تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,094,268 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,199,466 |
توضیح عبارتی از اسرارالتوحید و نگاهی به مسئلۀ ارتزاق صوفیان | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 12، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 17، خرداد 1395، صفحه 213-232 اصل مقاله (525.66 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2016.59596 | ||
نویسنده | ||
حمیدرضا سلمانی* | ||
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در یکی از حکایات اسرارالتوحید، جملهای از زبان قصابی خطاب به ابوسعید دیده میشود که متضمن ترکیب «افسوسخواره» است. شفیعیکدکنی در تعلیقات کتاب مذکور، این ترکیب را از «افسوس» بهمعنای «مسخره» دانسته و شرحی برآن نوشته است؛ امّا با استناد به شواهد متنی از منابع دیگر و نیز باتوجهبه ساختار معنایی جملة موردبحث در متن اسرارالتوحید، میتوان دانست که این ترکیب احتمالاً از افسوس به معنای ستم ساخته شده و مقصود قصاب بیان مفتخوری و بیکارگی صوفیان است. در این جستار، علاوهبر اقامة شواهد تأییدکنندۀ این معنا از متون دیگر، بحثی نیز دربارة ارتزاق صوفیان از راه فتوحات مطرح و نشان داده شده است که هرچه از دوران نخستین تصوف فاصله میگیریم، فتوحات جایگاه مهمتری در نظام خانقاهها پیدا میکند و پرداختن به مشاغل یدی در میان صوفیه از رونق میافتد. ضمن اینکه دراینمیان، به برخورد مردم عامی با صوفیان و نیز اجبار در دادن فتوحات هم اشارهای شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
اسرارالتوحید؛ افسوسخواره؛ مشاغل صوفیان؛ ارتزاق صوفیان؛ فتوحات | ||
مراجع | ||
ابن ابیسعد، جمالالدین ابوروحلطفالله (1384) حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر، تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعیکدکنی، چاپ ششم، تهران، سخن. ابن جوزی، ابوالفرج (1389) تلبیس ابلیس، ترجمة علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، چاپ سوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. افلاکی، شمسالدیناحمد (1362) مناقبالعارفین، به کوشش تحسین یازیجی، چاپ دوم، تهران، دنیای کتاب. انوری، علی بن محمّد (1376)، دیوان، تصحیح مدرس رضوی، چاپ پنجم، تهران، علمی و فرهنگی. بلخی، ابوالمعالیمحمّد (1390)، بیانالادیان، تصحیح جعفر واعظی، تهران، اقبال. بلعمی، ابوعلیمحمّد [منسوب] (1389) تاریخنامة طبری (ترجمة تاریخ طبری)، تصحیح محمّد روشن، چاپ چهارم، تهران، سروش. بیهقی، ابوالفضل (1370)، تاریخ بیهقی، به اهتمام قاسم غنی و علیاکبر فیاض، بیجا، خواجو. ترجمة تفسیر طبری (1339)، تصحیح حبیب یغمایی، تهران، دانشگاه تهران. جاحظ، ابوعثمان عمرو (1357 هـ.ق)، الحیوان، به تحقیق عبدالسلام محمّد هارون، بیروت، دار احیاء تراث عربی. جامی، نورالدینعبدالرحمن (1386)، نفحاتالانس، تصحیح محمود عابدی، چاپ پنجم، تهران، سخن. جعفریان، رسول (1369)، «رویارویی فقیهان و صوفیان در عصر صفویان»، کیهان اندیشه، ش 33، آذر و دی، 101- 127. حافظ، شمسالدین محمّد (1369)، دیوان، به اهتمام محمّد قزوینی و قاسم غنی، چاپ ششم، تهران: زوار. حلبی، علیاصغر (1377)، خواندنیهای ادب فارسی، چاپ اوّل از ویرایش جدید، تهران، اساطیر. دهخدا، علیاکبر (1377)، لغتنامه، زیرنظر محمّد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران، دانشگاه تهران. دهخدا، علیاکبر (1361)، امثال و حکم، چاپ پنجم، تهران، امیرکبیر. دیلمی، ابوالحسن (1363)، سیرت ابن خفیف شیرازی، تصحیح ا. شیمل، به کوشش توفیق سبحانی، تهران، بابک. رافعیقزوینی، عبدالکریم (1391)، التدوین فیذکر اخبارقزوین، تصحیح عزیزالله عطاردی، تهران، عطارد. زاکانی، عبید (1999)، کلیات، به کوشش محمّدجعفر محجوب، نیویورک،Bibliohteca persica press. سعدیشیرازی، مصلحالدین (1385)، غزلیّات، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، سخن. سعدیشیرازی، مصلحالدین (1389)، گلستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ نهم، تهران، خوارزمی. سورآبادی، ابوبکر (1380)، تفسیر سورآبادی، تصحیح سعیدی سیرجانی، تهران، فرهنگ نشر نو. سهروردی، شهابالدین (1364) عوارفالمعارف، ترجمة ابومنصور اصفهانی، به اهتمام قاسم انصاری، تهران، علمی و فرهنگی. سهلگی، محمّد (1385) دفتر روشنایی ]کتاب النور[، ترجمه و تعلیقات محمّدرضا شفیعیکدکنی، چاپ سوم، تهران، سخن. شفیعیکدکنی، محمّدرضا (1391)، تازیانههای سلوک، چاپ سیزدهم، تهران، آگه. شفیعیکدکنی، محمّدرضا (1388)، نوشته بر دریا (از میراث ابوالحسن خرقانی)، چاپ چهارم، تهران، سخن. ظهیریسمرقندی، محمّد (1349)، اغراضالسیاسة فی اعراضالریاسة، تصحیح جعفر شعار، تهران، دانشگاه تهران. عطار، فریدالدین (1383)، تذکرةالاولیاء، تصحیح رینولد نیکلسون، به کوشش ع. روحبخشان، چاپ دوم، تهران، اساطیر. عطار، فریدالدین (1381)، اسرارنامه، بهتصحیح سیدصادق گوهرین، چاپ سوم، تهران، زوار. عطار، فریدالدین (1386 الف)، دیوان، به اهتمام تقی تفضلی، تهران، علمی و فرهنگی. عطار، فریدالدین (1386ب)، اسرارنامه، مقدمه؛ تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعیکدکنی، تهران، سخن. غزالی، ابوحامدمحمّد (1384)، کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیوجم، چاپ دوازدهم، تهران، علمی و فرهنگی. فردوسی، ابوالقاسم (1389) شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ هفدهم، تهران، قطره. قزوینیرازی، عبدالجلیل (1331)، النقض، تصحیح و تعلیقات سیدجلالالدین حسینی ارموی (محدث)، بیجا، سپهر. مایلهروی، نجیب (1384)، در شبستان عرفان (مجموعه رسائل فارسی از پیران ایران)، چاپ دوم، تهران، قطره. میبدی، ابوالفضلرشیدالدین (1361)، کشفالاسرار و عدةالابرار، به اهتمام علی اصغر حکمت، چاپ چهارم، تهران، امیرکبیر. میهنی، محمّد (1390) اسرارالتوحید، تصحیح محمّدرضا شفیعیکدکنی، چاپ دهم، تهران، آگاه. نخجوانی، محمّد (1355)، صحاحالفرس، تصحیح عبدالعلی طاعتی، چاپ دوم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. هجویری، علی (1390) کشفالمحجوب، تصحیح محمود عابدی، چاپ هفتم، تهران، سروش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,478 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,190 |