تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,113,025 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,856 |
ارتباط صوت و معنی در قرآن کریم (پژوهشی در سورة نبأ) | ||
ادب عربی | ||
مقاله 6، دوره 8، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 95-116 اصل مقاله (1018.19 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2016.60179 | ||
نویسندگان | ||
انسیه خزعلی* 1؛ نرگس شکوریان2؛ رسول دهقان ضاد3 | ||
1هیئت علمی دانشگاه الزهرا | ||
2کارشناس ارشد رشتة زبان و ادبیات عربی | ||
3استادیار دانشگاه قم | ||
چکیده | ||
یکی از جنبههای اعجاز بیانی قرآن کریم، ارتباط صوت و موسیقی آیات کریمه با معنای آنهاست؛ امری که موجب تأثیرگذاری صوت قرآن بر کسانی شده که حتی معنای عمیق آیات را در نمییابند. چینش حروف از لحاظ قرب و بعد مخارج، تقارب و تضاد صفات، تعدد و توالی حرکات و تأثیر آن بر صوت و موسیقی کلمات در آیات قرآنی، از جمله مواردی است که باعث ایجاد موسیقی تند و هراسانگیز، در آیات انذار و موسیقی نرم و آرامش آفرین، در آیات تبشیر میشود. این جستار به بررسی تاثیر صوت و آهنگ بر معنا در آیات انذار و تبشیر سورة مبارکه «نبأ» اهتمام دارد. در این پژوهش تلاش شده، با بهرهگیری از ظرفیت علمالأصوات در تبیین ویژگیهای خاص حروف، شناخت آثار موسیقیایی، ترکیب حروف و حرکات و بازخورد قرار گرفتن صفات و مخارج خاص در کنار یکدیگر، پیام صوتی آنها در دو گونة متفاوت از آیات، مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. شیوة پژوهش در این مقاله توصیفی – تحلیلی بوده و از دادههای صوتی در این آیات با شیوة بسامدشماریِ مقایسهای بهره برده است. در این راستا، بسامدیابیِ میزانِ بهرهمندی هر دو قسم، مورد توجه قرارگرفته و در چند جدول، مقایسه و تحلیل شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
قرآن کریم؛ صوت (موسیقی)؛ معنی؛ سوره نبأ؛ انذار؛ تبشیر | ||
مراجع | ||
القرآن الکریم. ابن عاشور، مـحمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بیروت، موسسة التاریخ، 2000م. ابن فارس، أبو الـحسین، معجم مقاییس اللغة، لبنان، بیروت، دارالکتب العلمیة، 2008م. أبوعبیدة، مَعمر بن الـمثنی ، مـجاز القرآن، القاهرة، مکتبة الـخانـجی،1381 ق. بیگلری، حاج حسن ، سرالبیان فی علم القران ،انتشارات ایرانـمهر، 1370ش البیطار، حسام، إعجاز الکلمة فی القرآن الکریم: وجه غیر مسبوق فی إعجاز الکلمة الـمفردة، عمان، دار مـجدلاوی للنشر والتوزیع، الطبعة الأولی، 2005م. الـحنفی البغدادی، جلال، قواعد التجوید والالقاء الصوتی، نشر وزارة الاوقاف و الشوون الدینیة الـخالدی، صلاح عبدالفتاح، نظریة التصویر الفنی عند سید قطب، دار الـمنارة، الطبعة الثالثة، 1992م. داوود، مـحمد، الدلالة والـحرکة: دراسة لافعال الـحرکة فی العربیة الـمعاصرة فی اطار الـمناهج الـحدیثة، القاهرة، دار غریب، 2002م. الرافعی، مصطفی صادق، إعجاز القرآن والبلاغة النبویة، بیروت، دارالکتاب العربی، 1990م. الراغب الاصفهانی، حسین بن محمد، الـمفردات فی غریب القران ،الدار الشامیة، بیروت، 1412ق. الزمـخشری، محمود، الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، 1407 ق. سعران، مـحمود، علم اللغة، بیروت، دارالنهضةالعربیة، لاتا. السیوطی، جلال الدین عبدالرحمن، الاتقان فی علوم القرآن، تهران، امیر کبیر،1363ق. الصافی، مـحمود بن عبدالرحیم، الـجدول فی اعراب القرآن، دمشق، بیروت، دار الرشید، 1418 ق. الصغیر، مـحمد حسین، الصوت اللغوی فی القرآن، لبنان، بیروت، دار الـمورخ العربی، الطبعة الاولی، 2000م. صالـح ، صبحی، دراسات فی فقه اللغة، دار العلم للملایین، الطبعة التاسعة، 1969م. طالقانی، سید مـحمود، پرتوی از قرآن، شرکت سهامی انتشار، بیتا. طباطبائی، سید مـحمد حسین، الـمیزان فی تفسیر القرآن، ترجمة مـحمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق. قحماوی، مـحمد صادق، تـجوید قرآن کریم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول،1381ش. قطب، سید، فی ظلال القرآن، دار الشروق، 1412 ق. الـمبارک، مـحمد، فقه اللغة وخصائص العربیة، دار الفکر، لاتا. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش. موسوی بلده، سید مـحسن، حلیة القرآن، شرکت انتشارات احیاء کتاب، 1387ش. النادری، مـحمد أسعد، فقه اللغة؛ مناهله ومسائله، بیروت ، الـمکتبة العصریة، 2005م. هلال، عبد الغفار حامد، الصوتیات اللغویة، دار الکتاب الـحدیث، 2009 م. یاسوف، أحمد، جمالیات الـمفردة القرآنیة، دمشق، دار الـمکتبی، الطبعة الثانیة، 1999م. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,812 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,948 |