تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,348 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,016 |
بررسی الگوهای همدیدی بر اساس دورههای بحرانی آلودگی هوا در وارونگی دمایی شدید شهر تبریز | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 7، دوره 48، شماره 4، دی 1395، صفحه 607-625 اصل مقاله (945.82 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2016.60831 | ||
نویسنده | ||
علی پناهی* | ||
استادیار گروه جغرافیا، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
آلودگی هوا از جنبههای مختلف دارای اهمیت است. این مطالعه، با توجه به شرایط حاد آلودگی هوای تبریز و با استفاده از تحلیل سینوپتیکی انجام پذیرفته است. هدف اصلی در این تحقیق بررسی ارتباط الگوهای سینوپتیکی سطح دریا و تراز 500 هکتوپاسکال با وارونگی دمایی و دورههای طولانیمدت آلودگی شهر تبریز در طی دورة آماری 1387 ـ 1392 است. در این زمینه، برای بررسی کیفیت آلودگی هوا، از شاخص استاندارد آلودگی هوا (PSI) و برای بررسی شدت و عمق وارونگی دمایی از نقشههای Skew-T استفاده شد. سپس، نقشههای سینوپتیکی این دورهها تحلیل شد. یافتههای تحقیق نشان میدهد هنگامی که سیستم پُرفشاری به صورت مداوم در مقطع چندروزه در منطقه متمرکز میشود شدت وارونگی دما به اوج خود میرسد. همچنین، به طور کلی، عامل اصلی تقویتکنندة وارونگیهای دمای بسیار شدید و به تبع آن آلودگیهای بلندمدت ناشی از تداوم سامانة قدرتمند سیبری همزمان با پُرفشار توسعهیافته در زاگرس همراه و نیز با تقویت پشتة ارتفاعی تراز میانی جو است که شرایط لازم را برای افزایش پتانسیل آلودگی هوای تبریز فراهم میکند. علاوه بر این، وجود زبانههایی از پُرفشار اسکاندیناوی و همچنین ریزش هوای سرد مدیترانه، هرچند خیلی کم، از عوامل دیگر وارونگی دمایی و تشدید آلودگی در برخی از دورههای آلودگی است. | ||
کلیدواژهها | ||
آلودگی هوا؛ الگوی سینوپتیکی؛ تبریز؛ سامانة پُرفشار؛ وارونگی دما | ||
مراجع | ||
جهانبخش اصل، س. و روشنی، ر. (1393). بررسی شرایط الگوی سینوپتیکی حاکم بر وضعیتهای وارونگی دمای بسیار شدید شهر تبریز، مجلة جغرافیا و برنامهریزی، 18(48): 81 ـ 96. حسینزاده، س.ر.؛ دوستان، ر. و حقیقت ضیابری، س.م. (1392). بررسی الگوهای همدید مؤثر بر آلودگی هوا در کلانشهر مشهد، مجلة جغرافیاوتوسعةناحیهای، 11(21): 81 ـ 101. ذوالفقاری، ح.؛ صحرایی، ج.؛ شاقبادی، ف. و جلیلیان، آ. (1393). تحلیلی بر جنبههای سینوپتیکی- دینامیکی آلودگی هوا در کرمانشاه، مجلة جغرافیاومخاطراتمحیطی، 9: 75 ـ 96. روشنی، ر. (۱۳۹۰). بررسی تأثیر پُرفشارها در وقوع اینورژنهای بسیار شدید و تداوم آلودگیهای شهر تبریز در سال 2008، همایشملیتغییراقلیموتأثیرآنبرکشاورزیومحیطزیست، ارومیه، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی. صادقی، س.؛ مفیدی، ع.؛ جهانشیری، م. و دوستان، ر. (1393). نقش الگوهای گردش مقیاس منطقهای جو بر وقوع روزهای بسیار آلوده در شهر مشهد، مجلة جغرافیاومخاطراتمحیطی، 3(10): 1 ـ 35. عابدینی، ی.؛ نوروززاده، ف. و صدایی، ی. (1391). تعیین آلودگی هوای شهر تبریز با استفاده از شاخص PSI، اولینهمایشملیحفاظتوبرنامهریزیمحیطزیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان. علیجانی، ب. و هوشیار، م. (1378). شناسایی الگوهای سینوپتیکی سرماهای شدید شمال غرب ایران، پژوهشهایجغرافیایطبیعی، 65: 1 ـ 16. قسامی، ط.؛ بیدختی، ع.ا.؛ صداقتکردار، ع. و صحراییان، ف. (1386). بررسی شرایط همدیدی حاکم در چند دورة بحرانی آلودگی هوای شهر تهران، مجلة علوموتکنولوژیمحیطزیست، 9(3): 229 ـ 238. نوروززاده، ف. (1391). بررسی آلودگی هوا و منابع آلایندة هوا در سطح شهر تبریز، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه زنجان. هدایت، پ. (1381). بررسی سینوپتیکی سیستمهای اقلیمی مؤثر بر آلودگی هوای شهر تهران و بیماریهای قلبی و ریوی، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی. یارنال، ب. (1385). اقلیمشناسیهمدیدوکاربردآندرمطالعاتمحیطی، ترجمة سید ابوالفضل مسعودیان، اصفهان: دانشگاه اصفهان. Alijani, B. and Hushyar, M. (1999). Identifying synoptic patterns of severe colds in North West of Iran, Physical Geography Research, 65:1-16.
Abedini, Y.; Norozzadeh, F. and Sadaie, Y. (2013). Determination of air pollution in the city of Tabriz using SPI index, First National Conference on Environmantal Protection and Planning, Islamic Azad University Hamedan Branch.
Barry, R. (1997). Synoptic Climatology, in J.E Oliver and R.W. Fairbrdge (eds), The Encyclopedia of Climatology, New York: Van Nostrand Reinhold Book.
Bei, N.; Li, G.; Huang, R.; Cao, J.; Meng, N.; Feng, T.; Liu, S.; Zhang, T.; Zhang, Q. and Molina, L.T. (2016). Typical synoptic situations and their impacts on the wintertime air pollution in the Guanzhong basin, China, Journal Atmospheric Chemistry and Physics, NO.0:1-34.
Ccoyllo, S.O.R. and Andrade, M.F. (2002). The influence of meteorological conditions on the behavior of pollutants concentrations in São Paulo, Brazil, Environmental Pollution, 116(2): 257-263.
Chen, Z.C.; SY, L.; Guo, J.; Wang, X. and Chen, W. (2008). Relationship between atmospheric pollution processes and synoptic pressure patterns in northern China, Atmospheric Environment, 42: 6078-6087.
Flocas, H.; Kelessis, A.; Helmis, C.; Petrakakis, M.; Zoumakis, M. and Pappas, K. (2009). Synoptic and local scale atmospheric circulation associated with air pollution episodes in an urban Mediterranean area, Theor Appl Climatol, 95: 265-277.
Gasami, T.; Bidokhti, A.A.; Sedagat Kerdar, A. and Sahrayiyan, F. (2007). Investigating prevailing Synoptic conditions in several critical periods of air pollution in Tehran, Journal of Environmental Research, 9(3): 229-238.
Hedayat, P. (2002). A synoptic survey on climatic systems affecting air pollution in Tehran and heart and lung diseases, MS Thesis, Department of Earth Sciences, University of Martyr Beheshti.
HosseinZadeh, S.; Dostan, R.; Hagigat Ziyabari, S.M. and Hagigat Ziyabari, S.M. (2013). Investigating the synoptic patterns affecting air pollution in the metropolis of Mashhad,Journal of Geography and Regional Development, year 11th, 21: 81-101.
Jahanbakhsh Asl, S. and Roshani, R. (2015). Investigating the synoptic patterns of very severe temperature inversion conditions in Tabriz , Journal of Geography and planning, 18(48): 81-96.
Juneng, L.; Talib Latif, M. and Tangang, F. (2011). Factors influencing the variations of PM10 aerosol dust in Klang Valley, Malaysia during the summer, Atmospheric Environment, 45: 4370-4378.
Landsberg, H.E. (1980). The Urban Climate, Academic Press, PP. 288.
Makra, L.; Mika, J.; Bartzokas, A.; Be´czi, R.; Borsos, E. and Su¨meghy, Z. (2006). An objective classification system of air mass types for Szeged, Hungary, with special interest in air pollution levels, Meteorol Atmos Phys, 92: 115-137.
Norozzadeh, F. (2011). Investigating the pollution and Source of air pollution inTabriz, Master's thesis, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Zanjan.
Roshani, R. (2011). Investigating the effect of pressure on the occurrence of severe inversions and continuity of pollution in the city of Tabriz (2008), The National Conference on climate change and its impact on agriculture and the environment, Urmia, West Azerbaijan Province Research Center for Agriculture and Natural Resources
Sadegi, R.; Mofidi, A.; Jahanshiri, M. and Dostan, R. (2014). Investigating the role of regional scale atmospheric circulation patterns on heavily polluted days in the city of Mashhad, Journal of Geography and Environmental Hazards, 3(10): 1-35.
Yarnal, B. (2006). Synoptic climatology and its application inEnvironmental studies, translation: SA Masoodian, 1st publication, Isfahan, Isfahan University.
Yarnal, B. (1993).Synoptic Climatology in Enviromental Analysis, London, A Primer Belhaven Press.
Zulfaqari, H.; Sahraii, J.; Shaqbady, F. and Jalileans, A. (2014). Investigating the Synoptic - dynamics aspects of air pollution in Kermanshah, Journal of Geography and Environmental hazards, 9: 75-96.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,570 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 847 |