometric analysis of the River Thamirabarani sub-basin in Kanyakumari District, South west coast of Tamil Nadu, India, using remote sensing and GIS. Environ Earth Sci, 2014; 73:1–27. [31]. Teixeira J, Chamine´ HI, Espinha Marques J, Carvalho JM, Pereira AJ, Carvalho MR, Fonseca PE, Pe´rez-Alberti A, Rocha F. A comprehensive analysis of groundwater resources using GIS and multicriteria tools (Caldas da Cavaca, Central Portugal). Environmental issues. Environ Earth Sci, 2015; 73(6): 2699–2715. [32]. Ahmed F, Srinivasa Rao K. Prioritization of Sub-watersheds based on Morphometric Analysis using Remote Sensing and Geographic Information System Techniques. International Journal of Remote Sensing and GIS, 2015; 4(2): 51-65. [33]. Chandniha SK, Kansal ML. Prioritization of sub-watersheds based on morphometric analysis using geospatial technique in Piperiya [34]. GajbhiyeS, Sharma SK, Meshram C. Prioritization of Watershed through Sediment Yield Index Using RS and GIS Approach. International Journal of u- and e- Service, Science and Technology. 2014; 7: 47-60. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 891 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 738 |
||