پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,686,879 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,915,994 |
شناسایی منطقۀ همگرایی دریای عرب و نقش رودباد تراز پایین سیستان در شکل‌گیری آن | ||
| فیزیک زمین و فضا | ||
| مقاله 9، دوره 44، شماره 1، اردیبهشت 1397، صفحه 147-161 اصل مقاله (1.06 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2017.61679 | ||
| نویسنده | ||
| شعیب آب خرابات* | ||
| دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| در این پژوهش این فرضیه مورد آزمون قرار گرفت که باد سیستان (باد 120 روزۀ سیستان)، خصوصیت رودبادهای تراز پایین را داشته و پس از در نوردیدن شرق و جنوب‌شرق ایران، وارد بخش شمالی دریای عرب شده و در تقابل با بادهای تجاری جنوبی، منطقه‌ای از همگرایی را به وجود می‌آورند. در این راستا با اجرای آزمون تحلیل عاملی و خوشه‌بندی بر روی داده‌های شبکه‌ای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 850 هکتوپاسکال، طی دورۀ 2012-1993 (از اول خرداد تا آخر شهریور)، 5 خوشه شناسایی شد و از این میان در دو الگوی سینوپتیکی وزش این بادها تشخیص داده شد. در ادامه به محاسبۀ تابع دینامیکی واگرایی افقی در ترازهای 700- 1000 ه.پ و همچنین محاسبۀ واگرایی افقی نیمرخ قائم جو پرداخته شد. در پایان نیز مشخص گردید که این جریان وزش باد، از خصوصیات رودبادهای تراز پایین برخوردار بوده و هستۀ اصلی آن غالباً در تراز 850 ه.پ مستقر است و ادامۀ سرعت آن به ترازهای پایین‌تر و سطح زمین نیز کشیده می‌شود که به نام باد سیستان معروف گردیده است. این رودباد پس از گذر از مناطق شرقی ایران، وارد بخش شمالی اقیانوس هند شده و در برخورد با بادهای تجاری جنوبی، منطقه‌ای از همگرایی را در این منطقه به وجود می‌آورند و غالباً از سطح زمین تا تراز 750 ه.پ گسترش ارتفاعی دارد. همچنین شدت/ ضعف رودباد تراز پایین سیستان، سبب جابه‌جایی منطقۀ همگرایی دریای عرب می‌شود. به‌طوری‌که در زمان شدت رودباد تراز پایین سیستان، منطقۀ همگرایی نیز در عرض‌های جغرافیایی جنوبی‌تر و در زمان ضعف آن، در عرض‌های شمالی‌تر مستقر می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بادهای تجاری؛ رودباد تراز پایین سیستان؛ سینوپتیک؛ منطقۀ همگرایی دریای عرب | ||
| مراجع | ||
|
بایرز، ر.، ه.، 1377، هواشناسی عمومی، ترجمه تاج الدین بنی‌هاشم، بهرز حاجبی و علیرضا بهروزیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. حسین‌زاده، س.، 1376، بادهای 120 روزۀ سیستان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 47، 127-103. خسروی، م.، 1387، تأثیرات محیطی اندرکنش نوسان‌های رودخانه هیرمند با بادهای 120 روزۀ سیستان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 91، صص 49-19. خسروی، م. و نظری‌پور، ح.، 1391، مطالعه همدید تیپ های هوای غالب منطقه سیستان (مطالعه موردی: ایستگاه زابل)، پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره 44(3): صص 39-62. جانسون، ر. آ. و ویچرن، د. د.، 1386، تحلیل آماری چند متغیری کاربردی، برگردان حسینعلی نیرومند، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. علیجانی، ب. و رئیس‌پور، ک.، 1390، تحلیل آماری همدیدی طوفان‌های گردو خاک در جنوب‌شرق ایران (مطالعه موردی:منطقه سیستان)، فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شماره 5، صص 129-107. قائمی، ه.، 1375، هواشناسی عمومی، تهران: انتشارات سمت. کاویانی، م. ر. و علیجانی، ب.، 1382، مبانی آب و هواشناسی، تهران: انتشارات سمت. گندمکار، ا.، 1389، تعیین گستره افقی باد سیستان با استفاده از تحلیل خوشه‌ای، فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 10، صص 76-67. گندمکار، ا. و کیارسی، ف.، 1385، ارزیابی انرژی پتانسیل باد درکشور ایران، بیست و یکمین کنفرانس بین المللی برق. شرکت برق منطقه‌ای تهران، ایران. لشکری، ح.، 1379، مکانیسم تکوین منطقه همگرایی دریای سرخ، تحقیقات جغرافیایی، شماره 58 و 59، صص 14-1. مفیدی، ع. و کمالی، س.، 1391، بررسی و تحلیل ساختار توفان‌های گرد و غباری در دشت سیستان با استفاده از مدل اقلیمی مقیاس منطقه‌ای RegCM4؛ مطالعه موردی 30 جولای 2001، اولین همایش ملی بیابان، مرکز بین المللی تحقیقات بیابان، ایران. نجارسلیقه، م.، 1389، آثار مشترک تقابل حرارتی سیستم‌های جوی در کشورهای اسلامی مطالعه موردی: بادهای 120 روزۀ سیستان، چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام. ایران. زاهدان. یارنال، ب.، 1385، اقلیم شناسی همدید و کاربرد آن در مطالعات محیطی، ترجمه سید ابوالفضل مسعودیان، انتشارات دانشگاه اصفهان، اصفهان.
Alizadeh-Choobari, O., Zawar-Reza, P. and Sturman, A., 2014, The wind of 120 days and dust storm activity over the Sistan Basin, Atmospheric Research, DOI: 10.1016/j.atmosres. Volume 143, pp 328-341. Bonner, W. D., 1968, Climatology of the low-level jet. Mon. Wea. Rev., 96, 833–850. Esteban, P., Jones, F. D., Martin-Vide, J. and Mases, M., 2005, “Atmospheric circulation patterns related to heavy snowfall days in Andora, Pyrenees”, International Journal of Climatology, Volume 25, pp 319-329. Giannakopoulou, E. M. and Toumi, R., 2012, The Persian Gulf summertime low-level jet over sloping terrain, Q. J. R. Meteorol. Soc. 138: pp 145–157. Godbole, R., 1977, The composite structure of the monsoon depression. Tellus, 29, 25–40. Goswami, B. N., Ajayamohan. R. S., Xavier P. K. and Sengupta, D., 2003, Clustering of synoptic activity by Indian summer monsoon intraseasonal Oscillations. Geophysical Research Letters. Vol 30. pp 1-13. doi:10 .1029/2002 GL016734. Goudie, A. and Middelton, N., 2000, Dust storm in the Sout West Asia. Geografica. Volume 12, pp 764–787. Middelton, N. J., 1986, A geography of dust storms over southwest Asia. Journal. Climatol. Volume 6, pp 183–196. Miri, A., Ahmadi, H., Ekhtesasi, M. R., Panjehkeh, N. and Ghanbarie, A., 2009, Environmental and socio-economic impacts of dust storms in Sistan Region, Iran. Journal of Environmental Studies, Volume 66, pp 343 – 355. Ramaswamy, C., 1962, Breaks in the Indian summer monsoon as a phenomenon of interaction between the easterly and the subtropical westerly jet streams. Tellus, 14A, 337–349. Rashki A., Kaskaoutis, D. G., Rautenbach, C .J., Eriksson, P. G., Qiang, M. and Gupta, P., 2012, Dust storms and their horizontal dust loading in the Sistan region, Iran. Aeolian Research ,Volume 5, pp 51-62. Wexler, H. 1961, A boundary layer interpretation of the low-level jet. Tellus, 13, pp 368- 378. Whiteman, C., Bian, X. and Zhong, S., 1997, Low-level jet climatology from enhanced rawinsonde observations at a site in the southern Great Plains. J. Appl. Meteor., 36, pp 1363–1375. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,310 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 824 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب