تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,696 |
تعداد مقالات | 72,308 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,483,356 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,292,095 |
فضای شهروندمدار، رویکردی نوین در تحقق توسعۀ پایدار شهری (مطالعۀ موردی: شهر تهران) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 8، دوره 4، شماره 3، مهر 1395، صفحه 431-448 اصل مقاله (532.65 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2016.60642 | ||
نویسندگان | ||
زیبا پرنون* 1؛ محمدتقی رضویان2؛ زهره فنی3؛ محمدحسن پاسوار4؛ جمیله توکلی نیا5 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی | ||
2دکتری جغرافیا، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی | ||
3دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی | ||
4دکتری مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس | ||
5دکتری جغرافیای انسانی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
تطور مفهوم فضا در دهههای گذشته و ایجاد درک مشترک از اینکه فضا یک سازۀ اجتماعی و اجتماع نیز یک سازۀ فضایی است، از یک سو و در نظر گرفتن حقوق شهروندان بهمثابۀ اساس برنامهریزیهای اجتماعی در گفتمانهای شهروندی از سوی دیگر، اساس نظری تبلور فضای شهروندمدار است. مفهومی که شناخت ابعاد و نحوۀ عینیت یافتن آن موضوع بسیاری از پژوهشها، برنامهریزیها و طرحهای شهری در چند سال اخیر بوده است. این پژوهش به دنبال بررسی و شناخت فضا، شهروندی و فضای شهروندمدار و تجزیه و تحلیل وضعیت فضای شهر تهران بر اساس شناخت است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و اساس آن مبتنی بر مدل CSI یا شاخص رضایت شهروندان از طریق مطالعۀ میدانی (384 پرسشنامه) و بهرهگیری از روشهای آماری کایاسکوئر،T-test تکنمونهای، ضریب همبستگی اسپیرمن و... در محیط نرمافزار SPSSاست. نتایج نشان میدهد که شاخصهای CSI در شهر تهران در وضعیت نامطلوب و نسبتاً مطلوب قرار دارد و شهروندان از فضای شهر تهران رضایتی کمتر از حد متوسط داشتهاند. نتایج نشاندهندۀ دوری و فاصلۀ فضای شهر تهران از ابعاد و شاخصهای فضای شهروندمدار بهمثابۀ مهمترین حلقۀ مفقودۀ نظام برنامهریزی شهری تهران است که این امر میتواند هشداری برای بروز آسیبهای اجتماعی – فضایی باشد و ضروری است از هم اکنون چارهای برای حل آن اندیشیده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
تهران؛ شهروند؛ فضا؛ فضای شهروندمدار؛ مدل CSI | ||
مراجع | ||
افروغ، عماد؛ (1377). فضا و نابرابری اجتماعی «ارائۀ الگویی برای جداییگزینی فضایی و پیامدهای آن»، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، تهران. ---------؛ (1376). فضا و نابرابری اجتماعی- مطالعۀ جداییگزینی فضایی و تمرکز فقر در محلههای مسکونی، پایاننامۀ دکترا در رشتۀ جامعهشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدۀ علوم انسانی. ایمانی شاملو، جواد؛ رفیعیان، مجتبی؛ داداشپور، هاشم؛ (1395). سوداگری شهری و واگرایی فضایی تحلیل تحولات فضایی کلانشهر تهران مبتنی بر اقتصاد نفت، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوازدهم، شمارۀ الف صص 135-104. توسلی، غلام عباس؛ نجاتی حسینی، سید محمود؛ (1383). واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران، مجلۀ جامعهشناسی ایران، دورۀ پنجم، شمارۀ 2، صص 62-32. ربانی، رسول؛ (1381). جامعهشناسی شهری، انتشارات دانشگاه اصفهان، چاپ اول، اصفهان. رزاقی، حبیبالله؛ (1395). تحلیل کیفی فضا و منظر شهری و الگوی رفتاری استفادهکنندگان از فضا (مطالعۀ موردی: کناره رود کرج)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 28، شمارۀ 4، شمارۀ پیاپی 111، صص 112-95. رفیعیان، مجتبی؛ شالی، محمد؛ (1391). «تحلیل فضایی سطح توسعهیافتگی تهران به تفکیک مناطق شهری»، مدرس علوم انسانی- برنامهریزی و آمایش فضا، دورۀ شانزدهم، شمارۀ 4، زمستان 91، صص 25-49. دانشمند، فتانه؛ نظریان، اصغر؛ (1389). تقویت روحیۀ شهروندی در مدیریت کلانشهرها، مورد مطالعه: همدان، فصلنامه آمایش محیط، دورۀ 3، شمارۀ 8، صص 115-87. ساسانپور، فرزانه؛ تولایی، سیمین؛ جعفری اسدآبادی، حمزه؛ (1393). قابلیت زیستپذیری شهرها در راستای توسعۀ پایدار شهری (مورد مطالعه: کلانشهر تهران)، فصلنامۀ جغرافیا، سال دوازدهم، شمارۀ 42، صص 157-129. صرافی، مظفر؛ اسماعیلزاده، حسین؛ (1384). شهروندمداری راهکاری برای حل مسائل شهری در ایران، فصلنامه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شمارۀ 218-217، صص 145-136. ضرغامی، اسماعیل؛ بهروز، سید محمد؛ (1394). نقش و مفهوم «فضا» در بازآفرینی نظریۀ معماری و علوم اجتماعی، فصلنامۀ مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، دورۀ هفتم، شمارۀ 2، صص 99-81. فالکس، کیث؛ (1381). شهروندی، ترجمۀ محمدتقی دلفروز، تهران، کیمیا. کاظمیان،غلامرضا؛ (1383). رویکرد حکمروایی شهری و ضرورت آن در مدیریت منطقۀ کلانشهری تهران، پایاننامه مقطع دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. نجاتی حسینی، سید محمود؛ (1380). جامعۀ مدرن، شهروندی و مشارکت، فصلنامۀ مدیریت شهری، شمارۀ 5، صص 15-6. نوذری، کمال؛ رجبدوست؛ (1388). برنامهریزی مردمگرایانه و شهروندمدار یا برنامهریزی مدرنیستی و کارکردگرا، فصلنامۀ رشد آموزش جغرافیا، شمارۀ 86. هاروی، دیوید؛ (1379). عدالت اجتماعی و شهر، مترجمان، فرخ حسامیان، محمدرضا حائری و بهروز منادیزاده، چاپ دوم، تهران، شرکت پردازش و برنامهریزی شهری (وابسته به شهرداری تهران). یان، گل؛ (1392). شهر انسانی، مترجمان علی غفاری و لیلا غفاری، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. Corcoran, Mary P. (2015). “Jacobs, Jane (1916–2006)”. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition). Pages 776–781.
Chado, Jiman & Bte Johar, Foziah. (2016). Public Participation Efficiency in Traditional Cities of Developing Countries: A Perspective of Urban Development in Bida, Nigeria, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 219, 31 May 2016, Pages 185–192.
Cunningham, Frank. (2011)“The virtues of urban citizenship” City, Culture and Society, 2 (2011) 35–44.
Erica.(2003). “European Charter on the Participation of Young People in Local and Regional Life”. Available at: www.youth-partnership.net.
Estévez-Mauriz, Laura & others. (2016). “The livability of spaces: Performance and/or resilience? Reflections on the effects of spatial heterogeneity in transport and energy systems and the implications on urban environmental quality”. International Journal of Sustainable Built Environment, Available online 24 October 2016.
Gilles Clément , Angelia P. Bukley. (2014) “Human space exploration–From surviving to performing”. Acta Astronautica, 100 (2014) 101–106.
Holden, Kritina .L & others. (2013). “Human Factors in space vehicle design”. Acta Astronautica, Volume 92, Issue 1, November 2013, Pages 110–118
K. Jacobson. (2012). “Philosophical Perspectives on Home”. International Encyclopedia of Housing and Home. 2012, Pages 178–182.
Łukasz Stanek, Christian Schmid and Akos Morav anszky. (2016). “Urban Revolution Now: Henri Lefebvre in Social Research and Architecture, Emotion, Space and Society”. Ashgate, Farnham. England. 2014, xv and 345 pp, ISBN: 978-1-4094-4293-6.
Mclean.I. (1996). “Oxford Dictionary of Politics”. Oxford University Press.
Massy, Doreen. (1987). “New Direction in Space”. Gregory & Urry (eds.).Social Relation & Spatial Structure. London: Macmillan Education LTD.
Nigro, Héctor Oscar & Sandra Elizabeth González Císaro. (2016). “The citizen satisfaction index: Adapting the model in Argentine cities”. Cities 56 (2016) 85–90.
Pierre Dias, Thierry Ramadier. (2015). "Social trajectory and socio-spatial representation of urban space: The relation between social and cognitive structures". Journal of Environmental Psychology, 41(2015) 135e144.
Roberts,B. (1997)."The Social Context of Citizenship in Latin America". International Journal of Urban and Regional Research. 20, I: 38-65.
RennieShort,J. (1996). "The Urban Order: An Introduction to Urban Geography". Wiley Blackwell.
Siagian, Morida. (2016). “Social Space as People-Gathering Tool”. ASEAN-Turkey ASLI (Annual Serial Landmark International) Conferences on Quality of Life 2016 AMER International Conference on Quality of Life, AicQoL2016Medan 25 –27 February 2016, Medan, Indonesia.
Spencer, Christopher. (1991). “City Design and City Sense: Writing and Projects of Kevin Lynch T. Bannerjee, M. Southworth”. (Eds.). Journal of Environmental Psychology, Volume 11, Issue 3, Pages 295-297, Available online 8 July 2005.
Zenker, Sebastian & Petersen, Sibylle & Aholt, Andreas. (2013). “The Citizen Satisfaction Index (CSI): Evidence for a four basic factor model in a German sample”. Cities 31 (2013) 156–164.
Turner.B.S. (1993). "Contemporary Problems in the Theory of Citizenship" in Turner (ed) Citizenship and Social theory, sage, chap1. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,773 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,344 |