تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,493 |
تعداد مقالات | 70,185 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,323,636 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,531,126 |
معرفت، فنآوری و جامعۀ جدید: خوانش جامعه شناسی معرفت از جامعۀ پسا صنعتی و اطلاعاتی دنیل بل | ||
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
مقاله 1، دوره 5، شماره 2، شهریور 1395، صفحه 189-211 اصل مقاله (975.65 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2016.59238 | ||
نویسندگان | ||
محمد توکل1؛ ایمان عرفان منش* 2 | ||
1استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری تخصصی جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
یکی از موضوعات در جامعهشناسی معرفت جدید، توجه به چگونگی روابط دو قلمرو معرفت و جامعه در ابعادی مانند علم، فناوری، سازمانها و گروههای حرفهای و مسائل اجتماعی آنها در جامعة اطلاعاتی است. دنیل بل، بهعنوان پیشگام نظریهپردازی، با اندیشههایش درمورد جامعة پساصنعتی و اطلاعاتی، چشماندازها و مواضع معرفتی جدیدی را پیشروی بازسازی جامعهشناسی معرفت قرار داده است. این مقاله، با استفاده از روش اسنادی و با ارائة مدل تحلیلی پیشنهادی، به واکاوی و ارزیابی آن بخش از دیدگاههای بل که متضمن اشارتهایی برای جامعهشناسی معرفت جدید است، میپردازد. در این راستا، ضمن استخراج مدل تحلیلی بل در تعریف جامعه و چگونگی کاربست مقولة زمان و پویایی در آن، عمق، درجه، سطح، هدف و عامل مسلط تعین، تحلیل میشود. درنتیجه، بهنظر میرسد با درنظرگرفتن اقتضائات روند جهانیشدن جامعة اطلاعاتی و درهمتنیدگی مناسبات سیاسی و اقتصادی با مسئلة قدرت، تحلیل مسئلة کانونی «تعین اجتماعی معرفت» در اندیشة بل و سایر جامعهشناسان جامعة اطلاعاتی ایجاب میکند تا روابط متقابل میان جامعه و معرفت (علوم و فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی) با توجه به تأثیر متقابل علم و جامعه و همچنین ماهیت ساختاری یا عاملیتی فناوری لحاظ شود. | ||
کلیدواژهها | ||
جامعه اطلاعاتی؛ جامعه پساصنعتی؛ جامعهشناسی علم و فناوری؛ جامعهشناسی معرفت جدید؛ دنیل بل؛ ساختار؛ عاملیت؛ قدرت؛ معرفت نظری | ||
مراجع | ||
باتامور، تام (1372)، جامعهشناسی سیاسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: انتشارات کیهان. بل، دنیل (1382)، آیندة تکنولوژی، ترجمة احد علیقلیان، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه. بهرامی کمیل، نظام (1391)، نظریة رسانهها: جامعهشناسی ارتباطات، تهران: نشر کویر. پارسا، خسرو (1380)، پسامدرنیسم در بوتة نقد، تهران: نشر آگه. تافلر، آلوین (1370)، جابهجایی در قدرت: دانایی و ثروت و خشونت در آستانة قرن بیست و یکم، ترجمة شهیندخت خوارزمی، تهران: انتشارات خوارزمی. توکل، محمد (1387)، «جامعهشناسی معرفت و فرهنگ: تنوع یا تغییر نگرش از کلاسیک به جدید»، مطالعات جامعهشناختی، شمارة 33: 1- 22. توکل، محمد (1390)، جامعهشناسی تکنولوژی، تهران: انتشارات جامعهشناسان. داتن، ویلیام (1384)، دگرگونیهای اجتماعی در یک جامعة اطلاعاتی، ترجمة محمد توکل و ابراهیم کاظمیپور، تهران: کمیسیون ملی یونسکو. راسل، برتراند (1371)، قدرت، ترجمة نجف دریابندری، تهران: انتشارات خوارزمی. راش، مایکل (1388)، جامعه و سیاست: مقدمهای بر جامعهشناسی سیاسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: سمت. روشه، گی (1387)، تغییرات اجتماعی، ترجمة منصور وثوقی، تهران: نشرنی. ریتزر، جرج (1389)، مبانی نظریة جامعهشناختی معاصر و ریشههای کلاسیک آن، ترجمة شهناز مسمیپرست، تهران: ثالث. شکرخواه، یونس (1384)، «جامعة اطلاعاتی: چند دیدگاه بنیادی»، رسانه، شمارة 62: 14- 29. صبوری کاشانی، منوچهر (1377)، «از جامعة صنعتی تا جامعة پساصنعتی: بررسی و ارزیابی نظریهها»، نامة علوم اجتماعی، شمارة 12: 91- 106. عاملی، سعیدرضا (1389)، «دوجهانیشدنها و ارتباطات بین تمدنی: تحلیل روشمند ارتباط فرهنگی در جهان»، تحقیقات فرهنگی، شمارة 9: 1- 38. عباسپور، مجید (1366)، تکنولوژی و جهان امروز، تهران: انتشارات صدرا. عرفانمنش، ایمان و صادقی فسایی، سهیلا (1394)، «مبانی روششناختی روش پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی»، راهبرد فرهنگ، شمارة 29: 61- 91. کاستلز، مانوئل (1385)، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، جلد سوم: پایان هزاره، ترجمة احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو. ــــــــــــــ (1393)، قدرت ارتباطات، ترجمة حسین بصیریان جهرمی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. کاستلز، مانوئل و اینس، مارتین (1384)، گفتوگوهایی با مانوئل کاستلز، ترجمة حسن چاوشیان و لیلا جو افشانی، تهران: نشرنی. کچویان، حسین (1386) «نظریة جهانیشدن: ترکیبی مسئلهساز از دو کلانروایت تاریخ تجدد»، مطالعات جامعهشناختی، شمارة 32: 55- 90. کچویان، حسین (1387)، نظریههای جهانیشدن و دین: مطالعهای انتقادی، تهران: نشرنی. کهون، لارنس (1381)، از مدرنیسم تا پستمدرنیسم، ترجمة عبدالکریم رشیدیان و همکاران، تهران: نشرنی. کیویستو، پیتر (1378)، اندیشههای بنیادی در جامعهشناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشرنی. گیدنز، آنتونی (1382)، جامعهشناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشرنی. گیدنز، آنتونی (1392)، تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نشرنی. لادریر، ژان (1380)، رویارویی علم و تکنولوژی با فرهنگها، ترجمة پروانه سپرده، تهران: مؤسسة پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات. متلار، آرمان (1380)، «بهسوی جامعة اطلاعاتی جهانی: چشماندازی تاریخی»، ترجمه و تدوین کاظم معتمدنژاد، رسانه، شمارة 48: 20-31. معتمدنژاد، کاظم (1389)، جامعة اطلاعاتی: اندیشههای بنیادی، دیدگاههای انتقادی و چشماندازهای جهانی، تهران: میراث قلم. وبستر، فرانک (1390)، نظریههای جامعة اطلاعات، ترجمة اسماعیل قدیمی، تهران: انتشارات امیرکبیر. هنسون، جریس و نارولا، اوما (1381)، فناوریهای جدید ارتباطی در کشورهای درحالتوسعه، ترجمة داوود حیدری، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها. Bell, D. (1980), Sociological Journeys: 1960–1980, London: Heinemann.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,756 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 974 |