![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,505,069 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,769,169 |
ارتباط متقابل فرم و محتوا در سبکشناسی جدید و بلاغت سنتی قرآن: بررسی آسیبشناسانۀ چند جستارنمونه | ||
پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی | ||
مقاله 3، دوره 6، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 55-92 اصل مقاله (465.58 K) | ||
نوع مقاله: علمی پژوهشی(عادی) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jflr.2016.62810 | ||
نویسندگان | ||
هوشنگ یزدانی قرهآغاج* ؛ علی رجایی | ||
دانشگاه اراک، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان انگلیسی | ||
چکیده | ||
رابطۀ متقابل فرم و محتوا یکی از اصول اولیه هم در سبکشناسی مدرن غربی و هم در بلاغت سنتی اسلامی، بهویژه در نظریۀ نظم عبدالقاهر جرجانی، است. طبق این اصل، فرم و محتوای متن نه دو عنصر مجزا بلکه دو جنبه از پدیدهای واحدند، که همان «متن» باشد. صناعتها و شگردهای زبانی-ادبی را نباید صرفاً به «آرایه»های متن فروکاست، زیرا آنها بخش مهمی از فراگرد معناپردازی متناند و، از آنجا که از منظر زبانشناسی هیچ دو فرمی هممعنا و همتأثیر نیستند، کوچکترین تغییر در فرم متن موجب تغییر در محتوای آن خواهد شد. در این جستار، ابتدا ایدۀ یگانگی فرم و محتوا از سه دیدگاه تحلیل و تشریح میشود: دیدگاه فلسفی، دیدگاه نقادانه و زبانشناسانه، و دیدگاه بلاغی. سپس، با تأکید بر ضرورت نگاه آسیبشناسانه به پژوهشهای صورتگرفته در حوزۀ بلاغت و سبکشناسی قرآن، برای نمونه، سه مقالۀ علمی-پژوهشیِ مرتبط با ایدۀ وحدت فرم و محتوا در قرآن بررسی و ارزیابی میشوند تا مشخص شود چقدر با پژوهش اصولی و صحیح و مفید در این زمینه فاصله داریم. | ||
کلیدواژهها | ||
وحدت فرم و محتوا؛ فرمنگری؛ اِی. سی. بردلی؛ پیتر لامارک؛ نظریۀ نظم عبدالقاهر جرجانی؛ بلاغت قرآن | ||
مراجع | ||
منابع قرآن کریم. (1387). ترجمة س. ع. موسوی گرمارودی. چاپ سوم. تهران: قدیانی. ابوادیب [ابودیب؟]، ک. (1394). صور خیال در نظریة جرجانی. ترجمة ف. سجودی و ف. ساسانی. چاپ دوم. تهران: علم. ابوزید، ن. ح. (1387). معنای متن: پژوهشی در علوم قرآن. ترجمة م. کریمینیا. ویراستة م. ملکیان. چاپ چهارم. تهران: طرح نو. تجلیل، ج. (1387). آشنایی با تصویر فنی: نمایش هنری در قرآن. در شرح درد اشتیاق: مجموعة مقالات با رویکرد زیباییشناسی و بلاغی (صص 74-61). تهران: سروش. جرجانی، ش. ع. (1368). دلائل الإعجاز فی القرآن. ترجمه و تحشیة س. م. رادمنش. مشهد: مؤسسة چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی. خرمشاهی، ب. (1389). قرآن و قرآنپژوهی. در قرآنپژوهی (جلد 1، صص 62-3). چاپ چهارم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. رادمرد، ع.، و هـ. رحمانی. (1391). کاربرد التفات در بافت کلام الهی. لسان مبین (پژوهش زبان عربی)، 3 (8)، 113-80. زارعیفر، ا. (1388-1387). بلاغت التفات در قرآن». صحیفة مبین، (44) (زمستان 1387 و بهار 1388)، 44-30. سرکی، ن.، و ف. سجودی. (1393). گونهشناسی صنعت التفات در قرآن مجید با توجه به مؤلفههای گفتهپردازی. جستارهای زبانی، 5 (1)، 310-295. سیدقاسم، ل.، و ر. هادی. (1393). بررسی همانندیهای نظریات عبدالقاهر جرجانی در کاربردشناسی زبان و نقشگرایی هلیدی. ادبپژوهی، (28)، 129-111. قطب، س. (2002). التصویر الفنی فی القرآن. الطبعة السادسة عشرة. القاهره: دارالشروق. شفیعی کدکنی، م. ر. (1391 الف). صورتگرایان روس و جرجانی. در رستاخیر کلمات: درسگفتارهایی دربارة نظریة ادبی صورتگرایان روس (صص 300-295). تهران: سخن. ـــــــــــ. (1391 ب). نظر جرجانی در باب صور خیال. در رستاخیر کلمات: درسگفتارهایی دربارة نظریة ادبی صورتگرایان روس (صص 316-301). تهران: سخن. صفوی، ک. (1383). از زبانشناسی به ادبیات. جلد دوم: شعر. تهران: سورة مهر. طالقانی، س. م. (1389). پرتوی از قرآن. جلد سوم: تفسیر آیات سورههای جزء سیام. تهران: مؤسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران و شهرداری تهران (معاونت امور اجتماعی و فرهنگی). طبل، ح. (1998). أسلوب الإلتفات فی البلاغة القرآنیة. القاهره: دارالفکر. عباس، م. (1387). عبدالقاهر جرجانی و دیدگاههای نوین در نقد ادبی. ترجمة م. مشرف. ویراستة پ. فرخنژاد. تهران: چشمه. عبدالرئوف، ح. (1390 الف). در باب تنوع سبکشناختی در ژانر قرآنی. در ا. حُرّی (گردآورنده و مترجم)، مطالعة قرآن بهمنزلة اثری ادبی (صص 363-301). تهران: نیلوفر. ـــــــــــ. (1390 ب). سازگان زبانشناختی قرآن. در ا. حُرّی (گردآورنده و مترجم)، مطالعة قرآن بهمنزلة اثری ادبی (صص 254-215). تهران: نیلوفر. غفاری، م. (1393). پیشگفتار مترجم بر ویراست دوم. در پ. وردانک، مبانی سبکشناسی (صص 13-9). ترجمة م. غفاری. ویراست دوم. تهران: نشر نی. فاولر، ر. (1390). زبانشناسی و رمان. ترجمة م. غفاری. تهران: نشر نی. فضیلت، م. (1386). زیباییشناسی قرآن. تهران: سمت و انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه. مزیدی، پ. (1392). رویکرد عبدالقاهر جرجانی به بلاغت: مقایسهای با برخی نظریهپردازان مدرن. صحیفة مبین، 19 (54)، 72-51. معینی، م. (1392). شکوه نگاه: بررسی نظریههای ادبی. ویراستة هـ. بناپور. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. مقیاسی، ح.، و م. فرجی. (1395). تناسب ساختار با محتوا با توجه به دو نظریة «نظم» و «آشناییزدایی» (به محوریت سورة مبارکة «لیل»). پژوهشهای زبانشناختی قرآن، 5 (2)، 104-81. میر، م. (1390). فنون و صنایع ادبی در قرآن. در ا. حُرّی (گردآورنده و مترجم)، مطالعة قرآن بهمنزلة اثری ادبی (صص 213-185). تهران: نیلوفر. میرحاجی، ح. ر. (1389). مبانی زیباییشناسی متن در زبان عربی. پژوهشنامة نقد ادبی عربی، (1)، 183-154. ناظمیان، هـ. (1392). پیوند فرم و ساختار با محتوا در سورة مبارکة تکویر. مجلة انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، (27)، 115-97. نصیریان، ی. (1385). علوم بلاغت و اعجاز قرآن. چاپ ششم. تهران: سمت. وردانک، پ. (1393). مبانی سبکشناسی. ترجمة م. غفاری. ویراست دوم. تهران: نشر نی. هادی، ر.، و ل. سیدقاسم. (1392). بررسی همانندیهای نظریات عبدالقاهر جرجانی با ساختارگرایی و نقد نو. مطالعات بلاغی، 4 (7)، 147-127. Bennett, T. (2003). Formalism and Marxism, Second edition. London & New York: Routledge. Bradley, A. C. (1963). Poetry for poetry’s sake. In Oxford lectures on poetry (pp. 3-34). London: McMillan Co LTD. Brooks, C. (1960). The heresy of paraphrase. In The well-wrought urn: studies in the structure of poetry (pp. 176-96). London: Dennis Dobson Ltd. Budd, M. (1995). Values of art. London: Penguin. Douthwaite, J. (2000). Towards a linguistic theory of foregrounding, Alessandria: Edizioni dell’Orso. Guerin, W. L., et al. (2011). A handbook of critical approaches to literature. Sixth edition. New York & Oxford: Oxford University Press. Halliday, M. A. K. (2014). Halliday’s introduction to functional grammar. Revised by C. M. I. M. Matthiessen. Fourth edition. London & New York: Routledge. Kivy, P. (1997). Philosophies of art: an essay in differences. Cambridge: Cambridge University Press. Lamarque, P. (2010). The elusiveness of poetic meaning. In S. Schroeder (ed.), Philosophy of literature (pp. 24-46). Malden: Wiley-Blackwell. Leech, G. (2008). Language in literature: style and foregrounding. London: Longman. Nørgaard, N., R. Montoro, and B. Busse. (2010). Key terms in stylistics. London & New York: Continuum. Oxford English Dictionary. (2009). Second edition on CD-ROM (v. 4.0). Oxford University Press. Shklovsky, V. (2004). Art as technique. In J. Rivkin & M. Ryan (eds.), Literary theory: an anthology (pp. 15-21). Second edition. Oxford: Blackwell Publishing. Short, M. (1997). Exploring the language of poems, plays, and prose. London & New York: Longman. Thompson, G. (2014). Introducing functional grammar. Third edition. London & New York: Routledge. Wales, K. (2014). A dictionary of stylistics. Third edition. London & New York: Routledge. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 991 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 729 |