![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,076 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,703,536 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,937,246 |
منزلت عقل متعالی (نقش عقل در ساحات مختلف دین) | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 5، دوره 13، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 89-112 اصل مقاله (766.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2016.58591 | ||
نویسنده | ||
رمضان علیتبار فیروزجایی* | ||
دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی | ||
چکیده | ||
از مسائل مهم در دینپژوهی و فلسفۀ دین، جایگاه و منزلت عقل در فهم دین است. سؤالات مختلفی در این زمینه مطرح میشود که عقل چه نقش و منزلتی در فهم دین و تحقق معرفت دینی دارد؟ آیا نقش و کارکرد آن تنها از سنخ ابزار فهم دین از سایر منابع است یا اینکه در کنار سایر منابع معرفتی دین، از جایگاه منبعیت نیز برخوردار است؟ در اندیشۀ غربی بهویژه مسیحیت، پاسخهای مختلفی در این باب داده شده است که با توجه به عنوان مقاله، از طرح آنها صرف نظر می کنیم. در اندیشۀ اسلامی چند دیدگاه مختلف مطرح است که از جملۀ آنها میتوان به تفکر ظاهرگرایی، عقلگرایی اعتزالی و عقل متعالی (تفکر شیعی) اشاره کرد. ظاهرگرایان؛ اعم از اهل حدیث از اهل تسنن و اخباریون از شیعه بر ظواهر دینی جمود دارند و مخالف هر گونه تدبر عقلی در دین هستند. عقلگرایان اعتزالی (اعم از معتزلۀ قدیم و جدید) معتقدند که عقل در فهم و درک تمامی معارف دینی تواناست. عقلگرایی اعتدالی (عقل شیعی یا عقل متعالی) به هماهنگی بین عقل و شریعت و عقل و نقل تأکید دارد و برای عقل در ساحات مختلف دین، هم نقش ابزاری قائل است و هم نقش و کارکرد منبعی. در مقالۀ حاضر میکوشیم به منزلت عقل (ابزاریت و منبعیت آن) در هر یک از ساحات مختلف دین (عقاید، احکام، اخلاق و ...) بپردازیم. | ||
کلیدواژهها | ||
دین؛ عقل؛ عقل متعالی؛ عقل معاش؛ معرفت دینی | ||
مراجع | ||
* قرآن * نهجالبلاغه
49. Resnik, David B(1998), The Ethics of Science, London & Newyork. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,246 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 797 |