تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,097,284 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,133 |
بازتاب اجتماعی کهنالگوی آنیموس در شخصیتهای زن نمایشنامههای بیضایی (مطالعۀ موردی: نمایشنامههای پردهخانه و ندبه) | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 2، دوره 9، شماره 2، تیر 1396، صفحه 165-184 اصل مقاله (291.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2017.235708.900 | ||
نویسندگان | ||
بهروز محمودی بختیاری* 1؛ فاطمه اشکانی2؛ مهسا معنوی3 | ||
1دانشیار گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس | ||
3دانشجوی دکتری ادبیات انگلیسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
کارل گوستاو یونگ روان ناخودآگاه انسان را متشکل از دو قطب متقابل مؤنث و مذکر آنیما و آنیموس میداند. کهنالگوی آنیما نیمة زنانه در روان مرد و آنیموس نیمة مردانه در روان زن است. برقراری هماهنگی و اتحاد میان این دو نیمه از روان، حفظ تعادل در روان انسان را سبب میشود و استیلای هریک از این قطبهای متقابل در فرد، سلسلهای از خصلتها و ویژگیها را پدید میآورد که از منظر اجتماعی و فرهنگی قابل مطالعه و بررسی است. مقالۀ حاضر، با رویکرد اسطورهشناختی، به چگونگی تجلییافتن کهنالگوی آنیموس در دو اثر نمایشی پردهخانه و ندبه از بهرام بیضایی میپردازد. بیضایی در این دو اثر، شخصیتهای زنی را به تصویر میکشد که بنا به موقعیت اجتماعیشان، آنیموس یا قطب مذکر پویا و فعال دارند. مطالعۀ خاستگاه و بازتاب اجتماعی و فرهنگیِ چیرگی آنیموس در شخصیتهای زن این آثار، تأثیرپذیری کنشهای روانی فرد از ساختارهای اجتماعی و فرهنگی و همچنین ارتباط تنگاتنگ و متقابل میان این دو ساختار را آشکار میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
آنیموس؛ بیضایی؛ پردهخانه؛ نقد اسطورهشناختی؛ ندبه | ||
مراجع | ||
[1] کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید (1379). ترجمۀ فاضل خان گروسی (همدانی)، تصحیح ویلیام گلن و هنری مرتن، تهران: اساطیر. [2] افشار، مریم (1392). «اسطوره و آیین در سینمای بهرام بیضایی»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند. [3] باقری، الهام (1383). تقابل اسطوره و تاریخ در آثار بهرام بیضایی،تهران: جهان اندیشه. [4] بهار، مهرداد (1377). از اسطوره تا تاریخ، تهران: چشمه، چ 2. [5] بیضایی، بهرام (1372). پردهخانه، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. [6] ــــــــــ (1385). ندبه، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 2. [7] تبریزی، غلامرضا (1373). نگرشی بر روانشناسی یونگ، مشهد: جاودان خرد. [8] ثمینی، نغمه. (1387). تماشاخانة اساطیر، تهران: نی. [9] حسنلی، کاووس؛ حقیقی، شهین (1388). «بررسی جایگاه و نقش زن در نمایشنامة ندبه اثر بهرام بیضایی»، در تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی، شماره 2، ص 39ـ75. [10] ــــــــــ (1388). «تحلیل شخصیت زن در نمایشنامة پردهخانه اثر بهرام بیضایی»، در پژوهشنامة ادب حماسی (پژوهشنامة فرهنگ و ادب)، شماره 8، ص 60ـ98. [11] خاتمیان، فائزه (1392). «بررسی نمایشنامههای بهرام بیضایی بر اساس نقد کهنالگویی»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران. [12] رضازاده، زهرا (1392). «کارکرد نماد، نشانه و اسطوره در فیلمنامههای بهرام بیضایی»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و هنر. [13] سنفورد، جان (1385). یار پنهان، ترجمۀ فیروزه نیوندی، تهران: افکار. [14] سیاسی، علیاکبر (1354). نظریههای مربوط به شخصیت، تهران: دانشگاه تهران. [15] شمیسا، سیروس (1376). داستان یک روح، تهران: فردوسی، چ 3. [16] ــــــــــ (1378). نقد ادبی، تهران: فردوس. [17] ــــــــــ (1382). بیان، تهران: فردوس و حمید، چ 4. [18] قائمی، فرزاد (1389). «پیشینه و بنیادهای نظری رویکرد نقد اسطورهای و زمینه و شیوۀ کاربرد آن در خوانش متون ادبی»، نقد ادبی، شمارۀ 11 و 12، ص 33ـ56. [19] کاکس، دیوید (1378). روانشناسی تحلیلی: مقدمهای بر اثر ک. گ. یونگ، ترجمۀ سپیده رضوی، تهران: اندیشهوران. [20] کوبان، سیما (1371). «زمان، زن و جاذبههای بصری در آثار بیضایی»، درزاون قوکاسیان (گردآورنده)، مجموعه مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی، تهران: آگاه، چ 2. [21] مورنو، آنتونیو (1376). یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمۀ داریوش مهرجویی، تهران: مرکز. [22] یونگ، کارل گوستاو (1383). آیون، پژوهشی در پدیدهشناسی خویشتن، ترجمۀ پروین و فریدون فرامرزی، تهران: بهنشر. [23] ــــــــــ (1387). روانشناسی ضمیر ناخودآگاه، ترجمۀ محمدعلی امیری، تهران: علمی و فرهنگی، چ 5. [24] ــــــــــ (1389). انسان و سمبلهایش، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: جامی، چ 7. [25] ــــــــــ (1390). روانشناسی و دین، ترجمۀ فؤاد روحانی، تهران: علمی و فرهنگی، چ 7. [26] ــــــــــ (1391). پاسخ به ایوب، ترجمۀ فؤاد روحانی، تهران: جامی، چ 4. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 820 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,193 |