پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,977,140 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,649,265 |
پیشینۀ ساخت پیکر‌‌ه‌های خمیری و کاغذی در حوزۀ فرهنگ ایران بر اساس منابع مکتوب | |||||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | |||||
| مقاله 6، دوره 22، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 51-58 اصل مقاله (1.11 M) | |||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2017.60741 | |||||
| نویسندگان | |||||
| زهرا شیخ الحکمایی* 1؛ مجید سرسنگی2 | |||||
| 1کارشناس ارشد نمایش عروسکی، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | |||||
| 2دانشیار دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | |||||
| چکیده | |||||
| کمتوجهی به منابع مکتوب کهن در خصوص پیشینۀ کاغذ و خمیرکاغذ در ساخت پیکرهها در حوزۀ فرهنگ ایران، باعث بروز برخی اشتباهات در این زمینه شده است؛ و در بیشتر منابع مرتبط، در مورد پیشینۀ این موضوع، آگاهی درستی ارائه نشده است. اما شواهد موجود در میراث مکتوب نشان میدهد که این شیوه از ساخت اشیاء از سدههای اولیه هجری قمری، در پهنۀ سرزمینهای شرقی و نیز ایرانزمین برای ساخت پیکرهها و اشیاء وجود داشته و در مراسم گوناگون مورداستفاده قرار میگرفته است. نگارندگان در این پژوهش کوشیدهاند تا با بررسی متون کهن، شواهدی در این زمینه بیابند. بخشی از نمونههای موردنظر را میتوان در وقایع‌نگاری‌هایی یافت که به قلم مورّخان ایرانی دربارۀ آداب و سنن ایران و یا کشورهای شرقی و هم‌جوار ایران به رشته تحریر درآمده است. برخی دیگر شامل سفرنامههایی است که توسط مورّخان خارجی نگاشته شده و به شرح و احوال زندگی ایرانیان اشاره دارد و در منابع مکتوب ما ثبت‌شده و عملاً جزئی از حافظه مکتوب ما شمرده میشود. این شواهد نشاندهندۀ آشنایی ایرانیان، با این نوع کاربری از کاغذ و خمیر آن است. این پژوهش بر اساس روش توصیفی-تحلیلی بر آن است تا به پیشینۀ دراز استفاده از خمیرکاغذ در حوزۀ فرهنگ ایرانی بپردازدو پاسخگوی برخی از شبهات باشد. | |||||
| کلیدواژه‌ها | |||||
| کاغذ؛ مقوا؛ خمیرکاغذ؛ پاپیه‌ماشه؛ پیکرۀ کاغذی | |||||
| عنوان مقاله [English] | |||||
| History of Making Papier-Mâché and Paper Figures in Iranian Culture range based on written references | |||||
| نویسندگان [English] | |||||
| Zahra Shikholhokamaei1؛ Majid Sarsangi2 | |||||
| 1Master Graduate of Puppet Theater, School of Performing Arts and Music, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran. | |||||
| 2Associate Professor, School of Performing Arts and Music, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran. | |||||
| چکیده [English] | |||||
| Oversight and inaccurate interpretation to ancient written sources on the history of making papier-mâché figures in cultural domain of Iran has resulted in some mistakes in this field and correct information is not presented in most related sources about the history of this subject. It is commonly thought that the use of Papier-mâché for making masks and figures made of paper is an imported art which is related to contemporary era. However, current evidence of Iranian written heritage suggests that from the first century of Islamic calendar, this method of making objects existed in the Eastern world including Iran for making sculptures and masks of humans, animals and other objects which were used in different ceremonies. In this study, the authors have sought to find evidence for this issue by studying the ancient Persian literature, collected and selected from second hand resources. Ten texts are selected for this purpose which only deal with the main theme of study (i.e. the use of paper (or paperboard) for crafting Papier-mâché statuettes and masks). These texts are selected from the first century to the early 14th century AH. The study of documents is classified and arranged based on the time that each text has been written. ccordingly, and in general terms, the samples are divided into three sections. First category deals with travelogues and chronicles written by travelers and Iranian historians who have collected the customs and traditions of different countries. This section include subcategories: one of them is dedicated to countries located in eastern Iran and also the Far East, such as China, India and the surrounding areas. The other part deals with countries that are located in West Iran, such as Turkey, Egypt and Saudi Arabia. The second category includes travelogues that foreign historians wrote during their travels to Iran, which mention a description of the living conditions as well as culture of Persians and are ultimately recorded by travelers themselves. Later, these travelogue-form accounts have been translated into Persian language, and have been considered a part of our important documents. The third category includes items written by Iranian writes about Iran describing events related to Persia. This evidence suggests that from the early centuries, Iranians were fully aware of this type of paper, paperboard and Papier-mâché applications for the construction of various objects, and they applied it to fit their different purposes. The main part of the paper is devoted to the review of the literature which indicate that Persians were acquainted with the manufacture of different types of masks and statuettes. However, some evidence that have been recorded by Persian historians deal with the events that occurred outside the borders of Iran. This paper intends to explore the long history of the use of Papier-mâché in Persian and Islamic culture and to change the way it is considered as an imported technique. | |||||
| کلیدواژه‌ها [English] | |||||
| Paper, Cardboard, Papier-Mâché, Paper Statuette | |||||
| مراجع | |||||
|
آدمیت، فریدون (1355)، امیرکبیر و ایران، خوارزمی، تهران. اب‍ن‌اث‍یر، علی ب‍ن‌م‍ح‍م‍د (1371)، تاریخ ک‍ام‍ل ب‍زرگ اسلام و ایران، جلد 22، ترجمه ابوالقاسم ح‍ال‍ت، علمی، تهران. اسکندری، مینا (1381)، نقاشی روغنی (لاکی) پاپیه ماشه، کتاب ماه هنر، شمارۀ 53 و 54، صص 151-148. افشار، ایرج (1381)، صحّافی و مجلّدگری، نامه بهارستان، شمارۀ 6، صص 329 ـ 396.افشار، ایرج (1390)، کاغذ در زندگی و فرهنگ ایرانی، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، تهران. ام‍ی‍ری، م‍ه‍راب (1369)، ده سفرنامه یا سیری در...، انتشارات وحید، تهران. اینووه، ئهایجی (1381)، مناسبات ایران و ژاپن در دوره قاجار، ترجمه: هاشم رجبزاده، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شمارۀ 57-56، صص 35 ـ 27. بهبهانی، آقا احمدبنمحمد علی (1373)، مرآت الاحوال جهان‌نما، جلد 1، انصاریان، قم.
جوینی، عطاملک بن محمد (1385)، تاریخ جهانگشاى جوینى، مصحح: محمد قزوینى، جلد 3، چاپ چهارم، دنیاى کتاب، تهران. ح‍ی‍ی‍م، س‍ل‍ی‍م‍ان(1381)، فرهنگ ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی به ف‍ارس‍ی، ن‍وی‍ن، تهران. خلیجی اسکو‌یی، محسن (1389)، دانشنامه دانش‌گستر، جلد 5، موسسه دانش‌گستر، تهران. خواند میر، غیاث‌الدین بن همام الدین (1380)، تاریخ حبیب السیر، جلد 4، چاپ چهارم، خیام، تهران. دهخدا، علیاکبر و همکاران (1377)، لغت‌نامه، چاپ دوم، دانشگاه تهران، تهران. رستمی، مصطفی (1381)، روشهای ساخت و کاربرد مقوا، در هنرهای اسلامی ایران، گنجینه اسناد، شمارۀ 46 ـ 45، صص 135 ـ 124. سامی، علی (1351)، اختراع کاغذ، هنر و مردم، شمارۀ 115، صص 26 ـ 19. سعیدی، محمدحسن (1388)، کاغذ و کاغذگری در اسلام، در دائره‌المعارف تشیع. (ج 13)، احمد صدرحاجسیدجوادی (ویراستار)،نشر شهید محبی، تهران، 480-478. شایسته، علی‌نقی (1387)، نقد فرمالیستی نقاشی‌های قاجار (سدههای دوازدهم تا سیزدهم هجری قمری)، نقش‌مایه، شمارۀ 1، صص 50-37. شیروانى، زین‌العابدین بن اسکندر(بی‌تا)، بستان السیاحة، چاپ اول، سنایی، تهران. طبری، محمدبنجریر (1375)، تاریخ طبری، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، جلد 4، چاپ پنجم، اساطیر، تهران. عبدالرزاق سمرقندى، عبدالرزاقبناسحاق (1383)، مطلع سعدین و مجمع بحرین، جلد 3، مصحح: عبدالحسین نوایى، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، تهران. ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ب‍ن‌ل‍طف‌ال‍ل‍ه، ح‍اف‍ظاب‍رو (1380)، زب‍دۀ ال‍ت‍واری‍خ، جلد 4، ت‍ص‍ح‍ی‍ح: ک‍م‍ال ح‍اج‌س‍ی‍دج‍وادی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، تهران. عواد، کورکیس (1327)، ساخت کاغذ در دوره تمدن اسلامی، ترجمه عباس اقبال، یادگار، سال چهارم، شماره 9 و 10، صص 95-128. فوروکاوا، نوب‍وی‍وش‍ی (1384)، سفرنامه فوروکاوا، ترجمه هاشم رجبزاده وکینجی ئهاورا، ان‍ج‍م‍ن آثار و م‍ف‍اخ‍ر ف‍ره‍ن‍گ‍ی، تهران. قزوینى، زکریا بن محمد (1373)، آثار البلاد و اخبار العباد، ترجمه میرزا جهانگیر قاجار، امیرکبیر، تهران. قزوینى، زکریا بن محمد (1998)، آثار البلاد و اخبار العباد، دار صادر، بیروت. ک‍اس‍م‍ی‍ن‍س‍ک‍ی، ی‍وگ‍ن‍ی آل‍ک‍س‍ی ی‍وی‍چ (1381)، تاریخ ق‍رون وس‍طی، ترجمه ص‍ادق ان‍ص‍اری و م‍ح‍م‍دب‍اق‍رم‍وم‍ن‍ی، ان‍دی‍ش‍ه، تهران. مایل هروی، نجیب (1372)، کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی، چاپ اول، آستان قدس، مشهد. مروی، محمدکاظم (1364)، عالم‌آرایی نادری، جلد 1، مصحح: محمدامین ریاحی، زواره، تهران. مستوفی، حمدالله (1364)، تاریخ گزیده، مصحح: عبدالحسین نوایى، چاپ سوم، امیرکبیر، تهران. مستوفی، عبدالله (1384)، شرح زن‍دگ‍ان‍ی م‍ن یا تاریخ اج‍ت‍م‍اع‍ی و اداری دوره ق‍اج‍اری‍ه، جلد 1، چاپ پنجم، زوار، تهران. م‍ص‍اح‍ب، غ‍لام‍ح‍س‍ی‍ن (1374)، دای‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف ف‍ارس‍ی، جلد 2،امیرکبیر، ک‍ت‍ابه‍ای ج‍ی‍ب‍ی، تهران. موسوی خامنه، زهرا (1386)، مجسمه‌سازی (برگرفته از صنایع‌دستی)، چاپ اول، سمت، تهران. نیکنام، مهرداد (1371)، آفت‌ها و آسیب‌های مواد کتابخانه، دبیرخانه هیئت امنای کتابخانههای عمومی کشور، تهران. یاوری، حسین (1390)، روغنی سازی هنری که باید بیشتر شناخته شود تا پررونق بماند، رشد آموزش هنر، شمارۀ 25، صص 33-28.
Babcock, Philip (1971), Webster's Third New International Dictionary of the English Language, Encyclopaedia Britanica, Chicago, Inc.
Encyclopaedia Britannica team (1991), the New Encyclopaedia Britannica. Vol 9. 15 th, The Encyclopaedia Britannica Company, London, LTD.
| |||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,847 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,621 |
|||||