پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,113,959 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,736 |
عالم ذر در قرآن‌کریم (بررسی 14 آیه) | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| مقاله 6، دوره 50، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 123-142 اصل مقاله (248.88 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2017.204512.668630 | ||
| نویسنده | ||
| سید محسن میرباقری* | ||
| دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی؛ | ||
| چکیده | ||
| موضوع این مقاله بررسی آیاتی از قرآن کریم در ارتباط با «عالم ذر» با نظری بر روایات و منابع اسلامی است. ذر در لغت به دو معنی آمده است، مورچۀ ریز و ذرات پراکنده در هوا. منشأ نام‌گذاری دوران قبل از دنیای انسان به عالم ذر، روایاتی است که از اهل بیت(ع) صادر شده است. دربارۀ خلقت انسان از گل آیات متعددی در قرآن کریم وجود دارد و روشن می‌شود که از نظر قرآن همۀ انسان‌ها از خاک یا از گل در قالب ذره‌ای نادیدنی خلق شده‌اند و در همان عالم بود که امانت الهی بر او عرضه شد و بر بندگی خدا و عدم بندگی شیطان از او پیمان گرفته شد. آن بدن ذره‌ای حاوی همۀ کد‌های اطلاعاتی انسان است و برای ورود به زندگی دنیا به بدن پدر و مادر ورود پیدا می‌کند و در آنجا ساخت و ساز می‌شود و به سلول حیاتی به نام نطفه تبدیل می‌گردد؛ نطفه ای که امشاج است و استعداد‌های نورانی و ظلمانی در وجود او به ودیعت گذاشته می‌شود تا زمینه‌ای برای آزمون بندگی خالصانۀ خدای منان باشد و خویشتن‌داری در مسیر بندگی معنا پیدا کند. نطفۀ تشکیل شده در بدن مادر (قرار مکین) رو به رشد می‌گذارد و به علقه، مضغه و... تبدیل می‌شود تا اینکه به صورت طفلی متولد شود و دوران درس و بحث مدرسۀ دنیای خود را طی کند. جالب است که بر اساس روایات و اشارات قرآن کریم برای احیاء انسان‌ها در قیامت نیز همین مسیر طی می‌گردد و طینت افراد بشر در دل خاک قرار می‌گیرد و باران‌های مخصوصی زمینۀ رشد آنان را به صورت جنین فراهم می‌کنند تا این که با نفخ صور دوم از دل خاک بر آیند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخذ میثاق؛ امانت؛ طینت؛ عالم ذرّ؛ نطفه؛ نفس انسان | ||
| مراجع | ||
|
[۱]. قرآن کریم [2]. ابن بابویه، محمدبن علی (1378ق). عیون اخبار الرضا(ع). تهران، نشر جهان. [3]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1362ق) تحف العقول. قم، جامعه مدرسین. [4]. ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی (1379). مناقب ال ابیطالب علیه السلام ، قم، نشر علامه. [5]. ابن منظور، محمد بن مکرم (1997م). لسان العرب. بیروت، دار صادر. [6]. امین، سیده نصرت (1361). مخزن العرفان در تفسیر قرآن. تهران، نشر نهضت زنان مسلمان. [7]. بحرانی، سید هاشم (1416ق). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران، بنیاد بعثت. [8]. بهبودی، محمد باقر (1388). نگاهی به تاریخ انبیا در قرآن کریم. تهران، سنا. [9]. ـــــــــــ (1378). تدبری در قرآن. تهران، سنا. [10]. تمیمی آمدی، عبد الواحد (1410 ق). غرر الحکم و در الکلم. قم، دار الکتب الاسلامیه. [11]. جوهری، اسماعیل بن حماد (1979م). الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة). الطبعة الثانیه، بیروت، دار العلم للملایین. [12]. سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله (1419ق). ارشاد الأذهان الی تفسیر القرآن. بیروت، دار‌التعارف للمطبوعات. [13]. سیوطی، جلال الدین (1421 ق). الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، بیروت، دار احیائ التراث العربی. [14]. شبّر، سید عبد الله (1412 ق). تفسیر القرآن الکریم. بیروت، دارالبلاغة للطباعة و النشر. [15]. صدوق، محمد بن علی (1385). علل الشرایع، قم، انتشارات داوری. [16]. طباطبایی، سید محمد‌حسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین. [17]. طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر قرآن. تهران، انتشارات ناصر خسرو. [18]. طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن (1423 ق). التبیان فی تفسیرالقرآن. بیروت، دار الغرب الاسلامی. [18]. طیب، سید عبدالحسین (1378). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران، انتشارات اسلام. [19]. العیاشی، محمد بن مسعود (1380ق). تفسیر العیاشی. تهران، چاپخانه علمیه. [20]. فخر رازی، محمد بن عمر (1420ق). التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب). بیروت، درا الاحیاء التراث العربی. [21]. فیض کاشانی، ملا محسن (1418). الاصفی فی تفسیر القرآن. قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. [22]. ـــــــــــ (1415ق). تفسیر الصافی. تهران، انتشارات صدر. [23]. قرشی، سید علی اکبر (1377). تفسیر احسن الحدیث. تهران، بنیاد بعثت. [24]. ـــــــــــ (1412ق). قاموس قرآن. تهران دار الکتب الاسلامیه. [۲۴]. قمی، علی بن ابراهیم (1367). تفسیر قمی. قم، دار الکتاب. [۲۵]. قمی مشهدی، محمد بن محمد‌رضا (1368ق). کنز الدقایق و بحر الغرائب. تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [۲۶]. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. چاپ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلامیه. [۲۷]. مجلسی، محمد باقر (1403). بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت، موسسة الوفا. [۲۸]. ـــــــــــ (1363). مرآة العقول فی شرح أخبار آل‌الرسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه. [۲۹]. مکارم شیرازی، ناصر (1421ق). الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل. قم، مدرسه امام علی(ع) [۳۰]. ــــــــــــ (1374). تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9,493 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,255 |
||