![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,509,131 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,361 |
عوامل دینامیکی مؤثر بر بارش سنگین برف در تهران: مطالعۀ موردی | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 11، دوره 44، شماره 1، اردیبهشت 1397، صفحه 179-198 اصل مقاله (1.62 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2017.61680 | ||
نویسندگان | ||
سکینه خان سالاری* 1؛ علیرضا محب الحجه2؛ فرهنگ احمدی گیوی2 | ||
1دکتری هواشناسی، سازمان هواشناسی کشور، تهران، ایران | ||
2دانشیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران | ||
چکیده | ||
رویدادهای بارش سنگین اغلب باعث بهوجود آمدن خسارات جانی و مالی جبرانناپذیر میشوند. از اینرو توانایی و امکان پیشبینی صحیحِ وقوعِ این رویدادها برای سازمانهای هشدار سریع کشورهای مختلف بسیار مهم است. کاربست روش جداسازی عاملها در مطالعۀ رویدادهای بارش سنگین ضمن اینکه امکان تفکیک و بررسی دینامیکی عوامل وردسپهر زِبَرین و زیرین را در یک نمونۀ واقعی میدهد، تخمینی کمّی نیز از سهم تعاملی و خالص هریک از عوامل فراهم میسازد. یکی از این عوامل، نفوذ زبانهای از هوا با مقادیر بزرگ تاوایی پتانسیلی (PV) مثبت، موسوم به کشانۀ PV، از عرضهای بالا درپوشنسپهر به عرضهای پایینتر در وردسپهر است که موجب کاهش پایداری ایستایی در وردسپهر و شکلگیری همرفت میشود. بررسی تأثیر این عامل مهم بر میدانهای هواشناختی با کاربست فن وارونسازی تاوایی پتانسیلی صورت میگیرد. از دیگر عوامل مهم، اثر کوهستان است که چگونگی این اثر بستگی به آن دارد که جریان هوا بهوسیلۀ مانع، سَد شود یا از آن عبور کند. در این پژوهش، با استفاده از دادههای بازتحلیل ERA-Interim و مدل پیشبینی عددی میانمقیاس WRF، تأثیر چهار عامل شامل بیهنجاری PV ترازهای زبرین (کشانۀ PV) و میانیِ وردسپهر و دو رشتهکوه البرز و زاگرس در رویداد بارش سنگین برف منطقة تهران در روز ششم ژانویۀ 2008 مطالعه و ارزیابی شده است. نتایج نشان میدهد که در بارش این روز کشانۀ PV با 5/76 درصد دارای بیشترین تأثیر بوده و پس از آن سهم مشارکت رشتهکوه البرز قرار دارد و اثر رشتهکوه زاگرس و بیهنجاری PV تراز میانی وردسپهر ناچیز است. | ||
کلیدواژهها | ||
بارش سنگین؛ تأثیر کوهستان؛ روش جداسازی عاملها؛ کشانۀ تاوایی پتانسیلی؛ منطقة تهران؛ وارونسازی تاوایی پتانسیلی | ||
مراجع | ||
خانسالاری، س.، 1395،تعیین سازوکارهای واداشت رویدادهای بارشی مهم سرد در منطقه تهران از دیدگاه تاوایی پتانسیلی. رساله دکتری هواشناسی، موسسۀ ژئوفیزیک، دانشگاه تهران. رنجبر سعادتآبادی، ع. و ایزدی، پ.، 1392، ارتباط بیهنجاریهای دمای آب سطح اقیانوس هند و دریای عرب با بیهنجاریهای بارش نیمه جنوبی ایران. سلطانزاده، ا.، احمدیگیوی، ف. و ایراننژاد، پ.، 1384، بررسی سهماهه تأثیر رشتهکوه زاگرس بر جریان میانمقیاس منطقه شرق زاگرس با استفاده از مدل منطقهای RegCM. مجله فیزیک زمین و فضا، جلد 33، شماره 1، 50-31. شبانیان چالشتری، ا.، نصراصفهانی، م. ع. و ارکیان، ف.، 1394، بررسی عوامل مؤثر بر بارشهای تابستانی در یک ناحیه با کوهساری پیچیده (مطالعۀ موردی: سیل استان گلستان 8 تیر 1391). مجله فیزیک زمین و فضا، جلد 41، شماره 3، 577-565. علیزاده، ا.، آزادی، م. و علیاکبری بیدختی، ع. ع.، 1385، بررسی نقش رشتهکوه البرز در تقویت سامانههای همدیدی. مجله فیزیک زمین و فضا، جلد 34، شماره 1، 24-9.
Appenzeller, C. and Davies, H. C., 1992, Structure of stratospheric intrusions into the troposphere. Nature, 358, 570-572. Argüeso, D., Hidalgo-Muñoz, J. M., Gámiz-Fortis, S. R., Esteban-Parra, M. J., Dudhia, J. and Castro-Diez, Y., 2011, Evaluation of WRF parameterizations for climate studies over Southern Spain using a multistep regionalization. J. Climate, 24, 5633-5651. Chen, J.-M., Tan, P.-H. and Shih, C. F., 2013, Heavy rainfall induced by tropical cyclones across northern Taiwan and associated intraseasonal oscillation modulation. J. Climate, 26, 7992-8007. Hoskins, B. J., McIntyre, M. E. and Robertson, A. W., 1985, On the use and significance of isentropic potential vorticity maps. Quart. J. Roy. Meteor. Soc., 111, 877-946. Jakob, C. and Schumacher, C., 2008, Precipitation and latent heating characteristics of the major tropical western Pacific cloud regimes. J. Climate, 21, 4348-4364. Jankov, I., Jr. Gallus, W. A., Segal, M., Shaw, B. and Koch, S. E., 2005, The impact of different WRF model physical parameterizations and their interactions on warm season MCS rainfall. Wea. and Forecasting, 20, 1048-1060. Martius, O., Schwierz, C. and Davies, H. C., 2008, Far-upstream precursors of heavy precipitation events on the Alpine south-side, Quart. J. Roy. Meteor. Soc., 134, 417-428. Martius, O., Zenklusen, E., Schwierz, C. and C. Davies, H., 2006, Episodes of Alpine heavy precipitation with an overlying elongated stratospheric intrusion: A climatology. Int. J. Climatol., 26, 1149-1164. Morgenstern, O. and Davies, H. C., 1999, Disruption of an upper level PV-streamer by orographic and cloud-diabatic effects. Contrib. Atmos. Phys., 72, 173-186. Ntwali, D., Ogwang, B. A. and Ongoma, V., 2016, The impacts of topography on spatial and temporal rainfall distribution over Rwanda based on WRF model. Atmos. Clim. Sci., 6, 145-157. Reed, R. J., Simmons, A. J., Albright, M. D. and Unden, P., 1988, The role of latent heat release in explosive cyclogenesis: Three examples based on ECMWF operational forecasts. Wea. and Forecasting, 3, 217-229. Schlemmer, L., Martius, O., Sprenger, M., Schwierz, C. and Twitchett, A., 2010, Disentangling the forcing mechanisms of a heavy precipitation event along the Alpine south side using potential vorticity inversion. Mon. Wea. Rev., 138, 2336-2353. Sprenger, M., 2007, Numerical piecewise potential vorticity inversion: A user guide for real-case experiments. Thesis for postgraduate course in computer science FHSS Schweiz, 98 pp. Stein, U. and Alpert, P., 1993, Factor separation in numerical simulations. J. Atmos. Sci., 50, 2107-2115. Thorncroft, C. D., Hoskins, B. J. and McIntyre, M. E., 1993, Two paradigms of baroclinic-wave life-cycle behaviour. Quart. J. Roy. Meteor. Soc., 119, 17-56. Twitchett, A., 2012, Predictability and dynamics of potential vorticity streamers and connections to high impact weather. PhD Thesis, University of Leeds. Wiegand, L., Twitchet, A., Schwierz, C. and Knippertz, P., 2011, Heavy precipitation at the Alpine south side and Saharan dust over central Europe: A predictability study using TIGGE. Wea. and Forecasting, 26, 958-974. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,493 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 777 |