پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,967,189 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,640,739 |
تبیین موانع فراروی جابه‌جایی پایتخت در ایران با رویکردی آمایشی | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| مقاله 2، دوره 9، شماره 2، مهر 1396، صفحه 189-218 اصل مقاله (611.4 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2017.226140.669664 | ||
| نویسندگان | ||
| میرنجف موسوی* 1؛ مصطفی کیانی2 | ||
| 1دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| چکیده | ||
| الگوی نظام حکومتی در ایران متمرکز است. از آنجا که در حکومت‌های متمرکز و تک‌ساخت، امنیت مرکزیت سیاسی (پایتخت) با امنیت کل نظام سیاسی (امنیت ملی) ارتباط مستقیمی دارد، جابه‌جایی پایتخت در ایران از دو منظر اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند: اول سامان‌دهی شهر تهران و تعادل‌بخشی به نظام شهری و منطقه‌ای کشور و دوم حفظ امنیت سیاسی کشور. جابه‌جایی پایتختِ افزون بر 220سالۀ ایران از تهران به نقطه‌ای دیگر ازجمله مباحثی است که همواره طی سال‌های اخیر بدان پرداخته شده است. اما به علل مختلف تاکنون اقدامی عملی در این خصوص صورت نگرفته است. از این رو هدف از نگارش این مقاله که با روش توصیفی – تحلیلی و پیمایشی نگاشته شده است، شناسایی موانع و چالش‌های اصلی فراروی جابه‌جایی پایتخت و ارائۀ راهبردهایی در جهت رفع این موانع است. در این راستا هفت مؤلفۀ اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجرایی، اجتماعی – فرهنگی، قانونی و طبیعی – اکولوژیکی در قالب 55 گویه انتخاب و توسط نخبگان دانشگاهی وزن‌دهی شد. پس از تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات با استفاده از مدل معادلات ساختاری، نتایج حاکی از آن است که عامل قانونی با ده گویه بیشترین تأثیرات مستقیم (89/0) و غیرمستقیم و موانع طبیعی – اکولوژیکی با میزان اثر 33/0 کمترین اثر را بر جابه‌جایی پایتخت گذاشته است. همچنین نتایج مدل تحلیل شبکه برای اولویت‌سنجی موانع نشان می‌دهد نظر کارشناسان، اولویت را به موانع اجرایی داده است که با وزن نهایی 218/0 و نرخ ناسازگاری 222/0 رتبۀ نخست را در اولویت‌بندی موانع کسب کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آمایش سرزمین؛ پایتخت؛ موانع جابه‌جایی پایتخت؛ مدل معادلات ساختاری؛ مدل تحلیل شبکه (ANP) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining the obstacles of the movement of capital in Iran with a spatial planning approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mir Najaf Mousavi1؛ Mostafa Kiani2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Uremia University, Uremia, Iran | ||
| 2MS., Land use Planning Graduate student, Uremia University Uremia, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The government system of' Iran is centralized, and because in unitary and single power states, the security of political center (capital) with the total security of political system (National Security) has a direct relationship, the capital movement in Iran becomes important from two aspects; the first is to organize Tehran city and balance urban and regional system of the country and the second is to maintain the political security of the country. Capital movement from Tehran to other cities has been among the issues for more than 220 years but nothing has been done for some reasons. The aim of this paper which is written by descriptive – analyzing and survey method is to identify the main obstacles and the challenges of processing the capital and to present the strategies to remove the obstacles. So 7 elements as Economic, political, security, executive, social-cultural, legal and natural-ecological elements are selected in 55 items and are weighed by the academic elite people. After analyzing the information and using the structural equations model the results showed that the legal factor holding 10 items has the most direct (0/089) and indirect effect and the natural-ecological factor has the least effect (0/033) in moving the capital. Also the results of the network analyzing model for preference survey showed that the experts give priority to executive obstacles which hold final weigh 0/218 and compatibility rate 0/022 stands at the first grade in the priority survey of the obstacles. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| capital, Obstacles in moving, Land logistics, Structural equations model, Analyze network model (ANP) | ||
| مراجع | ||
|
. ابراهیم‌زاده، عیسی؛ موسوی، میرنجف؛ باقری کشکولی، علی (1395)، «بررسی میزان تأثیرگذاری جابه‌جایی برخی از کارکردهای شهر تهران در سامان‌دهی وضعیت پایتخت در ایران»، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، سال دوازدهم، شمارۀ1، بهار 1395. 2. بهرامی، بهشاد (1394)، «تحریک رشد با انتقال پایتخت»، روزنامۀ دنیای اقتصاد، تاریخ چاپ: 04/07/1394، شمارۀ 3517. 3. به‌فروز، فاطمه (1380)، زمینه‌های غالب در جغرافیای انسانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول. 4. ساداتی میانایی، سید ضیاء و رمضان نعمتی کشتلی (1393)، «تحلیل مسئلۀ انتقال پایتخت ایران با استفاده از مدل‌های چندمعیاره»، فصلنامۀ مطالعات برنامه‌ریزی شهری، سال سوم، شمارۀ 6، صص 103-۱۰۵. 5. حافظ‌نیا، محمدرضا (1387)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران: سمت، چاپ دوم. 6. حافظ‌نیا، محمدرضا (1381)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران: سمت، چاپ اول. 7. داوود‌پور، زهره (1388)، برای حفظ تعادل تهران، وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت معماری و شهرسازی، دفتر معماری و طراحی شهری. 8. صادقلو، سعید؛ کاویانی راد، جواد؛ نظری، محمد (1393)، تبیین رویکردهای موجود در انتقال پایتخت، کتابچۀ مجموعه مقالات همایش تمرکززدایی و سامان‌دهی پایتخت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، صص 294-298. 9. صادقی، موسی؛ متقی دستنایی، افشین؛ لطفی، حیدر (1393)، «ابعاد جغرافیای سیاسی مکان‌یابی و انتقال پایتخت در ایران»، فصلنامۀ برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال چهارم، شمارۀ 16، صص 137-148. 10. صفوی، سیدیحیی (1393)، ابعاد امنیتی در سامان‌دهی پایتخت، کتابچۀ مجموعه مقالات همایش تمرکززدایی و سامان‌دهی پایتخت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، صص 299-304. 11. قائد رحمتی، صفر؛ افشین، بهمن (1393)، بررسی مسئلۀ انتقال پایتخت از نظر شاخص‌های شهرنشینی، کتابچۀ مجموعه مقالات همایش تمرکززدایی و سامان‌دهی پایتخت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، صص 372-3۸۱. 12. کمانرودی کجوری، موسی (1392)، آسیب‌شناسی ساختار سیاسی و ادارۀ سرزمینی ایران: ابعاد، زمینه‌ها و الزامات جابه‌جایی. 13. «پایتخت سیاسی از تهران»، فصلنامۀ بین‌المللی انجمن جغرافیایی ایران، سال یازدهم، شمارۀ ۳۸. 1۴. گوردون، دیوید (1954)، برنامه‌ریزی پایتخت‌های قرن بیستم، مترجمان: غلامرضا کاظمیان، مریم محمد روضه‌سرا، انتشارات تیسا، چاپ اول، نشر 16، زمستان 1393. 1۵. گیتاشناسی، مؤسسۀ جغرافیایی و کارتوگرافی (1383)، اتو اطلس تهران و اطراف. 1۶. متقی دستنایی، افشین؛ لطفی، حیدر و موسی (1393)، «ابعاد جغرافیای سیاسی مکان‌یابی و انتقال پایتخت در ایران»، فصلنامۀ برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال چهارم، شمارۀ 16، زمستان ۱۳۹۳. 1۷. مرکز مطالعات جغرافیایی شهر تهران (1384)، اطلس کلان‌شهر تهران، انتشارات شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری. 1۸. معاونت توسعۀ مدیریت و سرمایۀ انسانی رئیس‌جمهور، معاونت حقوقی امور مجلس و استان‌ها، امور مجلس و استان‌ها (1389)، راهنمای اجرای مصوبۀ انتقال از تهران (اهداف، الزامات و فرایندها)، مرداد 1389. 1۹. موسوی، میرنجف (1385)، «اندازه‌گیری میزان توسعه‌یافتگی مناطق ایران»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه یزد. موسوی، میرنجف؛ باقری کشکولی، علی (1393)، «تحلیل جغرافیایی پیامدهای اجتماعی_اقتصادی جابه‌جایی پایتخت در ایران»، فصلنامۀ ژئوپلتیک، سال یازدهم، شمارۀ اول، صص 195 -227. ۲۰. میرحیدر، دره (1381)، مبانی جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت. 2۱. نوبری، نازک؛ رحیمی، محمد (1388)، «تحلیلی بر موضوع انتقال پایتخت سیاسی کشور (با بهره‌گیری از منابع سازمان‌دهی)»، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، شمارۀ پنجم. 2۲. ولی قلی‌زاده، علی (1387)، تبیین عوامل مؤثر بر مکان‌گزینی پایتخت‌ها در ایران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر زهرا احمدی‌پور، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
23. Andrew, C., Taylor, J (2000), Capital Cities, Special Cities: How to Ensure Their Successful Development, Plan Canada, 3(40): 39-38. 24. Campbell, S (2003), The Enduring Importance of National Capital Cities in the Global Era, Urban and Regional Planning Program, University of Michigan. 25. Corey,Kenneth E (2004),Relocation of National Capitals: Implication for Korea. International Symposium on the Capital Relocation, Seoul: Seoul Development Institute:127-42 26. Dascher, K (2000), Are politics and geography related? Evidence from a cross-section of capital cities, Public Choice, 105. 27. Datsou, H.(2004), »Why Relocation of the Capital Functions of Toko is Undesirable«, International Symposium on the Capital Relocation, Seoul: Seoul Development Institute:42-1. 28. Gilbert,A (1989), »Moving the capital of Argentin: a further example of utopian planning cities«, 6: 234- 242. 29. Rawat. Rajiv(2005), Capital city relocation: global-local perspectives in the search for an al ternative modernityyork university toronto, canada,1. 30. Schatz,Edward (2003),When Capital Cities Move: the Political Geography of Nation and State. 31. Toylor, peter (1989), political geography: world economy, nation – sate, and locality, new york, longman scinfic & technical u k. 32. Wolfel, R. L (2002), »North to Astana: Nationalistic Motives for the Movement of the Kazakh Capital«, Nationalities Papers, 3(30):506-485.
33. Illmann. E (2015), »Reasons for Relocating Capital Cities and Their Implications«, Supervisor: PhDr. Michael Romancov, Ph.D. Faculty of social sciences,page 3. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 670 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 861 |
||