سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,501
تعداد مشاهده مقاله124,114,697
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,218,481
دادمرزی, سیدمهدی, امینی‌نسب, حمزه. (1396). وصیت مازاد بر ثلث در فرض فقدان وارث برای موصی. , 13(3), 633-653. doi: 10.22059/jorr.2017.211136.1007386
سیدمهدی دادمرزی; حمزه امینی‌نسب. "وصیت مازاد بر ثلث در فرض فقدان وارث برای موصی". , 13, 3, 1396, 633-653. doi: 10.22059/jorr.2017.211136.1007386
دادمرزی, سیدمهدی, امینی‌نسب, حمزه. (1396). 'وصیت مازاد بر ثلث در فرض فقدان وارث برای موصی', , 13(3), pp. 633-653. doi: 10.22059/jorr.2017.211136.1007386
دادمرزی, سیدمهدی, امینی‌نسب, حمزه. وصیت مازاد بر ثلث در فرض فقدان وارث برای موصی. , 1396; 13(3): 633-653. doi: 10.22059/jorr.2017.211136.1007386

وصیت مازاد بر ثلث در فرض فقدان وارث برای موصی

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 9، دوره 13، شماره 3، مهر 1396، صفحه 633-653    اصل مقاله (294.43 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2017.211136.1007386
نویسندگان
سیدمهدی دادمرزی1؛ حمزه امینی‌نسب* 2
1استادیار دانشگاه قم
2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه قم
چکیده
یکی از مسائل مورد اتفاق در فقه و حقوق اسلامی این است که وصیت، محدود به ثلث اموال و مازاد بر آن به اجازۀ ورثه منوط است. اما در صورتی‌که موصی وارثی نداشته باشد، دربارۀ اینکه آیا همچنان محدودیت ثلث باقی است یا باید آزادی کامل موصی را پذیرفت، اختلاف نظر وجود دارد. گروهی از صاحب‌نظران در این فرض نیز وصیت را محدود به ثلث و مازاد را از آن امام (حاکم) می‌دانند. برخی دیگر با اعتقاد به اختیار کامل موصی، چنین وصیتی را معتبر دانسته‌اند. بعضی دیگر نیز راه تفصیل را در پیش گرفته‌اند و وصایای مربوط به امور خیریه و عام‌المنفعه را معتبر و سایر وصایا را به ثلث محدود می‌دانند. در پژوهش حاضر با نقد و بررسی ادلۀ ارائه‌شده برای نظریات مختلف، نظریۀ محدودیت وصیت موصی بلاوارث به ثلث اموال را قوی‌تر دانسته‌ایم. از دیدگاه حقوقی نیز نظر مزبور با قانون مدنی سازگارتر محسوب می‌شود.
کلیدواژه‌ها
بلاوارث؛ ثلث اموال؛ مازاد بر ثلث؛ موصی؛ وصیت
مراجع
  1. ابن‌المرتضی، احمد (1949). البحر الزخار الجامع لمذاهب علماء الأمصار، قاهرة: مطبعة السعادة.
  2. ابن‌حزم، علی‌بن احمد (1958). المحلی فی شرح المجلی، جلد 9، بیروت: دارالفکر.
  3. ابن‌قدامه، موفق‌الدین ابومحمد عبدالله‌بن احمد(1417 ق). المغنی، جلد 8، ریاض: دار عالم الکتب.
  4. ارشدی، علی‌یار (1387). وصیت در حقوق ایران و مذاهب اسلامی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
  5. اسکافى، ابن‌جنید (1416 ق). مجموعة فتاوى ابن‌جنید، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  6. اشتهاردى، على پناه (1417 ق). مدارک العروة، جلد 30، تهران: دارالأسوة للطباعة و النشر.
  7. امامى، سید حسن (بی‌تا). حقوق مدنى، جلد 3، تهران: انتشارات اسلامیه.
  8. انصاری، مرتضی (1415 ق). رسالة فی الوصایا، قم: کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
  9. الباجوری، ابراهیم (بی‌تا). حاشیة الباجوری علی شرح ابن‌القاسم الغزی، مصر: مطبعة دارالاحیاء الکتب العربیه.
  10. بحرانى، آل‌عصفور یوسف (1405 ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، جلد 22، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  11. بنی‌اسد، حسین (1389). وصیت زائد بر ثلث، تهران: نگاه بینه.
  12. تبریزی، جواد (1423 ق). التهذیب فی مناسک الحج و العمرة، جلد 1، قم: دارالتفسیر.
  13. ــــــــــــ(1427 ق). المسائل المنتخبة، قم: دارالصدیقة الشهیدة (س).
  14. ــــــــــــ(1426 ق). منهاج الصالحین، جلد 2، قم: مجمع الإمام المهدی (عج).
  15. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1370). حقوق مدنی - وصیت، تهران: انتشارات گنج دانش.
  16. ــــــــــــــــــــــــــــ(1370). وصیت - ارث، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  17. حائری شاهباغ، علی (1376). شرح قانون مدنی، جلد 2، تهران: کتابخانۀ گنج دانشگاه.
  18. حکیم، سید محسن (1410 ق). منهاج الصالحین (المحشّى للحکیم)، جلد 2، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  19. حکیم، سید محمدسعید (1415 ق). منهاج الصالحین، جلد 3، بیروت: دارالصفوة.
  20. حلى، ابن‌ادریس (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، جلد 3، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  21. حلى، علامه، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر اسدى (1420 ق). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة (ط - الحدیثة)، جلد 3، قم: مؤسسۀ امام صادق (ع).
  22. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1388). تذکرة الفقهاء (ط - القدیمة)، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
  23. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1413 ق). مختلف الشیعة فی احکام الشریعة، جلد 6، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  24. حلی، محقق، نجم‌الدین (1412 ق). نکت النهایة، جلد 3، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  25. حلى، یحیى‌بن سعید (1405 ق). الجامع للشرائع، قم: مؤسسة سیدالشهداء العلمیة.
  26. خراسانى، حسین وحید (1428 ق). منهاج الصالحین، جلد 3، قم: مدرسۀ امام باقر (ع).
  27. خویى، سید ابوالقاسم (1410 ق). منهاج الصالحین، جلد 2، قم: نشر مدینة العلم.
  28. الدسوقی، شمس‌الدین (1373). حاشیة الدسوقی علی الشرح الکبیر، جلد 4، قاهره: المکتبة التجاریة.
  29. سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413 ق). مهذّب الأحکام، جلد 30، قم: مؤسسۀ المنار.
  30. سیستانى، سید على (1422 ق). المسائل المنتخبة، قم: دفتر حضرت آیت‌الله سیستانى.
  31. شمس‌الدین، محمد جعفر (1405 ق). الوصیة و أحکامها فی الفقه الإسلامی، دراسة فقهیة مقارنة علی المذاهب السبعة، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  32. صدر، سید محمد (1420 ق). ماوراء الفقه، جلد 5، بیروت: دارالأضواء للطباعة و النشر و التوزیع.
  33. طبرسى، امین‌الإسلام، فضل‌بن حسن (1410 ق). المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف، جلد 2، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیه.
  34. طوسى، ابوجعفر محمد‌بن حسن (1390). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، جلد 4، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  35. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ(1407 ق). الخلاف، جلد 4، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  36. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ(1407 ق). تهذیب الأحکام، جلد 9، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  37. عاملى، حر، محمدبن حسن (1409 ق). وسائل الشیعة، جلد 19، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
  38. عاملى، شهید ثانى، زین‌الدین‌بن على (1413 ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، جلد 6، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه.
  39. عدل (منصورالسلطنه)، مصطفی (1373). حقوق مدنی، قزوین: طه.
  40. عمید، موسی (1342). هبه و وصیت در حقوق مدنی ایران، تهران: چاپخانۀ علمی.
  41. فیروزآبادی، ابواسحاق (بی‌تا). المهذب، جلد 1، مصر: مکتبة مصطفی البابی الحلبی.
  42. القرطبی الباجی الأندلسی، سلیمان (1332 ق). المنتقی فی شرح الموطأ، جلد 6، مصر: مطبعة السعادة.
  43. قرطبی، ابن‌رشد (بی‌تا). بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، جلد 2، قاهره: مطبعة الإستقامة.
  44. قمی حسینى روحانى، سید محمد (1417 ق). المسائل المنتخبه، کویت: شرکة مکتبة الألفین.
  45. قمى، صدوق، محمدبن على‌بن بابویه (1415 ق). المقنع، قم: مؤسسۀ امام هادى (ع).
  46. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1413 ق). من لایحضره الفقیه، جلد 4، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  47.  کاتوزیان، ناصر (1390). حقوق مدنی- عقود معین، جلد 3، عطایا، تهران: کتابخانۀ گنج دانش.
  48. ــــــــــــــ(1351). وصیت در حقوق مدنی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  49. کاسانی، علاءالدین (1910). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، الطبعة الأولی، مصر: المطبعة الجمالیة.
  50. فیاض کابلى، محمد اسحاق (بی‌تا). منهاج الصالحین، جلد 3، بی‌جا: بی‌نا.
  51. کاشانى، فیض، محمدمحسن (1406 ق). الوافی، جلد 24، اصفهان: کتابخانۀ امام امیرالمؤمنین علی (ع).
  52. کلینی، محمدبن یعقوب (1429 ق). الکافی، جلد 13، قم: دارالحدیث.
  53. گیلانى، میرزاى قمى، ابوالقاسم‌بن محمد حسن (1413 ق). جامع الشتات فی أجوبة السؤالات، جلد 4، تهران: مؤسسۀ کیهان.
  54. مجلسی اول، محمدتقی (1406 ق). روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، جلد 11، قم: مؤسسۀ فرهنگی اسلامی کوشانبور.
  55. مجلسی دوم، محمدباقر (1404 ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، جلد 23، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  56. ــــــــــــــــــــــــ(1406 ق). ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، جلد 15، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی (ره).
  57. مصدق، محمد (1377). وصیت در حقوق اسلامی، ترجمۀ علی محمد طباطبایی، تهران: انتشارات زریاب.
  58. مغنیه، محمدجواد (1421 ق). الفقه على المذاهب الخمسة، جلد 6، بیروت: دارالتیار الجدید - دارالجواد.
  59. ـــــــــــــــــ(1421 ق). فقه الإمام الصادق علیه السلام، جلد 6، قم: مؤسسۀ انصاریان.
  60. نجفی، صاحب‌ الجواهر، محمد حسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، جلد 28، بیروت: دارالإحیاء التراث العربی.
  61. نجفى، کاشف‌الغطاء، احمدبن على‌بن محمد رضا (1341 ق). أحسن الحدیث فی أحکام الوصایا و المواریث، نجف: مؤسسة کاشف‌الغطاء.
  62. نجفى، کاشف‌الغطاء، احمد‌بن على‌بن محمد رضا (1423 ق). سفینة النجاة و مشکاة الهدى و مصباح السعادات، جلد 4، نجف: مؤسسة کاشف‌الغطاء.
  63. نجفى، کاشف‌الغطاء، عباس‌بن حسن‌بن جعفر (بی‌تا). الفوائد الجعفریة، نجف: مؤسسة کاشف‌الغطاء.
  64. نجفى، کاشف‌الغطاء، محمد حسین‌بن على‌بن محمد رضا (1359). تحریر المجلة، جلد 2، نجف: المکتبة المرتضویه.
  65. نراقى، احمدبن محمد مهدى (1415 ق). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، جلد 19، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
  66. نوبخت، اعظم (1388). بررسی تطبیقی ارث بلاوارث از دیدگاه فریقین، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، رشتۀ فقه و مبانی حقوق.
  67. نوری، محدث، میرزا حسین (1408 ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، جلد 14، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
  68. النووی، محی‌الدین (بی‏تا). المجموع شرح المهذب، جلد 15، بیروت: دارالفکر.
  69. یزدى طباطبایى، سید محمدکاظم (1421 ق). رسالة فی منجّزات المریض، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  70. یزدى، محقق داماد، سید مصطفى (1420 ق). وصیت، تحلیل فقهى و حقوقى، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 752
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 511


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب