بیع مال آینده
مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 6 ، دوره 12، شماره 4 ، دی 1395، صفحه 797-820 اصل مقاله (688.35 K )
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2016.61113
نویسندگان
محمد ابراهیم داودآبادی فراهانی* 1 ؛ محمود قیوم زاده 2
1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد ساوه
2 دانشیار دانشگاه آزاد ساوه
چکیده
بیع مال آینده را میتوان فروش هر نوع مالی (بهصورت عین کلی یا عین معین) دانست که در آینده تهیه، تولید یا ساخته و تحویل میشود. آنچه درستی این دیدگاه را مورد مناقشه قرار میدهد،عدم صحت معاملۀ کالی به کالی و دین به دین در مورد عین کلی و نیز حدوث غرر در معاملۀ عین معین است. اما بررسی نظر فقهای مختلف نشان میدهد که بیع کالی به کالی باطل نیست و بیع دین به دین نیز تعریف خاص و تفسیر مضیقی دارد که خللی به صحت این نوع بیع وارد نمیکند. در بیع عین معین آینده، اعتباری بودن ملکیت و امکان اعتبار موضوع آن و نیز امکان عرفی تسلیم و توصیف دقیق مبیع که رافع جهالت آن باشد، نافی غرر محتمل است، چرا که اگر در جوامع ابتدایی، این امکان وجود داشته، در حال حاضر که تسلیم عرفی و توصیف دقیقتر مبیع ممکن شده به طریق اولی عرف عقلا، معامله در فروض مذکور با حصول سایر شرایط عمومی را بیع میداند.آنچه در حقوق غرب و بهطورمشخص انگلیس، با عنوان بیع مال آینده آمده، بهدلیل عدم پذیرش انتقال مالکیت کالای آینده در زمان حال، توافق به بیع است و در واقع بیع مال آینده نیست.
کلیدواژهها
بیع ؛ بیع استصناع ؛ بیع کلی ؛ مال آینده
مراجع
ابنادریس حلی (1428ق). السرائر ، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
انصاری، مرتضی (1416ق). مکاسب، قم: دارلحکمه.
بیهقی، احمدبن الحسین (1416ق). السنن الکبری ، بیروت: دارلفکر.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.
جماعه من الارکان وعده من الاعیان(1404ق). جوامع الفقهیه ، قم: مکتبه آیهالله العظمی مرعشی.
حر العاملی، محمدبن الحسن (1416ق). وسائل الشیعه ، قم: آلالبیت لاحیاء التراث.
حسینی مراغی، عبدالفتاح (1417ق). العناوین، قم: مؤسسۀ النشرالاسلامی.
حسینی، مرتضی (1414ق). تاج العروس، بیروت: دارلفکر.
حلی، جعفربن حسن (1938م). شرایع الاسلام ، نجف اشرف: مطبعه الآداب.
الخوری الشرتونی، سعید (1300ق) اقرب الموارد ، بیروت: انتشارات مرسلی.
دهخدا، علی اکبر (1377). فرهنگ دهخدا ، تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
رشتی، حبیبالله (1322ق). الغصب ، بیجا، شیخ احمد شیرازی.
شیخ طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن (1414ق). الخلاف ، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
صفیپور، عبدالرحیم (1388). منتهی الارب فی الغته العرب، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
طباطبایی یزدی، محمد کاظم (1376). السؤال والجواب ، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
طباطبایی یزدی، محمد کاظم (1339ق). ملحقات العروه الوثقی ، نجف: مطبعه الحیدری.
طباطبایی یزدی، محمد کاظم (1423ق). حاشیه بر مکاسب، قم: داراالمصطفی لاحیاء التراث.
طوسی (1399ق). الوسیله الی نیل الفضیله ، نجف: منشورات منتدی النشر.
طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن (1388ق). المبسوط، تهران: الحیدریه.
طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن (1412ق). النهایه ونکتها ، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
عاملی، زینالدین علیبن احمد (1428ق). شرح لمعه ، قم: مجمع الفکر السلامی.
عاملی، زینالدین علیبن احمد (1413ق). مسالک الافهام ، قم: مؤسسۀ المعارف الاسلامیه.
العکبری البغدادی، محمدبن محمدبن النعمان (1417ق). مقنعه ، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
علامه حلی (1414ق). تذکره الفقها ، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
فیروزآبادی (1428ق). القاموس المحیط ، بیروت: دارالفکر.
قبولی درافشان، سید محمدهادی (1386). مفهوم بیع و تمایز آن از سایر قراردادها در حقوق ایران با بررسی تطبیقی در حقوق انگلیس، تهران: آثار اندیشه.
قنواتی، جلیل و سایرین (1389). حقوق قراردادها در فقه امامیه ، تهران: سمت.
کرکی، علیبن الحسین (1411ق). جامع المقاصد ، قم: مؤسسۀ آلالبیت لاحیاء التراث.
لویئس معلوفات (1380ق). المنجد ، تهران: انتشارات صبا.
مروارید،علی اصغر (1410ق). سلسله الینابیع الفقهیه ، بیروت: مؤسسه الفقه الشیعه، الدار الاسلامیه.
معین، محمد (1363). فرهنگ فارسی معین ، تهران: انتشارات امیرکبیر.
.مکی العاملی، جمالالدین (1308). القواعد و الفوائد ، بیجا: بینا.
مکی العاملی، جمالالدین (1412ق). الدروس الشرعیه ، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
نایینی، محمدحسین (1424ق). منیته الطالب فی شرح المکاسب ، قم: مؤسسۀ النشر السلامی.
نجفی، محمدحسن (1434ق). جواهر الکلام ، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
نراقی،احمد (1420ق). عواید الایام ، بیروت: دارالهادی.
نوری، میرزا حسن (1407ق). مستدرک الوسائل ، قم: مؤسسه آلالبیت لاحیاء التراث.
وزارت الاوقاف المجلس الاعلی لشئون الاسلامیه (1410ق). موسوعه جمال عبدالناصر ، مصر: بینا.
مقالات
آیتی، محمدرضا (1389). بررسی فقهی قرارداد استصناع در بازار بورس، پژوهشنامۀ حقوق اسلامی ، شمارۀ 5.
پیرهادی، محمدرضا (1385). انتقال مالکیت در بیع مال آینده، حقوق عدالت آرا ، شمارۀ 5 و 4.
جعفرپور، جمشید (بیتا). بیع استصناع، پژوهشنامۀ متین ، شمارۀ 3 و 4.
سلطانینژاد، هدایتالله (1375). بررسی اعتبار بیع کالی به کالی در حقوق ایران و منابع فقهی، نامۀ مفید ، شمارۀ 6.
قنواتی، جلیل (1382). مطالعۀ تطبیقی زمان انتقال مالکیت در عقد بیع، اندیشههای حقوقی، شمارۀ 5.
لاتین
Atiyah, P.S., Sale of Goods, 5thed, London, Pitman Publishing ,1975.
Bell ,A.P.Modern Law 0f Personal Property in England and Ireland, London, Butterworths ,1989.
Chitty On Contraacts ,vol.1(Specifc Contracts) ,23thed. London, Sweet Maxwell, 1968 .
Charls worths Business Law ,16thed., London ,Sweet&Maxwell,
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,774
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,602