تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,738 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,808 |
بررسی واکنش شاعران مکتب بازگشت به پدیدۀ جنگ ایران و روس | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 10، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 17، خرداد 1395، صفحه 173-192 اصل مقاله (382.85 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2016.59593 | ||
نویسنده | ||
رضا قنبری عبدالملکی* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دامغان | ||
چکیده | ||
وقوع جنگ ایران و روس، شعر عصر قاجار را به تجربهای جدید در ورود به مسائل اجتماعی- سیاسی و واکنش به حوادث مهم عصر واداشت. این جنگهای خونین و طولانی که در نیمۀ اول قرن سیزدهم هجری روی داد، برخی از شاعران این دوره را که در چارچوب مکتب «بازگشت ادبی» فعالیت میکردند، به واکنش واداشت. بررسی این واکنشها، به دستهبندی دو گروه از شاعران بزرگ این عهد انجامید: 1. شاعران «جامعهگرا»، همچون میرزا ابوالقاسم قائممقام و نشاط اصفهانی که علاوهبر شاعری، از سیاستمداران بزرگ ایران نیز بوده و با نگاه تحلیلی به پدیدۀ جنگ نگریستهاند؛ همچنین شاعرانی چون صبای کاشانی، مجمر اصفهانی، خاوری شیرازی و عبدالرزاقبیک دنبلی که گرچه قصاید زیادی در مدح شاه و شاهزادگان قاجار سرودهاند، به وقایع جنگ و مسائل جاری کشور نیز بیتوجه نبودهاند؛ 2. شاعران «غیرجامعهگرا» همچون سحاب اصفهانی و وصال شیرازی که در فضای ملتهب کشور، صرفاً کارشان ترتیب چند لفظ و بههمبافتن چند مصراع در مدح کسان بود. نگارنده در این جستار میکوشد تا با مطالعۀ آثار و دیوانهای شعرای مکتب بازگشت، واکنش آنها را به جنگ ایران و روس بکاود و بازتاب این واقعۀ بزرگ را در اشعارشان بررسی کند. | ||
کلیدواژهها | ||
مکتب بازگشت؛ جنگ ایران و روس؛ قفقاز؛ عباسمیرزا؛ فتحعلیشاه | ||
مراجع | ||
آبادیان، حسین (1380)، روایت ایرانی جنگهای ایران و روس، تهران، وزارت امور خارجه. آرینپور، یحیی (1379)، از صبا تا نیما، جلد اول، چاپ هفتم، تهران، زوار. براتی فریزهندی، مریم (1387)، تاریخ جنگهای روسیه و ایران، تهران، کتاب پارسه. بهار، محمدتقی (1376)، سبکشناسی(تاریخ تطور نثر فارسی)، جلد سوم، چاپ نهم، تهران، مجید. بهبودی، هدایتالله (1371)، ادبیّات در جنگهای ایران و روس، تهران، حوزۀ هنری. بیانی، خانبابا (1317)، تاریخ دیپلماسی ایران- سیاست ناپلئون در ایران، تهران، شرکت کتاب. حسینیشیرازی، فضلالله (1380)، تاریخ ذوالقرنین، تصحیح ناصر افشارفر، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. دنبلی، عبدالرزاق بن نجفقلی (1383)، مآثر سلطانیه، تصحیح غلامحسین زرگرینژاد، تهران، روزنامۀ ایران. دنبلی، عبدالرزاق بن نجفقلی (1342)، نگارستان دارا، به کوشش عبدالرسول خیامپور، تبریز، بینا. دهقاننژاد، مرتضی (1390)، «واکاوی آغاز دورۀ دوم جنگهای ایران وروسیه»، مطالعات تاریخ اسلام، ش 10، پاییز، 37- 56. زرگرینژاد، غلامحسین (1390)، «موافقتنامۀ گلستان، قرارداد متارکۀ جنگ یا عهدنامۀ قطعی»، مطالعات تاریخ اسلام، سال سوم، ش 8، بهار، 77- 101. سپهر، محمدتقی (1377)، ناسخالتواریخ (تاریخ قاجاریه)، به اهتمام جمشید کیانفر، جلد اول، تهران، اساطیر. سیف، عبدالرضا (1382)، ادبیّات پایداری در جنگهای ایران و روس، تهران، جهاد دانشگاهی واحد تهران. سیف، عبدالرضا (1382)، «نقش علما در پیدایش ادب جهادی»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ش 165، بهار، 73- 88. صباکاشی، فتحعلیخان (1238 ق)، شهنشاه نامه (نسخۀ خطی)، شمارۀ 4573، ج 2، مرکز اسناد و کتابخانۀ ملی ایران. طاهریخسروشاهی، محمد (1388)، فصلهای تاریکی (جنگهای روس با ایران در شعر فارسی)، تهران، تمدن ایرانی. غفاری، ابوالحسن (1378)، «تحلیل تاریخی نبردهای فرانسه و روسیه در زمان ناپلئون بناپارت»، تاریخ روابط خارجی، ش 1، زمستان، 123- 128. فراهانی، میرزاابوالقاسم (1366)، دیوان اشعار، به اهتمام بدرالدین یغمایی، تهران، شرق. مجمر، حسین (1345)، دیوان، به کوشش محمدمحیط طباطبایی، تهران،کتابفروشی خیام. محمود، محمود (1353)، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن نوزدهم، جلد اول، تهران، اقبال. وقایعنگار، محمدصادق (1369)، آهنگ سروش (تاریخ جنگهای ایران و روس)، به اهتمام و تصحیح حسین آذر و امیرهوشنگ آذر، تهران، ناشر مصحح. هوشنگمهدوی، عبدالرضا (1379) تاریخ روابط خارجی ایران، تهران، امیر کبیر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,482 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,684 |