تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,493 |
تعداد مقالات | 70,184 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,321,399 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,529,302 |
پهنه بندی و مدیریت مخاطرات سیلاب در رودخانه سیمینه رود با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC - RAS | ||
مدیریت مخاطرات محیطی | ||
مقاله 7، دوره 3، شماره 4، دی 1395، صفحه 379-393 اصل مقاله (626.86 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2016.62373 | ||
نویسندگان | ||
آفاق کاظمی1؛ محمدحسین رضائی مقدم* 2؛ محمد رضا نیکجو3؛ میراسدالله حجازی4؛ سعید خضری5 | ||
1دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز، ایران | ||
2استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامهریزی دانشگاه تبریز، ایران | ||
3دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامهریزی دانشگاه تبریز، ایران | ||
4دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز، ایران | ||
5دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، ایران | ||
چکیده | ||
پهنهبندی سیل در رودخانهها و مسیلها، در دورههای بازگشت مختلف و شناسایی و معرفی مناطق در معرض خطر وقوع سیل جزء اقدامات غیرسازهای و پراهمیت در بحث مدیریت سیلاب است. هدف این پژوهش شناخت مکانهای طبیعی مستعد سیل در منطقه و بررسی مخاطرات و پیامدهای ناشی از وقوع آن است تا بتوان از این طریق اراضی سیلگیر در بستر و حریم رودخانه را مشخص کرد. در این تحقیق، برای شبیهسازی جریان رودخانه، محاسبه و تعیین پروفیل سطح آب و سایر مشخصههای هیدرولیکی جریان از مدل HEC - RAS، الحاقیۀ HEC-GEORAS و نرمافزار ArcGIS استفاده شده است. براساس نتایج مشاهدهشده از پهنههای سیلگیر میتوان گفت در تمام محدودۀ تحقیق با افزایش دورۀ بازگشت، وسعت اراضی در معرض خطر سیل افزایش داشته است و در بازههای مختلف مطالعاتی به تبعیت از شرایط ژئومورفولوژیکی منطقه تفاوت چشمگیری با هم دارند، بهطوری که اگر مساحت پهنههای سیلگیر با دورۀ بازگشت 25 ساله را مبنا قرار دهیم، 43/3607 هکتار در هر سه بازه در معرض خطر سیل است که 69/2129 هکتار آن در بازۀ 3 قرار دارد؛ بنابراین، بازۀ 3 را میتوان بحرانیترین بازۀ سیلگیر معرفی کرد، بهطوری که بیشترین مساحت زمینهای زراعی و باغهای منطقه و مناطق مسکونی در این بازه در بستر و حریم رودخانه، در معرض خطر سیلاب قرار گرفتهاند. میانگین ماکزیمم توان رودخانه در دورههای بازگشت 5/1 تا 100 ساله در بازۀ 2، بیشترین مقدار را دارد (7/573 وات بر مترمربع)، بنابراین این بازه از نظر توان رودخانه، اثرهای تخریبی آن و آسیب به مناطق مسکونی شایان توجه است و میتواند بحرانیترین بازۀ فرسایشی در نظر گرفته شود. | ||
کلیدواژهها | ||
پهنهبندی سیلاب؛ رودخانۀ سیمینهرود؛ مدل هیدرولیکی HEC - RAS؛ مخاطره | ||
مراجع | ||
منابع [1] افتخاری، امیرحسین؛ سلاجقه، علی؛ حسینی، سید احمد (1390). «ارزیابی پهنهبندی سیل با تغییرات ضریب زبری (مطالعۀ موردی: رودخانۀ اترک)». فصلنامۀ جغرافیای طبیعی، ش 12: 106-91. [2] زینیوند، حسین؛ ضیاءتبار احمدی، میرخالق؛ تلوری، عبدالرسول (1385). «پهنهبندی سیل با بهکارگیری نرمافزار HEC-RAC در دشت سیلابی سیلاخور بروجرد». مجلۀ منابع طبیعی ایران، ش 59: 14-1. [3] شیخعلیشاهی، نجمه؛ جمالی، علیاکبر؛ حسنزاده نفوتی، محمد (1395). «پهنهبندی سیل با استفاده از مدل هیدرولیکی تحلیل رودخانه (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز منشاد- استان یزد)». فصلنامۀ علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال شانزدهم، ش 53: 96-77. [4] صاحبدل، شیرین؛ یعقوبزاده، مصطفی؛ جعفری رودسری، مسعود (1389). «تعیین حریم و بستر رودخانه بهکمک مدل HEC - RAS (مطالعۀ موردی: رودخانۀ رامیان)». همایش ژئوماتیک 89، تهران: سازمان نقشهبرداری کشور. [5] غفاری، گلاله؛ امینی، عطاالله (۱۳۸۹). «مدیریت دشتهای سیلابی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) (مطالعۀ موردی رودخانۀ قزلاوزن)». فصلنامۀ علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، ش 32: ۱۳۴-۱۱۷. [6] غیور، حسنعلی (1371). «پیشبینی سیلاب در مناطق مرطوب». فصلنامۀ تحقیقات جغرافیا، ش 25: 106-77. [7] قمی اویلی، فرشته؛ صادقیان، محمدصادق؛ جاوید، امیرحسین؛ میرباقری، سید احمد (۱۳۸۹). «شبیهسازی پهنهبندی سیل با استفاده از مدل HEC-RAS مطالعۀ موردی: رودخانۀ کارون حد فاصل بند قیر تا اهواز». فصلنامۀ علوم و فنون منابع طبیعی، ش 1: 115- 105. [8] لشکری، حسن؛ رشیدی، علی؛ رضایی، علی (1392). «پهنهبندی سیلاب رودخانۀ زرینهرود با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC - RAS در محیط GIS». مجلۀ پژوهشهای دانش زمین، سال سوم، ش 13: 68-51. [9] محسنی، مهرداد (1384). «پهنهبندی خطر سیل با استفاده از مدل هیدرولیکی تحلیل رودخانه (HEC - RAS) در محیط سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعۀ موردی: رودخانۀ نکا)». پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ منابع طبیعی ساری، دانشگاه مازندران. [10] Ahmad, S.S.; Simonovic, S.B. (2011). “A three-dimensional fuzzy methodology for flood risk analysis”. Journal of Flood Risk Management, DOI:10.1111/j.1753-318X. 2011. 01090.x
[11] Ashouri, M.; Rezaei Moghaddam, M.H.; Piry, Z. (2013). “Morphologic Change Assessment of Riverbed Before and after Dam Construction Using HEC RAS Model and GIS (Case Study: Downstream of Satarkhan Dam)”. Physical Geography Research Quarterly. 45(1): 87-100.
[12] Barker, D.M.; Lawler, D.M.; Knight, D.W.; Morris, D.G.; Davies, H.N.; Stewart, E.J. (2009). “Longitudinal distributions of river flood power: The combined automated flood, elevation and stream power (CAFES) methodology”. Earth Surface Processes and Landforms. 34(2): 280-290.
[13] Lund, J.R. (2002). “Floodplain planning with risk-Based optimization”, Journal of Water Resources Planning and Management. ASCE. 128: 3(202).
[14] Natural Resources Conservation Service. (2008). Stream restoration design (National Engineering Handbook 654). United States Department Agriculture.
[15] Song, S.; Schmalz, B.; Fohrer, N. (2014). “Simulation and comparison of stream power in-channel and on the floodplain in a German lowland area”. Journal of Hydrology Hydromechanics. 62(2): 133-144.
[16] Usul,N.; Turan,B. (2006). “Flood forecasting and analysis within the Ulus Basin, Turkey, using geographic information systems”. Nat Hazard39: 213-229 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,753 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,298 |