تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,999 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,558 |
نقش اجتماعی فلسفه نزد ابونصر فارابی و جمال الدین اسدآبادی | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
مقاله 6، دوره 5، شماره 2، مهر 1394، صفحه 355-382 اصل مقاله (1.07 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2015.62024 | ||
نویسنده | ||
شهناز صداقت زادگان* | ||
استادیار | ||
چکیده | ||
سؤال اصلی تحقیق نقش اجتماعی فلسفه از نگاه دو متفکر مسلمان است. نقش اجتماعی فلسفه، کارکرد فلسفه با توجه به پایگاه آن در گروه معارف و علوم است که تعیینکنندۀ اعمال با توجه به پایگاه در گروه و تعیینکنندۀ حقوق و مزایایی است که تابع هنجارها اجرا میشود کوئن ، 1391: 99؛O’Donnel، 1997: 4 ؛Ritzer, 1988: 211;، ؛ ;Harlambos et.al, 2000: 6). براساس چارچوب نظری، نقش اجتماعی فلسفه در چهار بخش پایگاه فلسفه، انتظارات از فلسفه، حق فلسفه و هنجارهای مورد نیاز فلسفه تفکیک شد. مهمترین آثار اجتماعی ابونصر فارابی و جمالالدین اسدآبادی با روش اسنادی و کتابخانهای و فن تحلیل محتوا مرور شد.نتیجۀ مطالعه نشان میدهد نقش اجتماعی اصلی فلسفه نزد دو اندیشمندترسیم راه سعادت و اعتدال در مقابل فرد و جامعه است. بنابراینصرفاًفلسفه معرفتی نظری نیست بلکه کاربردی است. مسئول اصلی کاربرد آن نزد فارابی، رئیس اول، با تأکید بر شیوههای عقلی است ونزد اسدآبادی دانشمندان، پیشوایان و فیلسوفان با تأکید بر شیوههای عقلی و(حتی معرفت تخیلی از نوع شعر) ملهم از قرآن است. دغدغۀ فلسفۀ فارابی نفاق وتفرقه بین مسلمانان است. بنابراین از معرفتهای تفرقهانگیز تخیلی، به معرفت کارساز و وحدتآفرین فلسفه و شیوههای عقلی پناه میبرد. دغدغۀفلسفۀاسدآبادی عقب ماندگی و فقر مسلمانان است و بنابراین به نقش کارساز معرفتی و اعتدالی فلسفه در یافتن نقطۀ اعتدال قوای دهگانه انسانی پناه میبرد که موجب سعادت فرد و جامعه است. فارابی از سوق یافتن فلسفه به سمت تخیل تفرقهانگیز میهراسد و اسدآبادی تخیل شعر را در خدمت تقویت فلسفه مینگرد. اسدآبادی از سوق یافتن فلسفه به سمت تقلید و خرافات و انتزاع صرف میهراسد. | ||
کلیدواژهها | ||
فارابی؛ اسدآبادی؛ نقش اجتماعی فلسفه؛ تخیل؛ عقل؛ اعتدال؛ سعادت | ||
مراجع | ||
- اسدآبادی، جمال الدین (1379)،رساله دین وفلسفه، مجموعه رسالات و مقالات، ویراسته هادی خسروشاهی، تهران: شروق. - اسدآبادی، جمال الدین (1379)، رساله سعادت و انسان، مجموع رسالات مقالات، ویراسته هادی خسروشاهی، تهران: شروق. - جمال الدین اسدآبادی ( 1379)، رساله نیچریه، مجموعه رسالات و مقالات ویراسته هادی خسروشاهی، تهران: شروق. - اسدآبادی، جمال الدین (1312)،رساله چرا اسلام ضعیف شد؟ در مجموعه مقالات جمالیه، ویراسته میرزا لطف الله خان اسدآبادی، تهران: موسسه خاور. - اسدآبادی، جمال الدین (1312)،رساله تعلیم وتربیت، در مجموعه مقالات جمالیه، ویراسته میرزا لطف الله خان اسدآبادی، تهران: مؤسسه خاور. - برگر، پیتر ال و توماس لاکمن (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت: رسالهای در جامعهشناسی شناخت، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - توماس، هانری (1348)، بزرگان فلسفه، فریدون بدرهای، تهران: بنگاه ترجمه کتاب. - خوش رو، غلامعلی (1374)، شناخت انواع اجتماعات ازدیدگاه ابن خلدون و فارابی، چاپ دوم، تهران: اطلاعات. - دادبه، اصغر (1389)، کلیات فلسفه، چاپ هشتم، تهران: دانشگاه پیام نور. - رفیع پور، فرامرز (1382)، تکنیکهای خاص تحقیق، تهران: شرکت سهامی انتشار. - زمانی، غلامحسین (1395)،«مطالعههای تطبیقی در مقایس تولیدهای علمی کشور راهبردی برای شاخصگذاری توسعه»، مجله علوم کشاورزی، پژوهشهای راهبردی در علوم کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 2: 119-132. - ساروخانی، باقر (1370)، درآمدی بر دائره المعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان. - ساروخانی، باقر (1371)، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه). - سجادی، جعفر (1371)، سیاست مدنیه، تحشیه جعفر سجادی، چاپ دوم، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - فارابی، ابونصر (1371)، سیاست مدنیه، جعفر سجادی، چاپ دوم، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - فارابی، ابونصر (1388)، فصول منتزعه، ترجمه و تحشیه حسن ملکشاهی، چاپ دوم، تهران: سروش. - فارابی، ابونصر (1390)،فارابی و راه سعادت، کوششی در باب اخلاق فضیلت از نگاه فارابی، ترجمه نواب مغربی، تهران: بنیاد حکمت. - قریشی، محمد حسین (1391)،«بررسی و تحلیل زبان و منطق در اندیشه ابونصر فارابی»، پژوهشنامه انتقادی و برنامههای علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - کوئن، بروس (1391)، مبانی جامعه شناسی، غلامعباس توسلی و رضا فاضل، چاپ 18، تهران: سمت. - گیدنز، آنتونی و کارن بردسال (1370)، جامعهشناسی، ترجمۀ حسن چاوشیان، چاپ هفتم، تهران: نشر نی. - مهاجرنیا، محسن (1380)، اندیشۀ سیاسی فارابی، تهران: بوستان کتاب. - مینوی، مجتبی (1354)،«مدینه فاضله فارابی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، 34-23. - هولستی، ال. آر. (1373)، تحلیل محتوا در علوم انسانی، ترجمۀ نادر سالارزاده، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. - هومن، محمود (1337)، تاریخ فلسفه، کتاب اول از آغاز تا نخستین آکادمی، تهران: شرکت چاپ فردوسی. - Gordon Melton, John (2007),"Theosophy", in Http://www.beritanica.com, topic/ theosophy.
- Harlambos, Micheal and Martin Halborn and Robin Heald (2000), Sociology thems and perspectives, London: Harper Collins.
- O’Donnel, Mike (1987), Introduction to sociology, 4th ed., London: Thomas Nelson an son LTD.
- Ritzer, George (1988), Contemporary sociological theories (2th. Ed.), New York: Alfred A. Knope. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 732 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 568 |