مکالمات خیالی: وجه انتقادی نو در گفتمان مطبوعاتیِ دورۀ مشروطه

آخوندزاده، میرزا فتحعلی، مکتوبات: نامه­های کمال­الدوله به شاهزاده جلال­الدوله، به اهتمام م. صبحدم، چاپ اول، مرد امروز، بی­جا، 1364.

آدمیت، فریدون؛ناطق، هما، افکار اجتماعی­، سیاسی و اقتصادی در آثار منتشر نشده دوران قاجار، چاپ اول، آگاه، تهران، 1356.

آیینۀغیب­نما، «مکالمات مردم با میرغضبان»، شماره 2، سال دوم، 24 ربیع­الثانی 1325 هـ.ق.

آیینۀغیب­نما، «منافق مذبذب وطن فروش»، شماره3، سال دوم، 28 ربیع­الثانی 1325 هـ.ق.

 آیینۀغیب­نما، «بی نام»، شماره 4، سال دوم، غره جمادی­الاول 1325 هـ.ق.

 آیینۀغیب­نما، «خطاب صاحب شریعت»، شماره 9، سال دوم، 7 جمادی­الثانی 1325 هـ­.ق.

اتابکی، تورج، «مشروطه­خواهان بدون مرز»، گفتگو، شماره 51، صص 45-33، 1387.

اتابکی، تورج، «وجه ادبی‌ نو در گفتار سیاسی عصر مشروطه»، گفتگو، شماره 23، صص113-106، 1378.

 اتابکی، تورج، «مصاحبۀ ایرانیه»، ایران­شناسی، سال4، شماره 16، صص802-770، 1371.

اختر، «مذاکرۀ وزیر و سفیر»، شماره 46، سال 4، صص 1175-1176، 24 ذیقعده 1295 هـ.ق.

اتحاد اسلام، «گرگ و گوسفند»، شماره4، سال اول، 12 ربیع­الثانی 1324 هـ .ق.

ادب، «در اثبات ذات‌ واجب‌الوجود عزشأنه»، شماره2، سال اول، 27 جمادی­الآخر 1316 هـ.ق.

استبداد، «انجمن استبداد»، شماره 1، سال اول، 5 جمادی­الثانی 1325 هـ.ق.

استبداد، «ندای طفل مشروطه»، شماره 10، سال اول، 20 شعبان 1325 هـ.ق.

استبداد، «بقیه ندای طفل مشروطه»، شماره 11، سال اول، 4 رمضان 1325 هـ.ق.

استبداد، «بقیه انجمن استبداد»، شماره 12، سال اول، 19 رمضان 1325 هـ.ق.

اصفهانی، فتحعلی، خواب شگفت، شمارۀ بازیابی 233289، نسخۀ کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.

اقیانوس، «لطائف»، شماره 1، سال اول، 17 ربیع­الثانی 1326 هـ.ق.

اقیانوس، «تحصن شکسته بندان طهران»، شماره 2، سال اول، 24 ربیع الثانی 1326 هـ.ق.

اقیانوس، «انجمن ماکیان»، شماره 8، سال اول، سلخ رمضان­المبارک 1326 هـ.ق.

اقیانوس، «بلوای مورچگان»، شماره 3، سال اول، غره جمادی­الاول1326 هـ.ق.

الهی، عبدالرحیم، مجلس شورای آسمانی، 1324هـ.ق؛ در زرگری­نژاد، غلامحسین، رسائل مشروطیت، جلد اول، چاپ دوم، موسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی، تهران، 1390.

انجمن ولایتی گیلان، «صحبت بقال و زنبور»، شماره 3، سال اول، 26 رجب 1325 هـ.ق.

برجیس، «روابط برجیس با عالم ارواح»، شماره 5، سال اول، 9 برج سرطان؟

پروانه، «مجادلۀ شمع و پروانه»، شماره1، سال اول، 7 شوال 1328 هـ.ق.

پروانه، «خزان و بهار: صحبت­های پروانه و خروس»، شماره 2، سال اول، 14 شوال 1328 هـ.ق.

پروانه، «بقیۀ مجادله شمع با پروانه»، شماره 4، سال اول، 5 ذیقعده 1328 هـ.ق.

پرورش،«رویای غریب و مکاشفۀ عجیب»، شماره؟، سال؟، دهم شهر صفرالمظفر 1318 هـ.ق. 

پروین، ناصرالدین، تاریخ روزنامه­نگاری ایرانیان و دیگر پارسی­نویسان، جلد2، چاپ اول، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، 1379.

پورجوادی، نصرالله، زبان حال در عرفان و ادبیات پارسی، چاپ اول، هرمس، تهران، 1385.

تمدن،«رؤیای صادقه یا خیالات واهبه»، شماره 23، سال اول، 11 جمادی­الاول 1325 هـ.ق.

ـــ، «حمام جنیان»، شماره 61، سال اول، 2 ربیع­الاول 1326 هـ.ق.

ـــ، «حمام جنیان»، شماره 63، سال اول، 6 ربیع­الاول 1326 هـ.ق.

ثریا، «مقالۀ مخصوصه مصاحبه»، شماره 27، سال دوم، 19ذی الحجه 1316 هـ.ق.

ــ، «مقاله تاریخی»، شماره 30، سال دوم، 9 ربیع­الاول 1318 هـ.ق.

ــ، «مقالۀ تاریخی»، شماره 33، سال دوم،9 ربیع­الاثانی 1318 هـ.ق.

ــ، «مقاله تاریخی»، شماره 35، سال دوم، 13 جمادی­الاول 1318 هـ.ق.

ــ، «مقاله تاریخی»، شماره 39، سال دوم، 12 جمادی­الثانی 1318 هـ.ق.

ــ، «مقالۀ تاریخی»، شماره 30، سال چهارم، 19 ربیع­الاول 1318 هـ.ق.

جنوب، «روایای دلخراش»، شماره1، سال اول، 21 ذی­الحجه الحرام 1328ق.

چهره­نما،«مکالمه میرزا سعید سمنانی با ابومفید کرمانی»، شماره 23، 15 ربیع­الثانی 1323 هـ .ق.

حبل‌المتین، «مکاشفۀ صادقانه از خامۀ یکی از ارباب دانش»، شمارۀ­؟، سال چهاردهم، 21 ذی‌القعده 1324 هـ­.ق.

خورشید، «مناقشۀ قلمی ملا بی­پروای خراسانی و میرزا ترسوی کاشانی»، شماره؟، سال­؟، ؟­ربیع الاول 1324 هـ.ق.

خیر الکلام، «مکاشفات»، شماره1، سال اول، 24 جمادی الثانی 1325 هـ­.ق.

دالوند، حمیدرضا، «حمام جنیان: بهره­گیری روشنفکر دورۀ مشروطه از فرهنگ مردم برای چالش با فرهنگ مردم»، فرهنگ مردم، شماره18، سال5، صص163-169، 1385.

 رجائی زفره­ای، محمدحسن، «نامۀ ناقور»، وحید، شماره 3، سال 8، صص 357-355، 1349.

رسالۀ تاریخ مشروطیت ایران، شمارۀ نسخه 9326، کتابخانۀ آیت­الله مرعشی نجفی.

 رهنما، «سؤال و جواب مشهدی محمدنقی و کربلائی تقی: یا مکالمۀ مستبد و مشروطه­طلب»، شماره2، سال اول، 3 رجب 1325 هـ.ق.

شرافت، «مکتوب از یزید بن معاویه ابن ابی سفیان...»، شماره7، سال اول، 27 صفر 1326 هـ.ق.

شرافت، «سؤال و جواب»، شماره10، سال اول، 6 ربیع­الثانی 1326 هـ.ق.

صابر، علی­اکبر، هوپ هوپ­نامه، به کوشش عزیز احمدوف، چاپ اول، شباهنگ، تهران، 1357.

طوس، «خواب پریشان»، شماره 41، سال اول، 29 ربیع­الآخر 1328 هـ.ق.

عصر جدید، «ترانۀ یک مرغ»، شماره 29، سال اول، 2 جمادی­الثانی 1333 هـ.ق.

عمیدالدوله، جنگ، شمارۀ نسخه 15360، کتابخانۀ آیت­الله مرعشی نجفی.

قانون، شمارۀ 29، سال­؟، صص 4-1، 1308 هـ.ق.

قیصری، علی، «طنز در مطبوعات دورۀ مشروطیت: معرفی مجلۀ استبداد»، ایران­نامه، سال 23، شماره 4-3، صص 354-333، 1386.

 کرمانی، آقاخان، سوسمارالدوله، به کوشش رحیم رضازاده‌ملک، چاپ اول، تهران، نشردنیا، 1354.

کرمانی، سه مکتوب، به کوشش بهرام چوبینه، چاپ اول، آلمان، نیما، 2000م.

کرمانی، صد خطابه، به کوشش محمدجعفر محجوب، چاپ اول، لس آنجلس، شرکت کتاب، 1384.

کرمانی، ناظم الاسلام، تاریخ بیداری ایرانیان، به کوشش سعیدی سیرجانی، چاپ هشتم، تهران، امیرکبیر، 1387.

کشکول اصفهان، «دولت و ملت»، شماره1، سال 2، ص4، 12 ربیع­الاول 1327 هـ.ق.

کشکول اصفهان، «قشون ظفر نمون ملی»، شماره 8، سال2، ص4، 7 ربیع­الثانی 1327 هـ.ق. 

کشکول اصفهان، «جواب مکتوب بی­اثر»، شماره 11، سال2، ص 4، 20ربیع­الثانی 1327 هـ.ق.

کوکب دری، «صحبت داش حسن با داش اسدالله»، شماره 7، سال 3، 9 ربیع­الاول 1325 هـ.ق.

کهن، گوئل، تاریخ سانسور در مطبوعات ایران، جلد اول، تهران، آگاه،1360.

گلستان، «طفل هشت­ساله»، شماره 3، سال اول، 9 رمضان 1325 هـ.ق.

گنجینۀ انصار، «شیخ و شاب»، شماره 2، سال اول، 2 ذیقعده 1325 هـ.ق.

گیلان، «جا تر است و بچه نیست»،،شماره9 ، سال اول، 20 ربیع­الاول 1326 هـ.ق.

مجلس، «بانک ملی چیست»، شماره 8، سال اول، 22 شوال 1324 هـ.ق.

مساوات،«حکایت یا افسانه»، ، شماره 3، سال اول، 26 رمضان 1325 هـ.ق.

نجم‌آبادی، افسانه، حکایت دختران قوچان، چاپ اول، تهران، روشنگران، 1374.

ندای وطن،«گفتگوی شیخ بهلول با ملانصرالدین»، شماره 25، سال دوم، 13ربیع­الاول 1325 هـ.ق.

ندای وطن، «بقیه گفتگوی منوچهر با فریدون در یکی از قهوه­خانه­های پاریس»، شماره44، سال اول، 5 جمادی­الاول 1325 هـ.ق.

ندای وطن، «بقیه گفتگوی شیخ بهلول با ملانصرالدین»، شمارۀ6، سال اول، 11ذیحجه1324 هـ.ق.

ندای وطن، «گفتگوی میرزا عبدالله و میرزا صادق»، ، شماره 53، سال اول، 14رجب 1325 هـ.ق.

نقل از روزنامۀ غیبی رؤیای صادقه، شمارۀ نسخه 51928، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.

Gheissari,Ali "Despots of the World Unite!: Satire in the Persian Constitutional Press (Introducing Majalleh-ye Estebdad, 1907- 1908  ", Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East, Vol.24, No.3, pp. 360-376, 2005.

 Balaghi ,Shiva."Print Culture in Late Qajar Iran: The Cartoons of  Kashkūl" ,Iranian Studies, Vol. 34, No. 1/4, pp. 165-181, 2001.