تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,063 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,639 |
تحلیل فرایندهای محلی در پراکنش فضایی شهری (مطالعۀ موردی: شهر گرگان) | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 258، دوره 51، شماره 4، دی 1398، صفحه 825-851 اصل مقاله (1.27 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2017.239120.1007517 | ||
نویسندگان | ||
سیدعلی علوی* 1؛ ابوالفضل مشکینی1؛ جلال کرمی2؛ بایرام چوقی کمکی3؛ عبدالحمید نشاط4 | ||
1عضو هیئتعلمی جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس | ||
2عضو هیئتعلمی جغرافیا و سنجشازدور، دانشگاه تربیت مدرس | ||
3استادیار، گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
4دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
در این پژوهش، به واکاوی علل و عوامل پراکنش افقی شهر گرگان پرداخته شده است. گردآوری دادهها براساس مستندات موجود و مصاحبه با 30 متخصص کشوری در زمینة پراکنش افقی و 150 متخصص محلی انجام شد که در فرایند توسعة شهر مشارکت داشتهاند. ابتدا با ارائة مستنداتی از روند توسعة شهر مشخص شد که رشد شهر بیرونی است و در دو الگو صورت گرفته است: الگوی خوشهای در بخشهای شمال شرق، جنوب و جنوب شرق و رشد پراکنده همراه با زمینهای خالی میان بافتها در بخشهای مرکزی، شمالی و شمال غربی. سپس مهمترین عوامل مؤثر بر این پدیده شناسایی شد که شامل 36 متغیر در قالب 9 متغیر کلان و 27 متغیر محلی بودند. با توجه به همبستگی درونی متغیرها، 29 متغیر در قالب پنج عامل اصلی دستهبندی شدند که درمجموع 63 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین میکنند. برایناساس مهمترین عامل شکلگیری این پدیده در شهر گرگان عبارت است از ناتوانی مدیریت محلی شهر در کنترل جریانهای رشد شهری که شامل موارد زیر است: استفادة نادرست و بیرویه از زمین (مقدار ویژة 691/5)، اعمال کنترل ضعیف بر محدودة شهر (482/4)، حومهنشینی و جداییگزینی اکولوژیک (793/2)، وفور زمین (790/2) و مسائل مرتبط با جمعیت شهری (627/2). این عوامل در ترکیب با بورسبازی زمینهای کشاورزی، تفکیک غیرقانونی زمین از سوی مردم، ناتوانی در عرضة زمین متناسب با تقاضای آن و استفادهنکردن از ظرفیت توسعهای زمینهای بایر و وقفی داخل محدودة شهر سبب در این پژوهش، به واکاوی علل و عوامل پراکنش افقی شهر گرگان پرداخته شده است. گردآوری دادهها براساس مستندات موجود و مصاحبه با 30 متخصص کشوری در زمینة پراکنش افقی و 150 متخصص محلی انجام شد که در فرایند توسعة شهر مشارکت داشتهاند. ابتدا با ارائة مستنداتی از روند توسعة شهر مشخص شد که رشد شهر بیرونی است و در دو الگو صورت چالشهای فضایی برای آینده شهر خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
پراکنش شهری؛ رشد شهری؛ عوامل محلی؛ گرگان | ||
مراجع | ||
14. Ahmadi, G., 2011, Explaining the Causes of Dispersive Growth in the Central Cities of Iran with An Emphasis Onurban Land Policies, Phd Dissertation in Urban and Regional Planning, Supervised by Mohammad Mehdi Azizi, College of Fine Arts, University of Tehran. (In Persian) 15. Ahmadi, G., Azizi, M., and Zarbast, E., 2010, Comparative Analysis of Dispersive Growth in Three Central Cities of Iran (Case Study: Cities of Ardebil, Sanandaj and Kashan), Biannual Journal of Art University, No. 5, PP. 25-43. (In Persian) 16. Anas, A., and Pines, D., 2008, Regional Science and Urban Economics Anti-Sprawl Policies in A System of Congested Cities, Regional Science and Urban Economics, No. 38, PP. 408–423. 17. Bhatta, B., 2010, Analysis of Urban Growth and Sprawl From Remote Sensing Data, Springer Heidelberg Dordrecht London NewYork. 18. Bruegmann, R., 2009, Sprawl: A Compact History, The University of Chicago Press, London. 19. Burchell, R. W., Downs, A., Mccann, B., and Mukherji, S., 2005, Sprawl Costs: Economic Impacts of Unchecked Development, Island Press, and Washington, DC. 20. Burton, E., 2001, The Compact City and Social Justice, Housing Studies Association Spring Conference, Housing, Environment and Sustain Ability, University of York, Canada 21. Congress Research Center, 2016, Urban Land Law, http://rc.majlis.ir/fa/law/show/91392. (In Persian) 22. Dahal, Kh. R., Benner, Sh., and Lindquist, E., 2017, Urban Hypotheses and Spatiotemporal Characterization of Urban Growth in the Treasure Valley of Idaho, USA, Applied Geography, No. 79, PP. 11–25. 23. De Vos, J., and Witlox, F., 2013, Transportation Policy As Spatial Planning Tool; Reducing Urban Sprawl by Increasing Travel Costs and Clustering Infrastructure and Public Transportation, Journal of Transport Geography, No. 33, PP. 117–125. 24. Deng, F., and Huang, Y., 2004, Uneven Land Reform and Urban Sprawl in China: the Case of Beijing, Progress in Planning, Vol. 61, No. 3, PP. 211–236. 25. Design and Architecture Engineers, 1994, Gorgan Master Plan: A Summary of the Status Quo, Tehran, Ministry of Housing and Urban Development. (In Persian) 26. Ewing, R., 1997, Is Los Angeles-Style Sprawl Desirable? Journal of the American Planning Association, Vol. 63, No. 1, PP. 107–127. 27. Frenkel, A., and Ashkenazi, M., 2008, Measuring Urban Sprawl: How Can We Deal With It? Environment and Planning B: Planning and Design, Vol. 35, No. 1, PP. 56–79. 28. Frumkin, H., 2002, Urban Sprawl and Public Health, Public Health Reports, No. 117, PP. 201-217. 29. Green, R., 1999, Nine Causes of Sprawl, Illinois Real Estate Letter, No. 10-13, available at: http://www.academia.edu/download/30771331/v13-4-4.pdf 30. Hadly, C. C., 2000, Urban Sprawl Indicators, Causes and Solution, available at: www.city.blomington. 31. Hesam, M., Pourahmad, A., and Ashour, H., 2013, Environmental Effects of Horizontal Urban Expansion (Case Study: Gorgan City), Environmental Studies, Vol. 39, No. 3, PP. 91-104. (In Persian) 32. High Council of Architecture and Urban Development of Iran, 2009, Urban Planning,Architecture and Development Plans Approved by the Supreme Council for Urbanism and Architecture of Iran (Since Its Establishment Until the End of 2009) and the Laws and Regulations On Urban Planning and Architecture. First Publication, Tehran, Iran Development Publication. (In Persian) 33. Hosseini, S. A., and Hosseini, M., 2015, An Analysis of Factors Affecting Horizontal Distribution in Urban Areas of Iran, Space Planning, Vol. 19, No. 4, PP. 33-65. (In Persian) 34. Johnson, M. P., 2001, Environmental Impacts of Urban Sprawl: A Survey of the Literature and Proposed Research Agenda, Environment and Planning A, No. 4, PP. 717-735. 35. Lee, H., Lee, S. K., and Kim, D., 2010, A Strategic RIS Model for Sustainable Urban Growth, Management Based Upon Smart Growth, Journal of the Korea Academia, available at: koreascience.or.kr 36. Leontidou, L., Couch, C., and Arnstberg, K., 2007, Introduction: Definitions, Theories and Methods of Comparative Analysis Urban Sprawl, in Chris Couch, Lila Leontidou and Gerhard Petschel-Held Europe-Landscapes, Land-Use Change and Policy, Blackwell Publishing. 37. Liu, Y., Yue, W., and Fan, P., 2011, Spatial Determinants of Urban Land Conversion in Large Chinese Cities: A Case of Hangzhou, Environment and Planning B: Planning and Design, Vol. 38, No. 4, PP. 706–725. 38. Lungo, M., 2001, Urban Sprawl and Land Regulation in Latin America, Land Lines, Vol. 13, No. 2, PP. 28–39. 39. Mann, S., 2009, Institutional Causes of Urban and Rural Sprawl in Switzerland, Land Use Policy, Vol. 26, No. 4, PP. 919–924. 40. Menon, N., 2004, Urban Sprawl, Vision the Journal of the WSC-SD, Vol. 2, No., PP. 159-170. 41. Meshkini, A., Zangane, A., and Mahdanezhad, H., 2014, An Introduction to Horizontal Urban Distribution, Jahad Publishing House, Kharazmi Branch. (In Persian) 42. Morollón Rubiera, F., González, M., Victor, M., Pérez, R., and José, L., 2015, Urban Sprawl in Spain: Differences Among Cities and Causes, European Planning Studies, Vol. 24, No. 1, PP. 207–226. 43. Neshat, A, 2017, Explaining Urban Spatial Growth and Distribution Pattern (Case Study: Gorgan City), Phd Dissertation in Geography and Urban Planning, Supervised By Dr. Seyed Ali Alavi, Tarbiatmodares University, Tehran, Iran. (In Persian) 44. Nuissl, H., and Rink, D., 2005, the Production of Urban Sprawl in Eastern Germany As a Phenomenon of Post-Socialist Transformation, Cities, Vol. 22, No. 2, PP. 123–134. 45. Olvera, L., Plat, D., and Pochet, P., 2003, Transportation Conditions and Access to Services in a Context of Urban Sprawl and Deregulation, the Case of Dar Es Salaam, Transport Policy, No. 10, PP. 287–298. 46. Omco Consulting Engineers, 2016, Gorgan Master Plan, Tehran, Ministry of Housing and Urban Development. (In Persian) 47. Part Consulting Engineers, 2013, Gorgan Master Plan, Vol. 2, Road and Urban Development Office of Golestan Province (In Persian) 48. Paulsen, K, 2014, Geography, Policy or Market? New Evidence on the Measurement and Causes of Sprawl (and Infill) in US Metropolitan Regions, Urban Studies, Vol. 51, No. 12, PP. 2629–2645. 49. Peiser, R., 2001, Decomposing Urban Sprawl, Town Planning Review, No. 3, PP. 275–298. 50. Pence, J., 2008, Measurnig Omaha, Nebraska’s Urban Sprawl From 1990-2000, MA Thesis, University of Nebraska At. Maha. 51. Polyzos, S., Minetos, D., and Niavis, S., 2013, Driving Factors and Empirical Analysis of Urban Sprawl in Greece, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, Vol. 8, No. 1, PP. 5–29. 52. S. Kaya, C, P. J, 2006, Monitoring Urban Growth on the European Side of the Istanbul Metropolitan Area: A Case Study, International Journal of Applied Earth Observation and Geo Information, No. 8, PP. 18–25. 53. Soleimani, M., Ahmadifard, N., Rashidi Ebrahimhasari, A., and Zanganeh Shahraki, S., 2015, Investigating the Impact of Government Plans on Horizontal Development in Tehran, Geography and Planning, No. 52, PP. 185-204. (In Persian) 54. Wang, J., 2002, Searching for the Urban Development Pattern, available at: http://www.uncp. edu/mpa/papers/professional papers. 55. Wang, L. G., Han, H., and Lai, S. K., 2014, Do Plans Contain Urban Sprawl? A Comparison of Beijing and Taipei, Habitat International, No. 42, PP. 121-130 56. Wassmer, R. W., 2003, Influences of the Fiscalization of Land Use and Urban-Growth Boundaies, available at: www.csus.edu/indiv/w/wassmerr/sprawl.html. 57. Weilenmann, B., Seidl, I., and Schulz, T., 2017, The Socio-Economic Determinants of Urban Sprawl Between 1980 and 2010 in Switzerland, Landscape and Urban Planning, No. 157, PP. 468-482. 58. Williamson, T., 2010, Sprawl, Justice, and Citizenship: the Civic Costs of the American Way of Life, Oxford University Press, NewYork, USA. 59. Wu, J., 2006, Environmental Amenities, Urban Sprawl, and Community Characteristics, Journal of Environmental Economics and Management, No. 52, PP. 527–547. 60. Yue, W., Liu, Y., and Fan, P., 2013, Measuring Urban Sprawl and Its Drivers in Large Chinese Cities: the Case of Hangzhou, Land Use Policy, No. 31, PP. 358–370. 61. Zare Chahuki, M. A., 2010, Multivariate Analysis Methods in SPSS, available at: http://utcan.ut.ac.ir/member/syllabus/mazare/multivariate.pdf (In Persian) 62. Zeng, C., Liu, Y., Stein, A., and Jiao, L., 2015, Characterization and Spatial Modeling of Urban Sprawl In the Wuhan Metropolitan Area, China, International Journal of Applied Earth Observation and Geo Information, No. 34, PP. 10-24. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,880 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 925 |