پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,941,327 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,610,701 |
ملاک تشخیص حکم از حق در نظریه های فقهی | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| مقاله 3، دوره 50، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 57-76 اصل مقاله (220.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2017.129572.668050 | ||
| نویسنده | ||
| عبدالرحیم حسینی* | ||
| دانشیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی پردیس فارابی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| مسئله اشتباه بین حق و حکم و راه‌حل‌های ارائه شده در راستای حل این مشکل، از جمله مباحث مهم و بنیادین در حوزه فقه و حقوق و نیز سایر حوزه‌های علوم انسانی مرتبط از قبیل اخلاق و سیاست است. پیرامون اصول و روش‌های تشخیص حق از حکم و آثار حقوقی متفاوت و متمایز آن‌ها، دیدگاه‌ها و نظریات مختلفی ارائه گردیده است که از میان آن‌ها پنج نظریه مطرح به عنوان شاخص‌ترین دیدگاه‌ها در این زمینه را مورد تأمل قرار داده‌ایم. این نظریات عبارتند از: نظریه اصالت حکم، نظریه عدم الحق، نظریه مراجعه به ظواهر نصوص، نظریه تفصیل و نظریه تناسب میان حکم و موضوع، از آنجا که معضل اصلی و چالش زیربنایی در این مسئله عدم توجه صاحب نظران به معیارها و قابلیّت‌های حق برای اسقاط، نقل و انتقال و علت نبود این قابلیّت‌ها در برخی مصادیق حق است، برخی از حقوق برغم حق بودن این قابلیّت‌ها را ندارند و در نتیجه با حکم مشتبه می‌شوند. در این مقاله نظریات مطرح مورد بررسی و نقادی قرار گرفته و با تحلیلی جدید از نظریه تناسب حکم و موضوع راه حلّ مسئله در ارزیابی مناسبات احکام و موضوعات آن‌ها دیدگاه دیده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشتباه؛ اصالت حکم؛ تناسب؛ حق؛ حکم؛ عدم‌الحق؛ علیّت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criteria for Distinguishing Judgment from Right in Legal Theories | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyid Abdolrahim Hosseini | ||
| چکیده [English] | ||
| The issue of confusion between rights and judgments and the ways out of this challenge and contrast are the fundamental debates in the field of law and jurisprudence and sometimes other fields of human sciences such as ethics and politics. Identifying and argument about the principles and general regulations and rulings in this case, such as rules and regulations in inference in wrong cases between right and law and determination and distinctions is faced with various viewpoints and comments, from among which five theories have been considered important. Principality of judgment, the theory of non-rightfulness, theory of reference to the appearance of texts, detailed theory, and proportionality between the sentence and the subject theory. Since the main fundamental problem and challenge in this issue is the non-attention of the learned scholars to the criteria and capabilities of right for relinquishment, transference, and the reason for the lack of these capabilities in some referents of right, some rights have such capabilities and some have no such capabilities and will therefore be confused with judgment. In this article, the presented theories are revised and criticized and the proportionality between judgment and subject theory is analyzed and provided as a solution for this problem in appropriate evaluation of the relations between judgment and its subjects. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| wrong, originality of judgment, Proportionality, right, Judgment, non-rightfulness, causality | ||
| مراجع | ||
|
[1]. آخوند خراسانی، محمدکاظم، (1406ه،ق) حاشیة المکاسب، تهران، چاپ اول، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [2]. آقاضیاء عراقی، علی کزّازی، (1414ه،ق) شرح تبصرة المتعلمین، چاپ اول، قم، انتشارات اسلامی. [3]. ابن بابویه، محمدبن علی، (1413ه.ق.) من لایحضره الفقیه، چاپ دوم، قم، انتشارات اسلامی. [4]. اراکی، محمدعلی، (1375ش) اصول الفقه، چاپ اول، قم، موسسه در راه حق. [5]. ـــــــــــــ (1415 ه ق) کتاب البیع، چاپ اول، قم، مؤسسه در راه حق. [6]. اصفهانی، محمدحسین کمپانی، (1418ه، ق) رسالة فی تحقیق الحق و الحکم، چاپ اول، قم، انوار الهدی. [7]. ـــــــــــــ (1416 ه،ق) بحوث فی الأصول، چاپ اول، قم، انتشارات اسلامی. [8]. ایروانی، علی بن عبد الحسین نجفی، (1406ه،ق) حاشیة المکاسب، چاپ اول، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [9]. بحرالعلوم، محمدبن محمدتقی، (1403ه .ق) بلغة الفقیه، چاپ چهارم، تهران، مکتبة الصادق. [10]. تبریزی، رازی بن محمدحسین نجفی، (1413 ه،ق) تحلیل الکلام فی فقه الاسلام، چاپ اول، تهران، امیرقلم. [11]. تهرانی، شیخ هادی، (1388) رسالة الفرق بین الحق و الحکم، چاپ اول، طبع شده در فصلنامه مفید، شماره4. [12]. جرقوئینی، محمدرضا حسین‌آبادی، (1423ه،ق) رسالة فی المعاملة و الاختلاف بین المتعاقدین، چاپ اول، قم، انتشارات میثم تمار. [13]. حکیم، سیدمحمدسعید، (1425ه.ق) مصباح المنهاج، چاپ اول، قم، دارالهلال. [14]. حکیم، محمدتقی بن محمد سعید، (1418ه.ق) الأصول العامة فی الفقه المقارن، چاپ دوم، قم، مجمع جهانی اهل بیت (ع). [15]. حلی، حسین، (1423ق) أصول الفقه، چاپ اول، قم، مکتبة الفقه و الاصول المختصة. [16]. خوانساری، محمدامامی، (؟) الحاشیة الثانیة علی المکاسب، چاپ اول، بی‌نا، بی‌جا. [17]. خوئی، سیدابوالقاسم، (؟) مصباح الفقاهه،چاپ اول، قم، بی‌نا. [18]. ـــــــــــــــــ (1352) أجود التقریرات، چاپ اول، قم، مطبعة العرفان. [19]. سبزواری، سیدعبدالاعلی، (1413ه.ق) مهذّب الاحکام، چاپ دوم، قم، مؤسسة المنار. [20]. سیداحمدبن‌یوسف، (1405ه.ق) جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، چاپ دوم، قم، اسماعیلیان. [21]. شیخ الشریعة اصفهانی، فتح الله بن محمدجواد نمازی، (1398ه.ق) رسالة فی تحقیق معنی البیع، چاپ اول، قم، دارالکتاب. [22]. شیرازی، سیدمحمد حسینی، (؟)إیصال الطالب إلی المکاسب، چاپ اول، تهران، منشورات اعلمی. [23]. شهیدصدر، سیدمحمدباقر، (1408ه.ق) مباحث الاصول، تقریر و تحشیه: حائری، سید کاظم، چاپ اول، قم، مقررّ. [24]. شیرازی، ناصر مکارم، (1425ه.ق) أنوار الفقاهة ـ کتاب البیع، چاپ اول، قم، انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب علیه‌السلام. [25]. طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، (1412ه.ق) حاشیة المکاسب، چاپ دوم، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [26].طوسی، محمدبن‌الحسن، (1407ه.ق) تهذیب الاحکام، چاپ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلامیّه. [27]. ـــــــــــــ (1390ه.ق) الاستبصارفی مااختلف من الاخبار، چاپ اول، تهران، دارالکتب الاسلامیّه. [28]. علامه حلی، حسن بن یوسف مطهر اسدی، (1414ه.ق) تذکره الفقهاء، چاپ اول، قم، موسسة آل‌البیت علیهم السلام. [29]. فاضل موحدی لنکرانی، محمد، (1419ه.ق) دراسات فی الأصول، چاپ اول، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع). [30]. کلینی، محمد بن یعقوب، (1407ه .ق) الکافی، چاپ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلامیّه. [31]. گیلانی نجفی، میرزا حبیب‌الله رشتی، (1407ه.ق) فقه الامامیّه، قسم الخیارات، چاپ اول قم، مکتبه الداوری. [32]. لاری، سید عبدالحسین، (1418ه.ق) التعلیقه علی المکاسب، چاپ اول، قم، موسسة المعارف الاسلامیه. [33]. موسوی جزایری، محمدعلی، (1430ه.ق) تحریر الأصول، چاپ اول، قم، موسسة النشر الاسلامی. [34]. میرزای قمّی، ابوالقاسم بن محمد حسن، (1413ه.ق) جامع الشتات فی أجوبة السؤالات، چاپ اول، تهران، مؤسسه کیهان. [35]. میرزای نائینی، محمدحسین، (1373ه.ق) منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، چاپ اول، تهران، المکتبة المحمدیة. [36]. ــــــــــــــ (1413ه.ق) المکاسب و البیع، چاپ اول، قم، انتشارات اسلامی. [37] میلانی، سیدمحمدهادی حسینی، (1395ه.ق) محاضرات فی فقه الإمامیة ـ کتاب البیع، چاپ اول ،مشهد، مؤسسه چاپ و نشر دانشگاه فردوسی. [38]. نجم آبادی، ابوالفضل، (1380) الاصول، قم، چاپ اول، موسسة آیة الله العظمی البروجردی، النشر معالم اهل البیت(ع). [39]. نراقی، احمدبن محمدمهدی، (1422ه.ق) رسائل و مسائل، چاپ اول، قم، کنگره نراقیین. [40]. نراقی، محمدبن احمد، (1422ه.ق) مشارق الاحکام، چاپ اول، قم، گنگره نراقیین. [41]. هاشمی شاهرودی، سیدعلی، خویی، سید ابوالقاسم، (1419ه.ق) دراسات فی علم الأصول، چاپ اول، قم، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم‌السلام. [42]. همدانی، آقا رضا بن محمد هادی، (1420ه.ق) حاشیة کتاب المکاسب، چاپ اول، قم، بی‌نا. [43]. ـــــــــــ (1416ه.ق) مصباح الفقیه، چاپ اول، قم، مؤسسة الجعفریة لإحیاء التراث و مؤسسة النشر الإسلامی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,147 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 888 |
||