پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,984,571 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,656,508 |
کارکردهای طراز در دوره فاطمیان | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 6، دوره 21، شماره 2، آذر 1395، صفحه 55-64 اصل مقاله (890.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2016.59645 | ||
| نویسنده | ||
| فریده طالب پور* | ||
| دانشیار دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران | ||
| چکیده | ||
| پارچه طراز، از منسوجات نفیس و باارزش در دربار بسیاری از حکمرانان مسلمان مصر بود. بر روی این پارچه، نام‌ها و نشان‌های خلفا از طریق سوزن‌دوزی یا شیوه تاپستری نقش می‌شد. این پارچه به صاحب‌منصبان، ماموران دولتی و بعضاً فرمانروایان کشورهای خارجی اعطا می‌شد و نشان‌دهنده رضایت و اعتماد فرمانروا به فرد گیرنده آن بود. هدف از این پژوهش، بررسی طراز، مضامین و کارکردهای آن در دربار خلفای فاطمی می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی بوده و با رویکرد بررسی عناصر طراحی و نقوش طرازهای فاطمی به انجام رسیده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که طرازها کارکردهای گوناگونی داشتند. برخی طرازها با کارکرد مذهبی برای کفن تدفین به‌کار می‌رفتند. طراز در ساختار سیاسی و حکومتی خلفا اهمیت داشت و ابزاری در راستای تأیید حامیان حکومتی بود. هم‌چنین، مضامین موجود در طراز همچون رسانه‌ای، قدرت و اقتدار حاکم را پیام‌رسانی می‌کرد. با توجه به نوع کاربرد، طرازها نوشته‌ها و تزیینات متفاوتی داشتند و غالباً حاوی نام و علامات شاهانه، نام وزیر، نام کارخانه، شهر و بافنده آن نیز بودند. در دوره فاطمی، از خط کوفی در ایجاد نوشته‌ها استفاده می‌شد، هم‌چنین هنرمندان در تزیین و زیباترکردن طرازها با استفاده از نقوش حیوانی و گیاهی اهتمام نموده و نمونه‌های نفیسی ایجاد نموده‌اند | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فاطمیون؛ طراز؛ مضامین؛ کارکرد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Position of Tiraz in Fatimid Court | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Farideh Talebpour | ||
| Associate Professor, Faculty of Arts, Alzahra University, Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Knowledge about Fatimid’s textiles from the early days of Islam comes mainly from Egypt, where fragile materials, including linen, cotton, wool, and silk have been found as burial shrouds. These luxury fabrics were used as clothing and furnishing materials. Fatimids were famous for their luxury textiles and in particular the so-called tiraz textile workshops. The Persian word tiraz denotes an embroidered decorative band, attached near the edge of a fabric or a garment, and included blessings phrases. In the Fatimid period, Tiraz was contained the name of the ruling caliphe or high-ranking patrons. Each tiraz workshop had a designated manager to oversee the production, packing and transportation of the textiles. The status of this man was very high and he had gained high salary as well. Tiraz was a very magnificent fabric that produced during ruling of Islamic governments in Egypt, especially Fatimid’s court. Golabutton yarns were used for weaving or embroidering on silk or linen fabrics. Therefore it was necessary to change gold bullion into brocade yarns. This activity resulted to establishment an accurate controlling on the amount of gold went into weaving workshops and the weight of brocaded fabrics. Tiraz was produced from silk, cotton and linen. The background of fabric had a simple weave. The designs were produced with three different methods namely: by block printing using natural dyes- embroidery and tapestry. Tiraz fabrics were contain inscription as well as animal and botanical motifs. In embroidery, writings were produced by silk colored yarns with opposite colors of background to emphasis on the inscriptions. The sentences were short or long or sometimes repeated texts in a narrow band of a fabric. Kufic inscription was common at first but gradually it turned to a decorative element combined with other designs such as flowers and birds. In Islamic world alphabet became holly and used for fabric decoration. The number of writing styles in Fatimid period is noticeable. The bands of tirazes were put on the edges, breast or arm of the royal official clothes. The king used many tirazes and gave them to anybody that was selected as a governor. Actually tiraz can be counted as an honored medal. The high ranking individuals and their wives, supporters and foreign ambassadors were deserved to receive tiraz. Also European kings received tiraz because the Fatimid kings wanted a good political relationship with them. The decoration on these textiles mainly consists of Arabic inscriptions, often involving Allah and the name of the ruler. Many of these items were intended for the royal household. Tirazes had inscriptions and sometimes family signs that probably copied from Sassanid traditions. Other phrases also were shown on the tirazes such as religious phrases from Shia’s or a list of name of accepted sultans to confirm the position of the present king. The inscription were selected according to the usage of the fabrics. A group of tirazes were used as shrouding and burial cloth and second group were used for nobles, and in different occasions were granted as gifts to high rank individuals. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Fatimid, Tiraz, Context, Usage | ||
| مراجع | ||
|
ابن حوقل، محمد بن علی(1345)،صورةالارض، دارصادر، بیروت. ابن خلدون، عبدالرحمن(1362)، مقدمهابنخلدون، مترجم محمد پروین گنابادی، علمی و فرهنگی، تهران. برند، باربارا (1383)، هنراسلامی، مترجم مهناز شایسته فر، موسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران. بلوم، جاناتان، شیلا بلر، کارل جی دوری، ریچارد اتینگهاوزن و آلگ گرابر(1389)، تجلی معنا در هنر اسلامی، مترجم اکرم قیطاسی، سوره مهر، تهران. بورکهارت، تیتوس (1346)، روح هنراسلامی، مترجم سیدحسن نصر، دوره5، شماره 55 (اردیبهشت46): صص 7-2. قابل بازیافت در: http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/55/HTML/55-2.HTM بورکهارت، تیتوس (1392)، هنراسلامی- زبان و بیان، مترجم مسعود رجب نیا، سروش، تهران. بیکر، پاتریشیا(1385)، منسوجاتاسلامی، مترجم مهناز شایسته فر، موسسه مطالعات هنراسلامی، تهران. چیت‌ساز، محمدرضا (1379)، تاریخ پوشاک ایران از ابتدای اسلام تا حمله مغول، مرکزتحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا و سیما و سمت، تهران. دهخدا، علی اکبر (1377)، لغتنامهدهخدا، دانشگاه تهران، تهران. رایس، دیوید تالبوت (1375)، هنر اسلامی، مترجم ماه ملک بهار، علمی و فرهنگی، تهران. زکی، محمدحسن (1377)، هنرایران، مترجم محمد ابراهیم اقلیدی، صدای معاصر، تهران. زکی، محمدحسن (1382)، گنجینه‌های فاطمیون، مترجم ندا کلیجانی مقدم، دانشگاه الزهرا(س)، تهران. زیدان، جرجی (1386)، تاریخ تمدن اسلام، مترجم علی اکبر جواهرکلام، امیرکبیر، تهران. سواژه، ژان (1366)، مدخلتاریخشرقاسلامی، مترجم نوش‌آفرین انصاری، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. علی‌نژاد اسبوئی، زهرا (1390)، کارکردهای فرهنگی و سیاسی طراز در دوره سلجوقی، مطالعات تاریخ فرهنگی-پژوهش‌نامه انجمن ایرانی تاریخ، سال سوم شماره9، صص87-69 . فریه، دبلیو. ر (1374)، هنرهای ایران، مترجم پرویز مرزبان، فرزان، تهران. کونل،ارنست (1368)، هنر اسلامی، مترجم هوشنگ طاهری، مولی، تهران. متز،آدام (1364)، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا رنسانس، جلد2، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، امیرکبیر، تهران. وولف، هانس ای (1372)، صنایع دستی کهن ایران، مترجم سیروس ابراهیم زاده، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران. وردی، حمیدرضا (1385)، فاطمیان و هنرهای زیبا، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن دانشکده الهیات دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره9، پاییز، صص206-181. همتی‌گلیان، عبدالله (1389)، طراز در تمدن اسلامی، مطالعات اسلامی تاریخ و فرهنگ، شماره84، بهار و تابستان، صص122-103. Baker, P (1995), Islamic Textiles, British Museum Press, London. Cortese, Delia and Simonetta Calderini (2006), Women and the Fatimid`s in the World of Islam, Oxford University Press, USA.
Grohmann (1934), Encyclopedia, Islam, Leiden. Harris, J. (1995), 5000 years of Textiles, British Museum Press, London. Irene, A (1998), Writing Signed, The Fatimid Publiv Text, Bierman, University of California Press, California. Liu, Xinru (1996), Silk and Religion-An Exploration of Material life and the thought of People,AD 600-1200, Oxford, University Press, India.
Meri, J.W and Bacharach, J.L (2006), Medival Islamic Civilization:An encyclopedia, Routledge, New York. Sandar, P (1994), Ritual Politics and the City in Fatimid Cairo, State University of New York Press, Albany. Schimmel, A (1984), Calligraphy and Islamic Culture, I.B. Tauris & Co.Ltd, London. Serjeant, R.B (1972), Islamic Textiles, Librairie du Liban, Lebanon.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,208 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,253 |
||