سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,572
تعداد مقالات71,021
تعداد مشاهده مقاله125,497,849
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,759,423
افشاری, سعید, قبولی درافشان, محمدتقی, ناصری مقدم, حسین. (1396). واکاوی صحت و بطلان تعهد به پرداخت خسارت در بیمه‌های عمر و زندگی. , 13(3), 463-484. doi: 10.22059/jorr.2017.135841.1007110
سعید افشاری; محمدتقی قبولی درافشان; حسین ناصری مقدم. "واکاوی صحت و بطلان تعهد به پرداخت خسارت در بیمه‌های عمر و زندگی". , 13, 3, 1396, 463-484. doi: 10.22059/jorr.2017.135841.1007110
افشاری, سعید, قبولی درافشان, محمدتقی, ناصری مقدم, حسین. (1396). 'واکاوی صحت و بطلان تعهد به پرداخت خسارت در بیمه‌های عمر و زندگی', , 13(3), pp. 463-484. doi: 10.22059/jorr.2017.135841.1007110
افشاری, سعید, قبولی درافشان, محمدتقی, ناصری مقدم, حسین. واکاوی صحت و بطلان تعهد به پرداخت خسارت در بیمه‌های عمر و زندگی. , 1396; 13(3): 463-484. doi: 10.22059/jorr.2017.135841.1007110

واکاوی صحت و بطلان تعهد به پرداخت خسارت در بیمه‌های عمر و زندگی

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 3، دوره 13، شماره 3، مهر 1396، صفحه 463-484    اصل مقاله (319.85 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2017.135841.1007110
نویسندگان
سعید افشاری* 1؛ محمدتقی قبولی درافشان2؛ حسین ناصری مقدم2
1دانش‌آموختۀ دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
2دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
یکی از چالش‌های مهم جواز بیمۀ عمر، ایراد شبهۀ غرر (خطر و جهالت) و بیع امنیت است. در مقالۀ پیش‌رو، با بهره‌گیری از روش تحلیلی – توصیفی در صدد پاسخگویی به دو اشکال اساسی مذکوریم. نتایج پژوهش حاکی از این است که اگر مقصود از غرر، خطر باشد، اصولاً بیمۀ عمر نه برای ایجاد خطر، بلکه برای دفع خطر و جبران خسارت پدید آمده است. اگر غرر به‌معنای جهالت باشد، مبنای اشکال این است که معاوضه در بیمۀ عمر، معاوضۀ مال به مال تصور شده، در حالی‌که مبادله در بیمۀ عمر، مبادلۀ مال در مقابل دریافت تعهد به پرداخت خسارت و در نتیجه تأمین امنیت است. جهالت برای ‌‌بیمه‏‌گذار نیز وجود ندارد، زیرا وی اقساط بیمه‌ را می‌‌پردازد و در مقابل، تعهد و تأمین به‌دست می‌‌آورد و این برای ‌‌‌بیمه‌گذار مالیت دارد و دارای ارزش اقتصادی است که می‌‌تواند در مقابل اقساط بیمه‌ای، عوض مورد مصالحه قرار بگیرد. از این‌رو بیمۀ عمر، بیع امنیت نیست، بلکه صلح تأمینی محسوب می‌شود. مبنای حقوقی آن مادۀ 768 ق.م (صلح تأمینی) است. در این ماده، تعهد به پرداخت نفقه به‌عنوان عوض مورد معامله قرار گرفته است. بیمۀ عمر نیز، بر عقد صلح تأمینی انطباق‌پذیر خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
بیع امنیت؛ بیمۀ عمر؛ تعهد به پرداخت خسارت؛ جهل به ‌عوض؛ غرر؛ مالیت تعهد
مراجع
  1. آملی، محمد تقی(1413 ق). المکاسب و البیع، تقریرات درس علامه میرزا حسین نایینی، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
  2. ابن‌ثنیان، سلیمان‌بن ابراهیم (1993). التأمین و احکامه، بیروت: دارالعواصم المتحده.
  3. ابن‌عبدالعزیز، احمد‌بن حماد (1405 ق). عقود التأمین حقیقتها و حکمها، مغرب: الجامعه الاسلامیه.
  4. ابن‌منظور، محمد (1418 ق). لسان العرب، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  5. اسماعیل‌زاده، محمد (1386). بررسی وضعیت تقاضای بیمه‌های عمر در ایران و جهان و عوامل مؤثر بر آن، مجموعۀ مقالات چهاردهمین سمینار بیمه و توسعه، تهران: بی‌نا.
  6. انصاری، مرتضی (1350).المکاسب، تهران: نشر مرتضی.
  7. امامی، سید حسن (1372). حقوق مدنی، ج 2، تهران: انتشارات اسلامیه.
  8. اوبر، ژان لوک (1372). بیمۀ عمر و سایر بیمه‏های اشخاص، ترجمۀ جانعلی محمود صالحی، تهران: انتشارات بیمۀ مرکزی ایران.
  9. باقری گیگل، اکبر (1384). بررسی عوامل مؤثر بر فروش بیمه‌های عمر با تأکید بر تجربۀ سایر کشورها و علل موفقیت بیمه گران استان خراسان (مطالعۀ موردی شهر مشهد)، تهران: فصلنامۀ صنعت بیمه، سال بیستم، ش 78: 63 تا 94.
  10. بو، روژه (1378). حقوق بیمه، ترجمۀ دکتر محمد حیاتی، تهران: انتشارات بیمۀ مرکزی ایران.
  11. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1370). ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.
  12. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1372). حقوق تعهدات، ج 1، تهران: دانشگاه تهران.
  13. جمالی‌زاده، احمد (1380). بررسی فقهی عقد بیمه، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
  14. حر عاملی (1412 ق). وسایلالشیعة، بیروت: مؤسسۀ آل‌البیت لإحیاء التراث.
  15. حسینی مراغی، میرعبدالفتاح (1418 ق). العناوین، ج 2، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
  16. حلی، حسین (1427 ق). بحوث فقهیه، تقریر عزیزالدین بحرالعلوم، بیروت: دارالزهراء.
  17. حکیم، عبدالهادی (1424 ق). عقد التأمین، بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیه.
  18. خویی، ابوالقاسم (1370 ق). مصباح الفقاهة فی المعاملات، ج 1، تقریر میرزا محمدعلی توحیدی، بیروت: دارالهادی.
  19. دستباز، هادی (بی‌تا). اصول و کلیات بیمه‌های اشخاص، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  20. دسوقی، سید محمد (1387 ق). التأمین و موقف الشریعه الاسلامیه منه، بیروت، دارالکتب الاسلامیه.
  21. رضازاده برفویی، حجت‌الله (1385). الگوی مدیریت منسجم خدمات (p8) و تأثیر آن بر خرید بیمه‌نامه‌های عمر و پس‌انداز (مطالعۀ موردی فرمت بیمۀ آسیا: استان تهران مرکز)، تهران: پایان‌نامۀ دانشگاه امام صادق (ع).
  22. روحانی، سید محمدصادق (1398). المسائل المستحدثه، قم: مدرسه الإمام الصادق.
  23. زبیدی، مرتضی (1421 ق). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار مکتبة الحیاة.
  24. زرقاء، مصطفی (1965). عقد التأمین، بیروت: دارالفکر.
  25. سعدی، ابوحبیب ‌(1983). التأمین بین الخطر والاباحه، دمشق: دارالفکر.
  26. شهید اول شمس‌الدین محمد‌بن مکی عاملی (1414 ق). غایۀ المراد فی شرح نکت الإرشاد، قم: دفتر تبلیغات اسلامی‌‌ حوزۀ علمیۀ قم.
  27. شهیدی، مهدی (1378). مجموعه مقالات، مقالۀ هفتم: «صلح مال در برابر‌ تعهد به پرداخت مستمری»‌ تهران:‌ نشر حقوقدان.
  28.  شهیدی، مهدی (1382). حقوق مدنی، ج 3، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
  29. شیخ طوسی، محمدبن حسن (1401 ق). تهذیب الاحکام، بیروت: دارالصعب.
  30. صادقی مقدم، محمدحسن؛ شکوهی‌نژاد، رضا (1392). حقوق بیمه (کلیات عقد بیمه)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  31. صالح‌آبادی، علی (1381). امکان‌سنجی راه‌اندازی بازار آتی سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار با تأکید بر مسائل شرعی و نیازمندی‌های بازار سهام، تهران: پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق (ع).
  32. طباطبایى، سید علی (1418 ق). ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
  33. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم (1419 ق). العروه الوثقی، چ اول، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
  34. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم (1371). سؤال و جواب، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  35. عبده، عیسی (1392). التامین الاصیل و البدیل، بیروت: دارالبحوث العلمیه.
  36. عبده بروجردی، محمد (1380). حقوق مدنی، قزوین: انتشارات طه.
  37. عرفانی، توفیق (1371). قرارداد بیمه در حقوق اسلام و ایران، تهران: انتشارات کیهان.
  38. علوان، عبدالله (1416 ق). حکم الاسلام فی التأمین، بیروت: دارالاسلام.
  39. علیان، شوکت محمد (1416 ق). التأمین فی الشریعة و القانون، الطبعة الثالثه، ریاض: دارالشواف.
  40. کاتوزیان، ناصر (1369). عقود معین، جلد سوم، تهران: نشر یلدا.
  41. کاتوزیان، ناصر (1382). قواعد عمومی قراردادها، ج 3، تهران: انتشارات به‌نشر.
  42. کاتوزیان، ناصر (1378). الزام‌های خارج از قرارداد (ضمان قهری)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  43. کورنو، جیرار (1998 ق). المصطلحات القانونیه، بیروت: مجد؛ المؤسسۀ الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع.
  44. گرجی، ابوالقاسم (1374). مقالات حقوقی، تعهدات ناشی از قرارداد در حقوق اسلامی، تهران: دانشگاه تهران.
  45. محمود صالحی، جانعلی (1381). حقوق بیمه، تهران: بیمۀ مرکزی ایران.
  46. مطهری، مرتضی (1361). بررسی فقهی مسئلۀ بیمه، تهران: میقات.
  47. محمدی گیلانی (1374). بیمه، تقریرات درس امام خمینی (ره)، فصلنامۀ فقه اهل بیت، ش یکم، بهار.
  48. مغنیه، محمدجواد (1383). فقه الامام جعفر الصادق (ع)، الطبعۀ الثانیۀ، قم: مؤسسۀ السبطین العالمیۀ.
  49. میرزای قمی، ابوالقاسم (1371). جامع الشتات، ج 3، تهران: انتشارت کیهان.
  50. نجفى، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دارالاحیاء التراث.
  51. نراقی، احمد‌بن محمدمهدی (1375). عوائد الایام، قم: تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
  52. نراقی، محمدبن احمد (1422 ق). مشارق الأحکام، قم: کنگرۀ نراقیین ملا مهدی و ملا احمد.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 424
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 432





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب