تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,509,189 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,413 |
بررسی نخستین قانون انتخابات و کیفیت استقرار نخستین مجلس مشروطه در ایران | ||
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران | ||
مقاله 3، دوره 46، شماره 3، مهر 1395، صفحه 491-510 اصل مقاله (286.91 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2016.59469 | ||
نویسندگان | ||
ابوطالب سلطانیان* 1؛ طاهره شمسی2 | ||
1استادیار، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
2استادیار ادبیات تطبیقی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان | ||
چکیده | ||
یکی از موضوعات مهم در مطالعۀ آسیبشناختی نظام مشروطه، چگونگی تدوین و اجرای نخستین قانون انتخابات و تأثیر آن بر کیفیت استقرار نخستین مجلس مشروطه است. بررسی این موضوع از آن روی اهمیت دارد که میتوانست بر سرنوشت نظام مشروطه تأثیر بسزایی داشته باشد. در این زمینه، مسائلی چون چگونگی اقتباس و اجرای قانون انتخابات و سپس تأثیر آن بر روند استقرار مجلس مطالعه میشوند. چنین مسائلی چنانکه باید، از زوایای گوناگون بهطور همهجانبه نقد و بررسی نشدند. بر این اساس، پرسش اصلی در اینجا این است که تدوین و اجرای نخستین نظامنامه یا قانون انتخابات با چه کاستیها و موانعی مواجه بوده و این کاستیها چه تأثیری بر روند استقرار نخستین مجلس مشروطه داشتهاند؟ دیگر اینکه در تداوم این روند، مجلس نوپای مشروطه ماهیتاً با چه مسائل و موانعی مواجه بوده است؟ بررسی مسائلی از این دست نشان میدهد که قانون انتخابات- گذشته از اقتباس ناقص از قوانین دیگر کشورها که با ساختار طبقاتی جامعۀ ایران سازگار نبود- جامعنگر نیز نبود. ازاینرو، بسیاری از طبقات و اقشار جامعه را از انتخاب کردن و انتخاب شدن محروم کرده بود. تأثیر چنین کاستیهایی بر مجلس اول، همراه با مسائل دیگری که در آغاز کار، مجلس با آنها روبهرو بود، در مجموع مانع از استقرار یک نظام نیرومند پارلمانی شدند که بتواند بقای خود را تضمین کند. | ||
کلیدواژهها | ||
استقرار مجلس؛ طبقات اجتماعی؛ مشروطه؛ وکلا؛ نظامنامۀ انتخابات | ||
مراجع | ||
الف)فارسی 1. آدمیت، فریدون و هما ناطق (1356)، افکار اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در آثار منتشرنشدۀ دوران قاجار، تهران، انتشارات آگاه. 2. آدمیت، فریدون (1355)، ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، تهران، انتشارات پیام. 3. ----------- (1371)، مجلس اول و بحران آزادی، تهران، انتشارات روشنگر. 4. آفاری، ژانت (1379)، انقلاب مشروطۀ ایران، ترجمۀ رضا رضایی، تهران، نشر بیستون. 5. اتحادیه، منصوره (1360)، پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت، تهران، نشر تاریخ ایران. 6. احتشامالسلطنه، محمودخان علامیر (1367)، خاطرات احتشامالسلطنه، به کوشش سید محمدمهدی موسوی، چ دوم، تهران، انتشارات زوار. 7. ترابی فارسانی، سهیلا (1384)، «ریختشناسی طبقۀ تجار مقارن جنبش مشروطیت»، مجلۀ علمی- پژوهشی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، ش40، بهار 1384، ص 88-63. 8. تقیزاده، سید حسن (1349)، مقالات تقی زاده، به کوشش ایرج افشار، ج1، تهران، چاپ افست. 9. دولتآبادی، یحیی (1371)، حیات یحیی، ج 2، چ ششم، تهران، انتشارات عطار. 10. سلطانیان، ابوطالب (1389)، «بررسی استراتژی دربار در رویارویی با مشروطیت»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال 24، ش11و12، مرداد و شهریور، ص 237-228. 11. شجیعی، زهرا (1344)، نمایندگان مجلس شورای ملی در بیستویک دورۀ قانونگذاری، دانشگاه تهران. 12. شریف کاشانی، محمدمهدی (1362)، واقعات اتفاقیه در روزگار، به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان، ج1، تهران، نشر تاریخ ایران. 13. فتحی، نصرتاله (1352)، زندگی نامۀ شهید نیکنام ثقه الاسلام تبریزی، تهران، بنیاد نیکوکاری نوریانی. 14. کرمانی، ناظمالاسلام (1349)، تاریخ بیداری ایرانیان، به کوشش سعیدی سیرجانی، بخش دوم، تهران، بنیاد فرهنگ ایران. 15. کسروی، احمد (1385)، تاریخ مشروطۀ ایران، چ بیستودوم، تهران، امیرکبیر. 16. مجدالاسلام کرمانی، احمد (1356)، تاریخ انحطاط مجلس، به کوشش محمود خلیلپور، چ دوم، دانشگاه اصفهان. 17. محیط مافی، هاشم (1363)، مقدمات مشروطیت، به کوشش مجید تفرشی، تهران، انتشارات فردوسی. 1 . مخبرالسلطنه، مهدیقلی هدایت (1363)، خاطرات و خطرات، چ چهارم، تهران، زوار. 19. مذاکرات مجلس اول (1384)، به کوشش غلامحسین میرزا صالح، تهران، انتشارات مازیار. 20. ملکزاده، مهدی (1363)، انقلاب مشروطیت ایران، ج1، تهران، انتشارات علمی. ب)انگلیسی
21. Abrahamian, Ervand (1982), Iran Between two Revolutions, Princeton University Press, Princeton. . .22Brown, E. G. (1966), the Persian Revolution of 1905–9, Cambridge, London | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,556 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,315 |