پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,229 |
| تعداد مقالات | 67,750 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,092,093 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,840,178 |
نظریه بومی‌گرایی حسین کچویان | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 7، دوره 6، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 199-161 اصل مقاله (756.86 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2017.63564 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی حسین زاده یزدی* 1؛ علیرضا حدادی2 | ||
| 1استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| تجدد، فراگیری و پیشوایی خود را از طریق فرایند توسعه و جهانی‌شدن دنبال می‌کند. در مقابل برخی منتقدان پارادایم توسعه، با ردّ مسیر تک‌خطی متجددشدن و قبول چندفرهنگ‌گرایی، نسخه‌های بومی را برای فرهنگ‌های گوناگون تجویز می‌کنند. از مهم‌ترین نتایج این رویکرد، تمرکز بر تکثرگرایی هویتی و بومی‌گرایی در علم بوده‌است. طرفداران علم بومی رویکردهای متنوعی را درپیش گرفته‌اند. کچویان از جمله متفکران جریان علم بومی معاصر در ایران است که با استفاده از ظرفیت مابعدتجدد به نقد تجدد پرداخته است. در اندیشه وی با تجددستیزی، باب تکثر هویتی باز شده و تأکید بر هویت ایرانی، از ماهیت بالضروره تاریخی انسان، و تکثر عقل و علوم انسانی پرده برمی‌دارد. او با نفی تمامیت‌خواهی فراروایتِ تجدد، و تمرکز بر فلسفه اجتماعی برآمده از متون دینی، سعی در بازکردن مجالی برای عرض‌اندام هویت و علم اسلامی-ایرانی دارد. نگارندگان در این مقاله کوشیده‌اند تا با تبیین دیدگاه‌های اجتماعی این متفکر مسلمان، تقریری صحیح از نظریه بومی‌گرایی وی ارائه کرده و ملاحظاتی را بر آن مطرح نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجدد؛ هویت؛ علم بومی؛ تکثرگرایی تاریخی و فرهنگی؛ حسین کچویان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Nativist theory of Hossein Kachooyan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahdi hoseinzadeh1؛ alireza haddadi2 | ||
| 1tehran | ||
| 2tehran university | ||
| چکیده [English] | ||
| native science and its relation to religious science in recent decades has been the focus of Muslim scholars. According to some readings of native science, the pursuit of wisdom to science, all indigenous and historic.This approach usually taken as relativism and pluralism knowledge and in conflict with the principles of Islamic epistemology. Contrary to popular perception, relativism is not a unified whole and have varieties. Kachooyan is one of the scholars of Islamic methodology of human knowledge, which explain the historical nature of human and assert pluralism in humanities. This is reason to the accusation of radical relativism from some alternative streams in religious knowledge. The authors have tried to carefully distinguish between What is known as relativism, wise relativism and not acceptable relativism, and by explaining the views of the community of this Muslim thinker, to show that his ideas about native science, has no epistemological objections of fails types of relativism. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Modernity, Identity, native science, historical and cultural pluralism, Hussein Kachooyan | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - ابوترابی، احمد (1393)، «پیش‌نیازهای مفهوم‌شناسانه نظریه فطرت»، معرفت کلامی، سال پنجم، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان 1393: 7-28. - آزاد ارمکی، تقی (1386)، «علم بومی و علم جهانی: امکان یا امتناع؟»، همایش سالانۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، 8 خرداد. - الانصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین (1362)، مطارح الانظار، ترجمۀ ابوالقاسم کلانتری، قم: مؤسسۀ آل البیت. - امزیان، محمد محمد (1389)، روش تحقیق علوم اجتماعی از اثبات‌گرایی تا هنجارگرایی، ترجمۀ عبدالقادر سواری، قم: سبحان. - امید، مسعود (1387)، «نظریۀ فطرت، سیر تاریخی در غرب از یونان تا دورۀ معاصر»، معرفت کلامی، سال پنجم، شمارۀ چهارم، تابستان 1387: 193-242. - باقری، خسرو (1382)، هویت علم دینی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - باقری، خسرو (1386)، «علم بومی و علم جهانی: امکان یا امتناع؟»، همایش سالانۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، 8 خرداد. - باقری، شهلا (1387)، «علوم انسانی-اجتماعی از بحران تا بومی‌سازی: انتقادات و راه‌کارها»، روش‌شناسی علوم انسانی، سال 14، ش 54: 47-66. - بنتون، تد و کرایب، یان (1945)، فلسفه علوم اجتماعی، ترجمۀ شهناز مسمی‌پرست و محمود متحد، تهران: آگه. - پارسانیا، حمید (1388)،علم و فلسفه، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. - پارسانیا، حمید (1390)، روش‌شناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم: کتاب فردا. - پارسانیا، حمید (1392)، «نظریه و فرهنگ: روش‌شناسی بنیادین تکوین نظریه‌های علمی»، راهبرد فرهنگ، شماره 23: 7-28. - پناهی، محمدحسین (1393)، «علم بهنجار و بومی‌کردن علوم اجتماعی»، راهبرد فرهنگ، شمارۀ 28، زمستان 1393: 29-60. - جاوید، محمدجواد (1391)، روش تحقیق در علم حقوق، تهران: نشر مخاطب. - چالمرز، آلن فرانسیس (1392)، چیستی علم: درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی، ترجمۀ سعید زیباکلام، تهران: سمت، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سیزدهم. - حمیدی، هوشنگ (1393)، «رویکرد بومی‌سازی علم پزشکی در نواحی روستایی»، دانش‌های بومی ایران، پاییز و زمستان 1393، شمارۀ 2: 80-108. - حدادی، علیرضا؛ حسین‌زاده، مهدی (1396)، «پیگیری انواع نسبی‌گرایی در اندیشه حسین کچویان»، راهبرد فرهنگ، شمارۀ 39، پاییز. - حسین‌زاده، علی‌حسین؛ رضادوست، کریم؛ مومبینی، محمدعلی و مومبینی، ایرج (1394)، «گفتمان بومی‌سازی علم و ساختارهای اجتماعی: مدل استقرار مناسب نهاد علم جامعه‌شناسی درون ساختارهای اجتماعی جامعه ایران»، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال ششم، شمارۀ دوم، پیاپی 22: 23 – 44. - دوورژه، موریس (1362). روش‌های علوم اجتماعی، تهران: امیرکبیر. - زیباکلام، سعید (1389)، معرفت‌شناسی اجتماعی: طرح و نقد مکتب اینبورا، تهران: سمت، چاپ دوم. - سوزنچی، حسین (1388)، معنا، امکان و راه‌کارهای تحقق علم دینی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی. - شریعتی، علی (1384)، ویژگی‌های قرون جدید، چاپ هفتم، تهران: انتشارات چاپخش. - شریعتی، سارا (1386)، «علم بومی و علم جهانی: امکان یا امتناع؟»، همایش سالانۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، 8 خرداد. - صدیق سروستانی، رحمت‌الله و حاجیانی، ابراهیم (1387)، «مطالعۀ تجربی منابع هویت ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، جلد 34: 31-52. 42. - صفارهرندى، سجاد (1390)، «دربارۀ خاستگاه دینى مفاهیم عصر جدید یا مناقشه در اصالت مدرنیته»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شمارۀ 44و45، آبان و آذر: 80-87. - طباطبایی، سید محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، ترجمۀ محمدباقر موسوی همدانی، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم دفتر انتشارات اسلامی. - عباسی، ابراهیم (1394)، «اجتماع‌گرایی به‌مثابه روش تحلیل: تلاشی برای بومی‌نگری در علوم اجتماعی»، فصلنامهمطالعاتمیانرشته‌ایدرعلوم انسانی، دورۀ هفتم، شماره 2، بهار 139: 23-56. - عبداللهیان، حمید و آزاد ارمکی، تقی (1381)، «جامعه‌شناسی کانادا: آثار معرفت‌شناسی مسئله‌شناسی بومی بر شکل‌گیری بومی‌گرایی علمی در علوم انسانی کانادایی؛ شکل‌گیری حوزه‌های خاص در جامعه‌شناسی کانادا»، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 1381، شمارۀ 162 و 163: 259-279. - علی‌اصغری صدری، علی و میری، سید جواد (1391)، «علی شریعتی و بومی‌سازی علوم»، پژوهش‌نامه علم و دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1391: 95-117. - غفوری‌نژاد، محمد (1394)، «نظریۀ فطرت و آرای جامعه‌شناختی و معرفت‌شناختی علامه طباطبایی»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی انسان‌پژوهی دینی، سال دوازدهم، شمارۀ 33، بهار و تابستان 1394: 51-76. - فاضلی، نعمت‌الله (1388)، «گفتمان مسئله بومی‌سازی علوم اجتماعی از رویکرد مطالعات فرهنگی»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ سوم، شمارۀ 1: 84-96. - فراستخواه، مقصود (1386)، «علم بومی و علم جهانی: امکان یا امتناع؟»، همایش سالانۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، 8 خرداد. - فراستخواه، مقصود (1388)، «مقایسۀ سه گذرگاه معرفتی دربارۀ دانش بومی در ایران، با تأکید بر تحولات مفهومی، ساختی و کارکردی علم»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ سوم، شمارۀ 1: 97-110. - فکوهی، ناصر (1386)، «علم بومی و علم جهانی: امکان یا امتناع؟»، همایش سالانۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، 8 خرداد. - کلینی، محمد بن یعقوب (1369)، کافی، تهران: کتاب‌فروشی علمیه اسلامیه. - کچویان، حسین (1381)، «قرائت‌پذیری متون دینی راهی به‌سوی شکاکیت و پوچ‌گرایی»، کتاب نقد، شمارۀ ۲۳، تابستان. - کچویان، حسین (1382)،فوکو و دیرینه‌شناسی دانش، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - کچویان، حسین (1383)،تجدد از نگاهی دیگر، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. - کچویان، حسین (1385)، «پست مدرنیسم و دین»، وب‌گاه انجمن جامعه‌شناسی ایران، اسفند. - کچویان، حسین (1386)، تطورات گفتمان‌های هویتی ایران:ایرانی در کشاکش با تجدد و مابعدتجدد، تهران: نشر نی. - کچویان، حسین (1387 الف)، «مرگ جامعه‌شناسى، تولد مطالعات فرهنگى»، وب‌گاه دکتر کچویان، دانشکده علوم اجتماعى دانشگاه علامه طباطبایى(ره)، تهران، 12 فروردین. - کچویان، حسین (1387 ب)، «سنت در گذر زمان»، وب‌گاه دکتر کچویان، 10 خرداد. - کچویان، حسین (1387 ج)،نظریه‌های جهانی‌شدن و دین (مطالعه‌ای انتقادی)، تهران: نشر نی. - کچویان، حسین (1388)، «هویت ایرانی، اسلامی و ملی»، مجلۀ زمانه، وب‌گاه دکتر کچویان 11 اردیبهشت. - کچویان، حسین (1389 الف)،تجددشناسی و غرب‌شناسی:حقیقت‌های متضاد، تهران: امیرکبیر. - کچویان، حسین (1389 ب)، «علم را نمی‌توان با فرایندهای بروکراتیک بومی کرد»، مجلۀسمات، سال اول، شماره اول، بهار. - کچویان، حسین (1389 ج)، «مرگ یا زندگی جامعه‌شناسی؟»، ماهنامه مهرنامه، شماره 8، دی. - کچویان، حسین (1389 د)، «نقد کتاب تطورات گفتمان‌های هویتی در ایران»، وب‌گاه دکتر کچویان، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 15 دی. - کچویان، حسین (1389 ه)، «بازگشت به دیانت»، مجلۀپنجره، شماره 79، 11 بهمن: 36. - کچویان، حسین (1390 الف)،هویت ما، قم: کتاب فردا. - کچویان، حسین (1390 ب)، «از تحول تمدنى تاریخى تا انقلاب معرفتى علمى»، کتاب ماه علوم اجتماعی آبان-آذر، شمارۀ 44. - کچویان، حسین (1390 ج)، «از شرق‌شناسی تا عقلانیت سنت و عقلانیت مدرن»،کتاب ماه علوم اجتماعی، شمارۀ 46 و 47: 6-21. - کچویان، حسین (1390 د)، «بحران معرفت‌شناسی تجدد و علم بومی یا غیرتاریخی، معضله جمع متناقضین»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شمارۀ 46 و 47. - کچویان، حسین (1390 ه)، «دربارۀ نسبت نظریه و فهم عمومی»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شمارۀ 48، اسفند: 2-8. - کچویان، حسین (1391 الف)، «پایان حاکمیت مطلقه عقل»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 49و50، اردیبهشت: 1-4. - کچویان، حسین (1391 ب)، «گفتگویی درباب تحول در علوم انسانی»، خبرنامۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی، 18 اردیبهشت. - کچویان، حسین (1391، ج)، «آینه ننمود راست...»، مجلهسوره اندیشه، (60 و 61) شمارۀ هشتم، تیر و مرداد. - کچویان، حسین (1391 د)، «به دنبال چه نوع تغییری در علم هستیم؟»، مجله9دی،ویژه‌نامه «انقلاب ناتمام»، 30 شهریور. - کچویان، حسین (1392 الف)، «گفتاری در باب مختصات جامعه‌شناسی ایرانی»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 63 ، سال 17، شماره در سال 3، خرداد: 4-10. - کچویان، حسین (1392 ب)،در کتاب علی محمدی، محسن دنیوی، و میثم گودرزی،تحول در علوم انسانی، (جلد اول: مصاحبه‌ها و دیدارها): 365 – 395 ، قم: کتاب فردا. - کچویان، حسین (1392 ج)، «عقل نظری در رشد علوم انسانی»، در کتاب محسن دنیوی، و محمد متقیان، تحول در علوم انسانی (جلد 3: سخنرانی‌ها و میز گردها): 187 – 209، قم: کتاب فردا. - کچویان، حسین (1395 الف)، «علوم اجتماعی اسلامی و معنابخشی به جهان انسانی»، فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا، سال پنجم، شمارۀ 17: 89-72. - کچویان، حسین (1395 ب)، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس اسبق گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، مصاحبه‌کننده: حدادی، 26 شهریور، تهران. - کچویان، حسین و کلانتری، عبدالحسین (1390، پاییز و زمستان)، «علوم اجتماعی قاعده‌مدار است یا قانون‌مدار؟»، نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، شمارۀ اول: 1-27. - کلانتری، عبدالحسین و نظریان، رضا (1392)، «امکانات و محدودیت‌های فرهنگ‌گرایی برای ایجاد یک علم بومی»، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی 55، سال هفدهم، شمارۀ دوم، تابستان. - کلانتری، عبدالحسین (1395)، رئیس سابق گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، مصاحبه‌کننده: حدادی، مرداد، تهران. - کلانتری، ابراهیم؛ مرادی، حسن و محمدمیرزایی، حسن (1394)، «تبیین ضرورت تحقق جنبش نرم‌افزاری (تولید علم بومی) بر اساس نظریۀ انقلاب علمی تامس کوهن (با تأکید بر جامعه‌شناسی اسلامی)»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، سال چهارم، تابستان، شمارۀ 13: 167-188. - محمدعلی‌زاده، حاجیه (1395)، «تبارشناسی ایدۀ اسلامی کردن علم در ایران (تا پایان دورۀ انقلاب فرهنگی اول)»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشتۀ جامعه‌شناسی، دانشگاه شاهد. - مطهری، مرتضی (1362)، مقدمه و پاورقی بر اصول فلسفه و روش رئالیسم،ج 1، تهران: صدرا. - مطهری، مرتضی (1377)، یادداشت‌های استاد مطهری، جلد 11، تهران: صدرا. - ملکیان، مصطفی (1385)، «چیستی و هستی فلسفه اسلامی»، نقد و نظر، سال 11، شمارۀ 1و 2. - منصوری، رضا (1386)، «علم بومی و علم جهانی: امکان یا امتناع؟»، همایش سالانۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، 8 خرداد. - موثقی، سیداحمد (1374)، جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران: سمت. - موحدابطحی، سیدمحمدتقی (1395)، تحلیلی بر اندیشه‌های علم دینی در جهان اسلام، قم: پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی. - مولکی، مایکل (1389)، علم و جامعه‌شناسی معرفت، ترجمۀ حسین کچویان، تهران: نشر نی. - مؤمنی، فرشاد (1388)، «ایران و چالش‌های مواجهه با علم بومی و علم جهانی»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ سوم، شمارۀ 1: 139-160. - میرباقری، سیدمحمد مهدی (1386)، «علم بومی و علم جهانی: امکان یا امتناع؟»، همایش سالانۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، 8 خرداد. - میرباقری، سیدمحمدمهدی و هیئت نقد و نظریه‌پرداز (1389)، جهت‌داری علوم از منظر معرفت‌شناختی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ دوم. - نصیری‌پور، الهام (1390)، ارزیابی الگوی تحلیلی میشل فوکو در مطالعات دینی، قم: بوستان کتاب. - واعظی، احمد (1392)، «از نسبی‌گرایی مفهومی تا نسبیّت حقیقت و صدق»، فصلنامهعلمیپژوهشیآیینحکمت، سال پنجم، شمارۀ مسلسل 15. - Craig, Edward (1998), Relativism, Routledge Encyclopedia of Philosophy، Version 1.0، London and New York: Routledge
- Olson, Eric T. (2015), "Personal Identity", [ed.] Edward N. Zalta. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Spring, Retrieved June 2016 .from https://plato.stanford.edu/entries/identity-personal.
Swoyer، Chris (2003),“Relativism”، The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2015 Edition), Edward N. Zalta (ed.), Retrieved June 2016 .from https://plato.stanford.edu/archives/win2008/entries/relativism. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,462 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 782 |
||