![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,683,047 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,912,642 |
نظامیگری ممالیک مصر و روک حسامی و ناصری | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
مقاله 6، دوره 45، شماره 2، مهر 1391، صفحه 85-106 اصل مقاله (336.44 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2012.59128 | ||
نویسندگان | ||
سیّد جمال موسوی1؛ اصغر قائدان2؛ قدریه تاج بخش* 3 | ||
1دانشگاه تهران | ||
2عضو هیئت علمی دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی دکتری دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
نوشتار حاضر با بررسی تأثیر نظامیگریِ ممالیک مصر بر روک حسامی و ناصریبدین نتیجه دست یافته است که سپهسالاران و صاحبمنصبانِ نظامیِ ممالیک، به دلیل سلطۀ مطلق بر نواحیِ اقطاعیِ گستردۀ خویش و نیز درآمدهای فراوان ناشی از دست اندازهی به دیگر اراضی مصر، به حدّی قدرتمند شدند که قدرت سلطان را محدود کردند و گاه به مقام سلطنت چشم طمع بستند؛ آنان در ابتدا، بخش اعظم زمینهای مصر، یعنی بیست قیراط از کلِ بیست و چهار قیراط را در دست داشتند. از این رو سلاطین مملوکی با هدف مهار قدرتِ افسارگسیختۀ امیران و تغییر ساختار قدرت، اراضی مصر، موسوم به روک حسامی و ناصری را مسّاحی و ساماندهی دوباره کردند. امّا این سیاست موثّر نیفتاد و موجب نارضایی و شورش شد و برای ارتش، خاصّه اجناد حلقه و زمینهای زراعی مصر نیز پیامدهای ناگواری در پی داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
اراضی مصر؛ اقطاع؛ روک حسامی؛ روک ناصری؛ ممالیک؛ نظامیگری | ||
مراجع | ||
[1]. ابن ایاس، محمد بن احمد، بدائع الزهور فی وقائع الدهور، تحقیق محمد مصطفی، بولاق، 1311- 1312ق؛ جِ 4 و 5، استانبول، 1931- 1932م. [2]. ابن تغری بردی، جمال الدین ابوالمحاسن یوسف، حوادث الدهور فی مدی الایام و الشهور، تحقیق محمّد کمال الدّین عزالدّین، بیروت، عالم الکتاب، 1410ق/ 1990م. [3]. همو، منتخبات من حوادثالدهورفی مدی الایام و الشهور، پوپر، کالیفرنیا، 1930ـ1931م. [4]. همو، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی،قاهره، دار الکتب المصریه، بی تا. [5]. همو، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، قاهره، الثقافه و الارشاد القومی، 1383ق/ 1963م. [6]. ابن جیعان، شرف الدّین ابوالبقاء یحیی، التحفه السنیّه باسماء البلاد المصریّه، به کوشش موریتز، بولاق، 1396ق. [7]. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه، حیدرآباد دکن، 1348- 1356ق. [8]. ابن فرات، ناصرالدین محمد، تاریخ الدول و الملوک، تحقیق قسطنطین رزیق و نجلا عزالدّین، بیروت، منشورات الجامعه الامریکیه، 1936-1942م. [9]. ابن کثیر، اسماعیل، البدایه و النهایه، قاهره، 1358ق. [10]. ابوشامّه، عبدالرحمن بن اسماعیل، الروضتین فی أخبار الدولتین النوریه و الصلاحیّه، قاهره، 1217ق. [11]. اسدی، محمّد بن محمّد بن خلیل، التیسیر و الاعتبار و التحریر و الاختبار، تحقیق عبدالقادر احمد طلیمات، قاهره، دارالفکر العربی، 1968م. [12]. اسماعیل، محمود، سوسیولوجیا الفکر الاسلامی، طورالانهیار، قاهره، سینا النشر، 1992م. [13]. امین، محمّد محمّد، الاوقاف و الحیاه الاجتماعیّه، قاهره، دارالنهضه العربیّه،1980م. [14]. بیبرس منصوری، رکن الدین، التحفه الملوکیه فی الدوله الترکیه، به کوشش عبدالحمید صالح حمدان، قاهره، دار المصریه اللبنانیه، 1407ق/ 1987م. [15]. همو، زبده الفکره فی تاریخ الهجره، قاهره، مکتبه الجامعه المصریّه، بیتا. [16]. خلیل، فواد، الاقطاع الشرقی بین علاقات الملکیه و نظام التوزیع، بیروت، دارالمنتخب العربی، 1416ق/ 1996م. [17]. سخاوی، شمس الدین محمد، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، قاهره، مکتبه القدسی، 1934-1936م. [18]. شلبی، ابراهیم الجعیدی، الازمات الاقتصادیّه و الاوبئه فی مصر، اسکندریّه، منشاه المعارف، 2002م. [19]. طرخان، ابراهیم علی، النظم الاقطاعیّه فی الشرق الاوسط، قاهره، دارالکاتب العربی للطباعه و النّشر، 1388ق/ 1968م. [20]. عرینی، السیّد الباز، الممالیک، بیروت، دارالنهضه العربیّه للطباعه و النّشر، بی تا. [21]. عینی، بدرالدّین محمود، عقد الجمان فی تاریخ اهل الزّمان، تحقیق محمّد محمّد امین، قاهره، الهیئه المصریّه العامّه للکتاب، 1987- 1992م. [22]. عمری، شهاب الدّین احمد بن یحیی، مسالک الابصار فی ممالک الامصار، تحقیق زکی پاشا، قاهره، 1342ق/ 1924م. [23]. قلقشندی، ابوالعباس احمدبن علی، صبح الاعشی فی صناعه الانشاء، قاهره، دارالکتب المصریّه، 1913م. [24]. ماجد، عبدالمنعم، نظم دوله سلاطین الممالیک و رسومهم فی مصر، قاهره، مکتبه الأنجلو، 1964م. [25]. مقریزی، تقی الدین، اغاثه الامه بکشف الغمه، تحقیق زیاده و شیّال، قاهره، لجنه التّالیف و الترجمه و النّشر، 1940م. [26]. همو، السلوک لمعرفه الدول و الملوک، تحقیق زیاده، قاهره، 1376ق/ 1957م. [27]. همو، المواعظ والاعتبار بذکر الخطط و الآثار، بولاق، 1270ق. [28]. نویری، احمد بن عبدالوهّاب، نهایه الارب فی فنون الادب، قاهره، دارالکتب المصریّه، 1923- 1943م. [29]. Finer, S. E, The man on horseback: the role of military in politics, London, 1962.
[30]. Goodwin, R, “The national security establishment”, American Militarism, New York, 1969.
[31]. Poliak, A.N, Feudalism in Egypt, Syria, Palestine and the Lebanon (1250- 1900), London, 1939.
[32]. Idem, “The influence of Chingiz-khan’s Yasa upon the general organization of the Mamluk state”, BSOAS, 1942, v.X, 862- 877. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,574 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,392 |