تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,556 |
تعداد مقالات | 70,750 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,757,528 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,963,593 |
سنجش عوامل مؤثر در رهاشدگی اراضی شهر ایلام در راستای دستیابی به پایداری شهری | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 2، دوره 4، شماره 2، تیر 1395، صفحه 153-173 اصل مقاله (672.5 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2016.59158 | ||
نویسندگان | ||
مریم رضائی* 1؛ عیسی ابراهیم زاده2؛ مجتبی رفیعیان3 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
امروزه، یکی از معضلاتی که شهر و شهروندان با آن مواجهاند، وجود زمینهای رهاشده و بیاستفاده در مناطق و محلات مختلف شهری است. این اراضی و فضاهای مسئلهدار، رشد افقی شهرها را بهدنبال داشته، باعث ناپایداری در ابعاد محیطزیستی، اجتماعی و اقتصادی شده و محیطهای شهری را با چالشهای جدی مواجه ساخته است. با توجه به اهمیت و نقش حساس زمین در توسعة شهری و پیشبرد اهداف و برنامههای شهر، هدایت و کنترل این اراضی ضرورت دارد. در راستای کنترل و مدیریت اراضی رهاشده، اولین گام شناخت و بررسی عواملی است که در شکلگیری آنها نقش مؤثر داشته است. لذا، هدف اصلی این مقاله، شناسایی و سنجش عوامل و نیروهای مؤثر در پیدایش اراضی رهاشده و بیاستفاده (نمونة موردی: شهر ایلام) است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی- تحلیلی است. برای جمعآوری دادهها از روش پیمایشی و کتابخانهای استفاده شده است. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS و بهرهگیری از آزمونهایی همچون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T تکنمونهای و نیز رگرسیون چندگانه است. عوامل و نیروهای مؤثر در رهاشدگی اراضی در پنج بعد شامل عوامل و نیروهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، حقوقی- قانونی، سیاسی و محیطی سنجش شده است. نتایج حاصل از تحلیل یافتهها نشان میدهد که رابطة معناداری بین تمامی شاخصهای مورد بررسی و شدت رهاشدگی اراضی درونشهری وجود دارد. از بین این شاخصها، نیروها و عوامل اقتصادی، بیشترین نقش را در رهاشدگی اراضی درونشهری محدودة مورد مطالعه داشته است. بهطور کلی، عواملی همچون مهاجرتهای ناشی از جنگ تحمیلی و مهاجرتهای روستاییان به شهرها، سیاستهای واگذاری زمین و مسکن، پیشبینیهای نادرست طرحهای شهری، بورسبازی زمین و نقش پررنگ دلالان و زمینخواران در این امر در شکلگیری الگوی پراکندة شهری و رهاشدگی اراضی درونشهری ایلام، تأثیرگذار بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
اراضی رهاشده؛ پایداری شهری؛ زمین شهری؛ شهر ایلام | ||
مراجع | ||
آذر، عادل و مؤمنی، منصور (1388). آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد دوم، انتشارات سمت. اطهاری، کمال (1379). بهسوی کارآمـدی دخالـت دولـت در بـازار زمـین شـهری، فـصلنامۀ اقتـصاد مـسکن، شمارة 30، سازمان ملی زمین و مسکن. برکپور، ناصر و بهرامی، صدیقه (1390). قابلیتسنجی توسعة مجدد در بافتهای ناکارآمد شهری (مطالعة موردی: محلة انبار نفت منطقة 11 تهران)، فصلنامة مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شمارة 4: 1-14. امیری، علیرضا (1386). نقش مدیریت زمین در توسعة شهرهای کوچک (مطالعة موردی: شهر اردکان فارس)، پایاننامة کارشناسیارشد، به راهنمایی مهیار اردشیری، دانشگاه شیراز، دانشکدة هنر و معماری. پورمحمدی، محمدرضا و تقیپور، علیاکبر (1391). بازیافت اراضی بایر شهری، نشریة جغرافیا و برنامهریزی، شمارة 42: 65-88. ثبوتی، هومن و علوی، پری (1391). اثرات زیستمحیطی بافتهای متروکه، دومین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت محیطزیست دانشگاه تهران، 26 و 27 اردیبهشت. حیدرزاده، محمدهادی؛ جعفری ورامینی، امیرهادی و خوشنام، هاشم (1385). ارزیابی اثرات زیستمحیطی پروژههای شهری، رهیافتی بهسوی توسعة پایدار شهری، ششمین همایش ملی دوسالانة انجمن متخصصان محیطزیست ایران، تهران. خاتمی، سیدیحیی و مولائی، اصغر (۱۳۹۱). بررسی رویکردهای مختلف در کاربری پایدار زمین شهری، دومین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت محیطزیست، تهران، دانشگاه تهران. رنهشورت، جان (1388). نظریة شهری ارزیابی انتقادی، ترجمة کرامتالله زیاری، حافظ مهدنژاد و فرهاد پرهیز، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. رهنما، محمدرحیم و عباسزاده، غلامرضا (1387). اصول، مبانی و مدلهای سنجش فرم کالبدی شهر، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. زنگنه شهرکی، سعید (1390). تحلیل اثرات اجتماعی- اقتصادی و زیستمحیطی گسترش افقی شهر و چگونگی بهکارگیری سیاستهای رشد هوشمند شهری (مطالعة موردی: شهر یزد)، پایاننامة دکتری در رشتة جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران. سرایی، محمدحسین (1388). بررسی علل رهاماندن اراضی واگذاری با کاربری مسکونی در شهر یزد، فصلنامة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، اصفهان، 1(3): 43-70. شمسی، خضر و نصیری، مهدی (1392). بررسی پیامدهای زیستمحیطی پراکنش شهری با تأکید بر توسعة پایدار، همایش ملی پژوهشهای محیطزیست ایران، همدان، دانشکدة شهید مفتح، 9 آبان. عباسزادگان، مصطفی و رستمیزدی، بهمن (1387). بهرهگیری از رشد هوشمندانه در ساماندهی رشد پراکندة شهرها، مجلة فناوری و آموزش، 3(1). عزیزی، محمدمهدی (1378). زمین شهری و مداخلة دولت، مجلة آبادی، 33: 22-30. کوکبی، افشین (1385). تحول در مفهوم و پارادایم برنامهریزی کاربری زمین، جستارهای شهرسازی، شمارة 15 و 16: 25-35. ماجدی، حمید (1378). زمین مسئلۀ اصلی توسعۀ شهری، مجلة آبـادی، مرکـز مطالعـات و تحقیقـات شهرسازی و معماری ایران، 33: 24-31. محمودی پاتی، فرزین و محمدپور عمران، محمد (1387). سیاستهای مدیریت زمین شهری، راهکارهایی در جهت دستیابی اقشار کمدرآمد به زمین شهری، تهران، انتشارات شهیدی. مشایخ، حوریه (1379). زمین شهری و مدیریت توسعه، مجموعه مقالات همایش زمین و توسعة شهری، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران. مشکینی، ابوالفضل؛ زنگانه، احمد و مهدنژاد، حافظ (1393). درآمدی بر پراکندهرویی (خزش) شهری، انتشارات دانشگاهی واحد خوارزمی، تهران. مشیری، سید رحیم و ملکینظامآباد، رسول (1390). تحلیلی بر برنامهریزی کاربری اراضی با تأکید بر توسعة پایدار شهری (نمونة موردی: شهر میاندوآب)، مجلة دانشنامة جغرافیا، شمارة پیاپی 82: 73-87. معتمدی، مسعود (1381). زمین و جایگاه آن در توسعة شهری، مجلة شهرداریها، 4(37): 13-19. مهندسین مشاور بعد تکنیک، (1392). گزارش توجیهی طرح جامع ایلام، ادارة کل راه و شهرسازی استان ایلام. مؤمنی، منصور و فعال قیومی، علی (1391). تحلیلهای آماری با استفاده از SPSS، ناشر گنج شایگان. نسترن، مهین؛ ایزدی، آرزو و مطلوبی، فاطمه؛ (1392). تحلیل ابعاد کالبدی- اجتماعی رشد هوشمند در شهر اصفهان، مجلة پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان، 3(6): 17-29. نقیبزاده، احمدرضا (1382). مدیریت اراضی رهاشده (نمونة موردی: شهر شیراز)، پایاننامة کارشناسیارشد رشتة شهرسازی دانشگاه شیراز. نقیبزاده، احمدرضا، (1383). تأثیر زمینهای رهاشده در توسعة شهری، مجموعه مقالات همایش شهرسازی ایران، دانشکدة هنر و معماری شیراز. نوروزی، سعیده و علیالحسابی، مهران (1390). توسعة پایدار شهری بر مبنای تجدید حیات پایدار اراضی بازیافتی، کنفرانس ملی توسعة پایدار و عمران شهری، مؤسسه آموزش عالی دانشپژوهان، اصفهان، ایران، آذر. Briassoulis, H. (1999). Analysis of land use change: theoretical and modeling approaches, ph.D. Department of Geography University of the Aegean Lesvos, Greece.
Encyclopedia of the City (2005), Edit by Ragger w. Cave/ Rutledge Taylor & Francis group/ London & New York.
Kalberer, A. (2005). The future lies on Brownfield, Federal Environmental Agency, Dessau, 40.
McCarthy, L. (2002). The Brownfield Dual-Use Policy Challenge: Reducing Barriers to Private Redevelopment While Connecting Reuse to Broader Community Goals, Land use policy, 19(4): 287-296.
Necha Sungena,T.; Serbeh-Yiadom, K. and Asfaw, M. (2014). Strengthening Good Governance in Urban Land Management in Ethiopia: A Case-study of Hawassa, Environment and Earth Science, 4(15): 96-107.
Thornton, G.; Franz, M.; Edward, D.; Pahlen, G. and Nathanial, P. (2007). The challenge of sustainability: incentives for brownfield regeneration in Europe, Environmental Science & Policy, 10(2): 116–134.
Yakubousky, R. (1997). Infill Development Strategies for Shaping Livable Neighborhoods. Municipal Research & Services Center of Washington, June, No. 38. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,967 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,254 |