تقوایی, مسعود, بیک محمدی, حسن, زالی, نادر, کسایی, میترا. (1396). تحلیل موانع و عوامل مؤثر در اجرای طرح‌ها و برنامه‌ریزی آمایشی استان تهران. , 9(1), 1-27. doi: 10.22059/jtcp.2017.60199
مسعود تقوایی; حسن بیک محمدی; نادر زالی; میترا کسایی. "تحلیل موانع و عوامل مؤثر در اجرای طرح‌ها و برنامه‌ریزی آمایشی استان تهران". , 9, 1, 1396, 1-27. doi: 10.22059/jtcp.2017.60199
تقوایی, مسعود, بیک محمدی, حسن, زالی, نادر, کسایی, میترا. (1396). 'تحلیل موانع و عوامل مؤثر در اجرای طرح‌ها و برنامه‌ریزی آمایشی استان تهران', , 9(1), pp. 1-27. doi: 10.22059/jtcp.2017.60199
تقوایی, مسعود, بیک محمدی, حسن, زالی, نادر, کسایی, میترا. تحلیل موانع و عوامل مؤثر در اجرای طرح‌ها و برنامه‌ریزی آمایشی استان تهران. , 1396; 9(1): 1-27. doi: 10.22059/jtcp.2017.60199
تحلیل موانع و عوامل مؤثر در اجرای طرح‌ها و برنامه‌ریزی آمایشی استان تهران
1استاد، دانشکدة جغرافیا و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2دانشیار، دانشکدة جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، پژوهشگاه مهندسی بحران‌های طبیعی شاخص پژوه، اصفهان، ایران
3دانشیار، دانشکدة معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
4دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، پژوهشگاه مهندسی بحران‌های طبیعی شاخص پژوه، اصفهان، ایران
چکیده
مطالعات آمایش سرزمین در ایران سابقه‌ای بیش از هفت دهه برنامه‌ریزی را تجربه کرده است، ولی در رویکردی کلی هیچگاه به مرحلة اجرا گذاشته نشده و اراده‌ای جدی برای عملیاتی‌شدن آن تاکنون مشاهده نشده است. بنابراین، این پژوهش با توجه به اجرایی‌نشدن اکثر طرح‌های آمایشی استانی، با هدف شناسایی عوامل مؤثر در اجرایی‌شدن طرح‌های آمایش استانی (در استان تهران) انجام گرفته است. نوع پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و توسعه‌ای، و از نظر روش بررسی، توصیفی و تحلیلی با تکنیک دلفی بوده است. جمع‌آوری اطلاعات با ابزار پرسشنامه انجام گرفت. تحلیل داده‌ها در این پژوهش با روش تأثیرات متقابل، و محاسبات پیچیدة ماتریس تأثیرات متقاطع با نرم‌افزار میک‌مک انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد، عوامل مؤثر در رویکرد اجرای طرح آمایشی استان تهران شامل توجه به قطبیت سیاسی منطقه، قطب رشد بودن شهر تهران در این استان، و قرارگیری در کریدورهای شرق به غرب و شمال به جنوب، و لزوم تعامل استان با مناطق همجوار است. در نهایت، راهکارهای مناسب برای رفع موانع موجود و اجرای برنامه‌ریزی آمایشی در استان تهران پیشنهاد شد.
پاپلی یزدی، محمدحسین (1383). عدالت اجتماعی و توسعة کاربرد فلسفه و ایدئولوژی در آمایش سرزمین. فصل‌نامة تحقیقات جغرافیایی، شمارة 74.
توفیق، فیروز (1384). نگاهی به آیندة برنامه‌ریزی در ایران. نشریة فرایند مدیریت و توسعه، شماره 62.
توفیق، فیروز (1384). آمایش سرزمین تجربة جهانی و انطباق آن با وضع ایران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری.
سرور، رحیم، و خلیجی، محمدعلی (۱۳۹۳). آسیب‌شناسی برنامه‌های آمایش سرزمین در ایران. اولین همایش ملی رویکردهای نوین آمایش سرزمین در ایران، دانشگاه سمنان، سمنان.
شریف‌زادگان، محمدحسین، و رضوی دهکردی، سید امیر (1389). ارزیابی فرایند برنامه‌ریزی آمایش سرزمین در ایران و راهکارهای بهبود آن. فصل‌نامة علوم محیطی، شمارة 4، صفحات 100-87.
شیعه، اسماعیل (1383). مقدمه‌ای بر مبانی برنامه‌ریزی شهری. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
صالحی، اسماعیل، و پوراصغر، فرزام (1388). تحلیلی بر موانع فراروی آمایش سرزمین در ایران. فصل‌نامة راهبرد، سال 8، شمارة 52، صفحات 149-181.
رهنمایی، محمدتقی و همکاران (1383). توزیع بهینة دانشگاه‌ها و مراکز علمی با نگاهی به جغرافیای فرهنگ در ایران. تهران: دانشگاه تهران.
رهنما، محمدرحیم، و آقاجانی، حسین (1390). مطالعات آمایش استان خراسان رضوی. چاپ اول، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
رضوانی، علی‌اصغر (1374). روابط متقابل شهر و روستا با تأکید بر ایران. چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
صرافی، مظفر (1394). عدالت فضایی [نشست توسعة منطقه‌ای]. سمنان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان.
طرح کالبدی منطقة البرز جنوبی (1387). برایندمطالعات جلد اول تا چهارم. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
کریمی آشتیانی، حسین (1392). آمایش سرزمین. درج‌شده در سایت جامع مدیریت، بازیابی از:
14.لطیفی، غلامرضا (1388). نگاهی اجمالی به تعدادی از تئوری‌های مکانی در برنامه‌ریزی منطقه‌ای. تهران: کتاب ماه، شمارة 20، صفحات 146-145.
15.مطالعات آمایش استان تهران (1393). طرح مطالعاتی، کارفرما: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران، بخش اول
موسوی، میرنجف (1382). سنجش درجة توسعه‌یافتگی نواحی ایران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه یزد.
هاروی، دیوید (1376)، عدالت اجتماعی و شهر. ترجمة تارخ حسرامیان، محمدرضا حائری و بهرو منادی‌زاده، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
Davoudi, S. (2007). Territorial cohesion. The European Social Model and Spatial Policy. Research in Faludi. A.Territorial Cohesion and the European Model of Society. Cambridge MA: Lincoln Institute of Land Policy.
European Commission (1997). EU Compendium of Spatial Planning Systems and Policies: 24.
Godet, M. (1991). From anticipation to action. Paris: UNESCO Publishing.
Grijzen. J. (2010). Outsourcing planning, what do consultants do in regional spatial planning in the Netherlands. Amsterdam University, ISBN 978 90 5629 619 3 NUR 754
Justice and Environment (2013). Public participation in spatial planning procedures. Comparative Study of Six EU Member States, Retrivel at
Kunzmann, K. (2006). The europeanization of spatial planning.in regional de velopment and spatial planning in an enalarged european uninon. Ed. by: N.Adams, J. Alden, & N. Harris, England: ASHGATE.
Podgoricat (2008). Spatial plan of montenegro until 2020, “Montenegroinženjering”. Podgorica: Ordering party: Ministry of Economic Development.
.Salet, W., & Andrias, Faludi (2000). Three approaches to strategic planning. in the revival of strategic spatial planning. Ed. by: W. Salet, & A. Faludi. Royal Netherlan A cademy of Arts and Science, Amsterdam: Netherland
Van Gestet, T., & Faludi, A. (2005). Towards a European cohesion assessment network. Town Planning Review (TPR), 76(1), 81-92.
Zonneveld, W. (2005). In Search of conceptual modernization: The new Dutch national Spatial Strategy. Journal of Housing and the Built Environment. 20(4), 425-443.
