تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,031 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,501,278 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,764,657 |
ارزیابی شاخصهای کمّی و کیفی مسکن با رویکرد توسعۀ پایدار (مطالعۀ موردی: شهر سامان) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 4، دوره 4، شماره 2، تیر 1395، صفحه 197-221 اصل مقاله (956.44 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2016.59160 | ||
نویسندگان | ||
کرامت الله زیاری1؛ عزت الله قاسمی قاسموند2 | ||
1استاد دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
نظریة توسعة پایدار با توجه به آثاری که در محیط فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی گذاشته، اخیراً مورد توجه شهرسازان و برنامهریزان شهری واقع شده است. با توجه به اهمیت مسکن در ساختار شهرهای امروزی و زندگی شهروندان توجه به اصول توسعة پایدار در جهت عدالت فضایی و اجتماعی و ساختار کالبدی شهرها، مطلوبیت کمّی و کیفی کاربریها بهویژه کاربری مسکونی و مقولة مسکن امری مهم است. لذا، هدف پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی وضعیت شاخصهای کمّی و کیفی مسکن در شهر سامان است. روش این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش برای ارزیابی وضعیت شاخصهای مسکن در نواحی چهارگانة شهر سامان، از سه مدل تصمیمگیری تاپسیس، ویکور و کوپراس استفاده شده است. در این پژوهش همچنین برای مقایسة زوجی معیارهای هر شاخص و وزندهی به معیارها از مدل تحلیل شبکة ANP استفاده شده است. شاخصهای بهکار رفته در پژوهش حاضر شامل شش شاخص اجتماعی، اقتصادی، ریزدانگی، تراکمی، محیطزیستی و تسهیلات مسکن با رویکرد توسعة پایدار است. برای گردآوری دادههای پژوهش از اطلاعات حاصل از دادههای مرکز آمار ایران (1390)، طرح تفصیلی شهر سامان (1391) و مطالعات میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه با حجم نمونة 320 خانوار استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مسکن شهر سامان متناسب رویکرد توسعة پایدار نیست و در بیشتر شاخصهای مسکن در نواحی چهارگانة شهر سامان عدم برابری و ثبات وجود دارد، بهطوری که در شاخص اجتماعی، نواحی 1 و 4 نسبتاً مطلوب، ناحیة 2 نامطلوب و ناحیة 3 نسبتاً نامطلوب، در شاخص اقتصادی ناحیة 1 نامطلوب، ناحیة 2 نسبتاً مطلوب و نواحی 3 و 4 مطلوب است. در شاخص ریزدانگی، نواحی 1 و 2 نامطلوب و نواحی 3 و 4 مطلوب است. در شاخص تراکمی، ناحیة 1 مطلوب، ناحیة 3 نسبتاً مطلوب و نواحی 2 و 4 وضعیت متوسطی دارد. در شاخص تسهیلات مسکن ناحیة 1 نامطلوب، ناحیة 2 مطلوب و نواحی 3 و 4، بهترتیب نسبتاً مطلوب و متوسط است؛ اما در شاخص محیطزیستی مسکن نواحی چهارگانة شهر سامان وضعیت نامطلوبی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
توسعة پایدار؛ شاخصهای مسکن؛ شهر سامان؛ مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره؛ مسکن | ||
مراجع | ||
آقاصفری، عارف؛ امیری، حکمت (1389). ویژگیهای کمّی و کیفی مسکن در بافت تاریخی شهر یزد (1385-1355)، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 1(2): 67-82. احدنژاد، محسن؛ پاتو، ولی؛ نادری، افشین؛ یزدانی، محمدحامد (1391). ارتقای کیفی مساکن شهری برای رسیدن به توسعة پایدار، اولین کنفرانس ملی بنای ماندگار، اسفند، مشهد. ابراهیمزاده، عیسی؛ قاسمی، عزتالله (1394). ارزیابی شاخصهای کالبدی مسکن شهری با رویکرد توسعة پایدار (نمونة موردی شهر سامان)، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، 7(26): 83-104. بزی، خدارحم؛ کیانی، اکبر؛ راضی، امیر (1389). بررسی و تحلیل برنامهریزی توسعة مسکن پایدار در شهر حاجیآباد، فصلنامة جغرافیایی چشمانداز زاگرس، بروجرد، 3: 25-46. بهرامی، رحمتالله (1390). تحلیلی بر وضعیت مسکن روستایی در استان کرمانشاه، مسکن و محیط روستا، 134: 95-104. پرهیز، فریاد؛ صمصام شریعت، جمال دین؛ کریمیان، مسعود؛ زیاری، کرامتالله؛ جمینی، داوود (1391). تحلیلی بر وضعیت مسکن در استان لرستان با استفاده از مدلهای تحلیل عاملی (تاکسونومی عددی و ویلیامسون)، فصلنامة برنامهریزی منطقهای، 8: 29-42. پورمحمدی، محمدرضا (1391). برنامهریزی مسکن، چاپ چهارم، انتشارات سمت، تهران. حبیبی، سید محسن؛ مسائلی، خدیجه (1370). مسکن حداقل، چاپ دوم، انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن وزارت مسکن و شهرسازی، تهران. حبیب، فرح (1383).دوباره بر مسکن، فصلنامة مسکن و انقلاب بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 106: 14-29. حکمتنیا، حسن؛ انصاری، ژینوس (1391). برنامهریزی شهر با توسعة پایدار، نشریة پژوهشهای جغرافیای انسانی، 44(79): 191-207. حکمتنیا، حسن؛ موسوی، میرنجف (1385). کاربردمدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای، انتشارات علم نوین، یزد. حکیمی، هادی؛ پورمحمدی، محمدرضا؛ پرهیزکار، اکبر؛ مشکینی، ابوالفضل؛ پورطاهری، مهدی (1390). ارزیابی شاخصهای کمّی و کیفی مسکن در سکونتگاههای غیررسمی ایران (مطالعة موردی: جمشیدآباد خوی)، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه اصفهان، 22(44): 197-210. دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن (1370). تهران. ذاکریان، ملیحه؛ موسوی، میرنجف؛ باقری کشکولی، علی (1392). مسائل زیستمحیطی و توسعة پایدار شهرستانهای استان یزد، فصلنامة جغرافیا، 11(39):292-315. ربیعیفر، ولیاله؛ زیاری، کرامتاله؛ حقیقت نائینی، غلامرضا (1392)، ارزیابی توسعة پایدار شهر زنجان از دیدگاه زیستمحیطی بر پایة تکنیک sowat، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، 4(19): 105-130. رضاییراد، هادی؛ رفیعیان، مجتبی؛ بمانیان، محمدرضا (1390). سنجش میزان تأثیر پارامترهای کمّی و کیفی بر قیمت مسکن با مدل هدانیک، نمونة موردی: محلة نارمک، فصلنامة مطالعات مدیریت شهری، 3(8): 59-68. زیاری، کرامتالله؛ زرافشان، عطاالله (1385). بررسیتغییرات کمّی و کیفی مسکن در شهر مراغه و پیشبینی مسکن موردنیاز تا سال 1402، مجلة جغرافیا و توسعه، 4(8): 85-105. سپهوند، رضا؛ عارف نژاد، محسن(1392). اولویتبندی شاخصهای توسعۀ پایدار شهری با رویکرد تجزیه وتحلیل سلسله مراتبی گروهی (مطالعۀ موردی در شهر اصفهان) فصلنامۀ مطالعات برنامهریزی شهری، 1(1):43-59 سرتیپی پور، محسن (1383). آسیبشناسی ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺴﮑﻦ در اﯾﺮان، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣة ﺻﻔﻪ، 39: 23-44. سعیدنیا، احمد (1387). کتاب سبز شهرداریها نظام مراکز شهری و فضاهای مسکونی، جلد چهارم، معاونت پژوهش و امور پژوهشهای کاربردی دانشگاه مازندران. شفقی، سیروس؛ خوب آیند، سعید (1380). شیوههای تأمین مسکن برای افراد کم درآمد شهری، مجلۀ مسکن و محیط روستا، 96 و95 : 63-77 . شهریاری، کمالالدین (1378). مشکل مسکن در ایران ریشهها و راهحلها، نشریة سیاست روز، 14. عبدی قهرودی، علیمحمد (1385). ارزیابی سیاستهای بخش مسکن کشور با تأکید بر دورة پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایاننامة کارشناسیارشد شهرسازی، به راهنمایی فرخ مشیری، دانشکدة معماری و شهرسازی گروه برنامهریزی شهری و منطقهای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران. عزیزی، محمدمهدی (1383). جایگاه شاخصهای مسکن در فرایند برنامهریزی مسکن، نشریة علمی پژوهشی هنرهای زیبا، فصلنامة علمی- پژوهشی هنرهای زیبا تهران، (پاییز)، تهران، 17: 31-42. قادرمرزی، جمیل (1393). بررسی وضعیت شاخصهای کمّی و کیفی مسکن با رویکرد توسعة پایدار، نمونة موردی: شهر دهگلان، پایاننامة کارشناسیارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، به راهنمایی عیسی ابراهیمزاده، دانشگاه سیستان و بلوچستان دانشکده جغرافیا و برنامهریزی محیطی، زاهدان. قاسمی قاسموند، عزتالله (1394). تحلیل و ارزیابی وضعیت مسکن شهری با رویکرد توسعة پایدار، نمونة موردی: شهر سامان، پایاننامة کارشناسیارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، به راهنمایی عیسی ابراهیمزاده، دانشگاه سیستان و بلوچستان دانشکدۀ جغرافیا و برنامهریزی محیطی، زاهدان. لطفی، حیدر؛ احمدی، علی؛ حسنزاده فرجود، داود (1388). شاخصها و مؤلفههای ضروری در برنامهریزی و سیاستگذاری مسکن روستایی در ایران، فصلنامة آمایش سرزمین، 7: 105-128. مخبر، عباس، (1363). ابعاد اجتماعی مسکن، ترجمة مرکز مدارک اقتصادی-اجتماعی، انتشارات سازمان برنامه. تهران. مرکز آمار ایران (1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن، چهارمحال و بختیاری. ملکی، سعید؛ شیخی، حجت (1388). بررسی نقش شاخصهای اجتماعی مسکن در سطح استانهای کشور با استفاده از روش شاخص ترکیبی توسعۀ انسانی، فصلنامة مسکن و محیط روستا، 127: 84-107. ملکی، سعید (1382). بررسی نقش شاخصهای اجتماعی مسکن در برنامهریزی توسعة مسکن در شهر ایلام، فصلنامة مسکن و انقلاب، 104: 60-76. ملکی، سعید (1390). بررسی وضعیت شاخصهای اجتماعی مسکن در مناطق روستایی شهرستان اهواز، مسکن و محیط روستایی، 129(29): 32-49. مهندسین مشاور معمار و شهر ساز آرمانشهر (1391). طرح تفصیلی شهر سامان. نصیری، معصومه (1385). توزیع جغرافیایی مسکن گروههای کمدرآمد شهری و رابطه آن با اعتیاد با تأکید بر شهر بابل، مجلة مطالعات اجتماعی ایران، 1(3). هادیزاده زرگر، صادق؛ وحید هاشمی امری؛ محمدمسعود، (1391). سنجش توسعهیافتگی مناطق شهری اصفهان در بخش مسکن، فصلنامة مطالعات و پژوهشهای شهری منطقهای، 17: 85-110. Arnott, R. (2008). Housing Policy in Developing. Countries: The Importance of the Informal Economy, World Bank, Commission on Growth and Development, p.11.
Bull, g (1998) the economic of hossing in balchin, p and rodhen, hossing the essetenal faundishions rrutledage,london and new york
Buckly, R. & Kalarickal, J. (2005). Housing Policy in Developing Countries Conjectures and Refutations, World bank res obs, 233-257.
Choguill, Charles L. (2007). The search for policies to support sustainable housing, Habitat International, 31: 149.
Filali, R. (2012). Housing conditions in Tunisia: the quantity-quality mismatch, J. Hous and the Built Environ 27: 317–347.
Gallent, N. & Robinson, S.(2011). Local perspectives on rural housing affordability and implications for the localism agenda in England, Journal of Rural Studies, July, 27: 297-307.
Graham,H; Colin, H. (2005). Sustainable Cities, published in the Taylor & Francis e-Library, 1-326.
Holden, E.; Linnerud, K.; Banister, D. (2013). Sustainable passenger transport: Back to Brundtland, Transportation Research Part A, 54: 67–77.
King, P., Alder shot, Ash gate (2005). A social philosophy of hosing, Habitat International, 29: 611-388.
Kumar Dey, P., Nath Ghosh, D., Chand Mondal, A. (2011). A MCDM Approach for Evaluating Bowlers Performance in IPL; Journal of Emerging Trends in Computing and Information Sciences, November, 2: 11.
Sullivan, e., Peter M. Ward (2013). Sustainable housing applications andpolicies for low-income self-build and housing rehab, Habitat International, 36(2). April: 312–323.
World Bank (2008). Dhaka: improving the living conditions for the urban poor, Bangladesh Development Series Paper No. 17. The World Bank Office, Dhaka. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,940 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,827 |