پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,229 |
| تعداد مقالات | 67,748 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,091,622 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,839,329 |
تحلیل استثناءها و گوناگونی آزاد در فرایند افراشتگیِ پیش‌خیشومی در چارچوب نظریۀ بهینگی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 2، دوره 7، شماره 2، آذر 1395، صفحه 19-38 اصل مقاله (563.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2016.61523 | ||
| نویسنده | ||
| بشیر جم | ||
| عضو هیات علمی دانشگاه شهر کرد | ||
| چکیده | ||
| «افراشتگیِ پیش‌خیشومی» فرایندی است که طی آن واکۀ افتاده /A/ در بافت پیش از همخوان‌های خیشومی به واکۀ افراشتۀ [u] تبدیل می‌شود. در حالی که این فرایند در برخی از واژه‌ها به‌طور اجباری رخ می‌دهد، در برخی دیگر اصلاً رخ نمی‌دهد. در برخی واژه‌ها نیز رخداد آن اختیاری است که گوناگونی آزاد یا اختیاری‌بودگی (optionality) نامیده می‌شود. هدف این پژوهشِ تحلیلی، تبیین رخداد اجباری و اختیاری و عدم رخداد این فرایند در چارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993/2004) و رویکردهای زیرشاخۀ آن است. رخداد اختیاری افراشتگیِ پیش‌خیشومی با بهره‌گیری از رویکرد رتبه‌بندی آزاد که در آن یک درون‌داد با دو برون‌داد دستوری انطباق دارد مورد تحلیل قرار گرفته است. عدم رخداد یک فرایند با وجود فراهم بودن بافت واجی لازم برای رخداد آن، در واج‌شناسی زایشی با عنوان «استثناء» (exceptionality)شناخته می‌شود. استثناءها در رخداد فرایند افراشتگیِ پیش‌خیشومی می‌تواند ناشی از دلایل واجی شامل اِعمال انحصاری آن بر بازنمایی واجی، از بین رفتن شرایط رخداد آن توسط یک فرایند دیگر (تعامل زمینه‌برچین)، یا وجود واکۀ /u/ پس از همخوان خیشومی باشد. همچنین، دلیل وجود استثناءها می‌تواند معناشناختی یا تاریخی (غیرزبان‌شناختی)، یعنی توقف رخداد اینفرایند در چندین سده پیش باشد. این دو مورد به ترتیب با بهره‌گیری از «محدودیت‌های دسترسی‌دار به واژگان» و «محدودیت‌های خاص به لحاظ واژگانی» تحلیل شده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| افراشتگیِ پیش‌خیشومی؛ استثناءها؛ گوناگونی آزاد؛ اختیاری‌بودگی؛ نظریۀ بهینگی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Optimality-Theoretic Account of Exceptionality & Optionality in Pre-Nasal Raising in Persian | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Bashir Jam | ||
| Faculty member/ Shahrekord University | ||
| چکیده [English] | ||
| Pre-nasal raising is a phonological process in Persian through which the low vowel /A/ changes to the high vowel [u] in the environment before nasals. While this process is obligatory in many words, it fails to occur in some words. Moreover, its occurrence can also be optional as an instance of free variation which is called optionality. This research aimed at analyzing exceptionality and optionality in the occurrence of pre-nasal raising within the framework of Optimality Theory (Prince & Smolensky, 1993/ 2004) and some related approaches. The optionality is analyzed using the free ranking approach which maps a single input onto two outputs. The exceptionality could be due to phonological reasons including the exclusive application of pre-nasal raising on the underlying representation, destruction of its input by a preceding process (bleeding order) or existence of a post- nasal /u/. It could also be due to semantic and non- linguistic reasons, i.e., this process stopped to apply several centuries ago. Instances of exceptionality which are due to phonology- semantics interactions or the non- linguistic reason are analyzed using lexical-access constraints and lexically specific constraints, respectively. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Pre-nasal Raising, Exceptionality, Optionality, Free Variation, Optimality Theory | ||
| مراجع | ||
|
جم، بشیر و تیموری، مرضیه (1393). بررسی تبدیل واکۀ /A/ به واکۀ [a:] یا [o]در لهجۀ فردوس در چارچوب نظریۀ بهینگی، مجلۀ زبانشناسی و گویشهای خراسان، سال ششم، شمارة پیاپی10، ص 142-121. جم، بشیر (1394).فرهنگ توصیفی فرایندهای واجی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. جم، بشیر (آمادۀ انتشار).تحلیل تیرگی واج‌شناختی در زبان فارسی، مجلۀ جستارهای زبانی. شقاقی، ویدا (1387). مبانی صرف. تهران، سمت. صادقی، علی اشرف (1363).تبدیل ̕آن̒و̓ آم̒ به̓ اون̒ و ̕اوم̒ در فارسی گفتاریوسابقۀ تاریخی آن،مجلة زبانشناسی. سال اول، شماره اول، ص 71-52. صفوی، کورش (1379). درآمدی بر معناشناسی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری. کلباسی، ایران (1371). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، تهران، پژوهشگاه. معین، محمد (1371). فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر. Anttila, A. 1995. Deriving variation from grammar: a study of Finish genitievs. MS., Stanford University. [ROA-63]
Anttila, A. 2006. Variation and opacity. NLLT 24: 893–944.
Bacovic, E. 2000. Harmony, dominance and control. Doctoral dissertation, Rutgers University, New Brunswick, NJ.
Boersma, P. 2001. Phonology- semantics interaction in OT, and its acquisition. In Kirchner, R., Wikeley, W. and Pater, J., editors, Papers in Experimental andTheoretical Linguistics, Vol. 6: 24-35. University of Alberta, Edmonton.
Carr, P. 1993. Phonology. The MacMillan Press LTD.
Chomsky, N., & M. Halle. 1968. The sound pattern of English. New York: Harper & Row.
Gouskova, M. 2012. Unexceptional segments. Natural Language and Linguistic Theory. 30: 79-133.
Jensen , J. T. 2004. Principles of generative phonology: An introduction. John Benjamins Publishing Company.
Kager, R. 1994. Ternary rhythm in alignment theory. Unpublished Ms., Utrecht University. [ROA-35].
Kager, R. 1999. Optimality theory. Cambridge: Cambridge University Press.
Kiparsky, P. 1973. Phonological representations. In Three Dimensions of Linguistic Theory. (ed.) Osamu Fujimura. 1-136.Tokyo: TEC Company.
Kiparsky, P. 1993. Variable rules. Handout from RutgersOptimality Workshop I, October, Rutgers University, New Brunswick, NJ.
Lombardi, L. 1996. Positional faithfulness and voicing assimilation in optimality theory. Ms., University of Maryland, College Park.
McCarthy, J. 2002. A thematic guide to optimality theory. Cambridge: Cambridge University Press.
McCarthy, J. 2007. Hidden generalizations: phonological opacity in optimality theory. London: Equinox.
McCarthy, J. & A. Prince 1995. Faithfulness and reduplicative identity, InJ. Beckman; L. Walsh Dickey & S. Urbanczyk, (eds.). University of Massachusetts occasional papers in linguistics18: Optimality theory (249–384). Amherst: GLSA.
Pater, J. 2004. Exceptions in optimality theory: Typology and learnability. Conference on Redefining Elicitation: Novel Data in Phonological Theory. New York University.
Pater, J. 2006. The locus of exceptionality: Morpheme-specific phonology as constraint indexation. In Papers in optimality theory III, eds. Leah Bateman, Michael O’Keefe, Ehren Reilly, and Adam Werle, 259–296. Amherst, MA: GLSA.
Pater, J. 2008. Morpheme-specific phonology: Constraint indexation and inconsistency resolution. In Phonological argumentation: Essays on evidence and motivation, ed. Steve Parker. London: Equinox.
Prince, A., & P. Smolensky 1993/2004. Optimality theory: constrainti in generative grammar. MIT Press.
Reynolds, W. T. 1994. Variation and phonological theory. Doctoral dissertation. University of Pennsylvania, Philadelphia.
Ullmann, S. 1962. Semantics: an introduction to the study of meaning. Blackwell.
Zonneveld, W. 1978. A formal theory of exceptions in generative phonology. Lisse: Peter de Ridder Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 714 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 871 |
||