تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,027 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,499,097 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,761,279 |
بررسی زمینههای شکلگیری تعلق به محله | ||
توسعه محلی (روستائی-شهری) | ||
مقاله 8، دوره 7، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 153-172 اصل مقاله (861.65 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی : پژوهش دانشگاهی از گرنت (نام دانشگاه، معاونت یا مؤسسه پژوهشی دانشگاهی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrd.2015.58440 | ||
نویسندگان | ||
ولیاله رستمعلیزاده* 1؛ محمد نعمتی2 | ||
1عضو هیئت علمی مؤسسۀ مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور. | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهشگری. | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با محوریت قراردادن دادههای میدانی درصدد مطالعه و فهم زمینههای شکلگیری تعلق به محله از چشمانداز شهروندان است. روششناسی مبتنی بر روش کیفی تحلیل چارچوب است. در این پژوهش با استفاده از فنون مصاحبۀ عمیق و مشاهدۀ مشارکتی به گردآوری اطلاعات پرداخته شده و دادهها به وسیلۀ نمونهگیری هدفمند از 41 مشارکتکنندۀ زن و مرد از شهر تهران کسب شده است. به منظور تحلیل دادهها از روش تحلیل چارچوب طی پنج مرحلۀ آشناسازی، شناسایی چارچوب موضوعی، نمایهسازی، جدولبندی و ترکیب دادهها استفاده شده است. یافتههای پژوهش حول هفت درونمایۀ اصلی با عناوین "قدمت محله"، "مراودات همسایگی و خویشاوندی"، "داشتن تجارب و خاطرات خوب"، "پاسخگویی به نیازها"، "مطلوبیت محیطی و کالبدی"، "استمرار سکونت" و "مشارکت در امور محله" سازماندهی شدند که هر یک از درونمایههای مزبور دو یا سه درونمایۀ فرعی را پوشش میدهند. در پایان با مرور و ترکیب درونمایههای استخراجشده به چارچوب نظریِ نهایی دست یافتیم. بر اساس "چارچوب نظریِ نهایی" میتوان عنوان کرد که زمینههای شکلگیری تعلق به محله در بین شهروندان تهرانی بر مجموعهای از "پیوندهای عاطفی، اجتماعی و کالبدی" مبتنی است و از پیامدهای بارز این پیوندها میتوان به "هویتمندی محله" اشاره کرد. به همین ترتیب، پیامد نهایی تعلق به محله در جامعۀ مورد مطالعه، احساس آرامش و احساس رضایتمندی از محله، مشارکت در امور محله و در نهایت استمرار سکونت است. | ||
کلیدواژهها | ||
تعلق به مکان/ محله؛ روش تحلیل چارچوب؛ شهر تهران | ||
مراجع | ||
پیربابایی، محمدتقی، سجادزاده، حسن (1390). تعلق جمعی به مکان، تحقق سکونت اجتماعی در محلۀ سنتی. مجلۀ باغ نظر، سال 8، شمارۀ 16، صص 28-17. دانشپور، عبدالهادی و همکاران (1388). تبیین دلبستگی به مکان و بررسی عناصر و ابعاد مختلف آن. نشریۀ هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، شمارۀ 38. سیاوش پور، بهرام، شادلو جهرمی، مجتبی، مولایی رامشه، زهره (1393). ابعاد تشکیلدهندۀ حس تعلق به مکان، با تأکید بر عوامل کالبدی، اجتماعی و احساسی (ادراک و شناخت). ششمین کنفرانس ملی برنامهریزی و مدیریت شهری، مشهد. علوی مجد، حمید، نیکپیما، نسرین، عابد سعیدی، ژیلا و اذن اله آذرگشب (1392). تحلیل چارچوب؛ شیوهای برای تحلیل دادههای کیفی. نشریۀ پایش، سال سیزدهم، شمارۀ اول، صص 50-41. فلاحت، محمد صادق (1385). مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهنده آن. نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 35، صص 66-57. فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمۀ: هادی جلیلی، تهران: نشر نی. مبارکی، محمد، صلاحی، سمیه (1392). کیفیت خدمات شهری، تعهدات شهروندی و حس تعلق اجتماعی. فصلنامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سیزدهم، شمارۀ 50، صص 315-275. معصومی، سلمان (1390). توسعۀ محلهای در راستای پایداری کلانشهر تهران. تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ. نادری، احمد، شیرعلی، ابراهیم، قاسمی کفرودی، سجاد (1393). بررسی حس تعلق محلّهای و نقش آن در مشارکت اجتماعی (نمونۀ موردی: محله نعمتآباد). مجلۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران، سال 6، شمارۀ 3، صص 20-7. نقیزاده، محمد (1387). شهر و معماری اسلامی (تجلیات و عینیات). اصفهان: سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان.
Christakopoulou, Sophia; Dawson, Jon; Gari, Aikaterini (2001). The Community Well-Being Questionnaire: Theoretical Context and Initial Assessment of ItsReliability and Validity. Social Indicators Research, Vol. 56, No. 3, pp. 321-351.
Felski, R. (1999). The invention of everyday life, New Formations 39, 13-31.
Hidalgo, M. Carmen; Hernández, Bernardo (2001). Place Attachment: Conceptual and Empirical Questions. Journal of Environmental Psychology, 21:273-281.
Jorgensen, Bradley S; Stedman, Richard C. (2001). Sense of Placeas an Attitude: Lakeshore Owners Attitudes Toward Their Properties. Journal of Environmental Psychology (2001) 21, 233-248. Kyle, Gerard; Graefe, Alan; Manning, Robert; Bacon, James (2004). Effects of place attachment on users’ perceptions of social and environmental conditions in a natural setting. Journal of Environmental Psychology 24 (2004) 213–225. Osterman, K.F. (2000). Students’ need for belonging in the school community. Review of Educational Research, 70 (3), 323-367.
Putnam, R.D. (2000). Bowling Alone. Simon & Schuster, New York.
Raymond, Christopher. M. Brown, Gregory, Weber, Delene (2010). The measurement of place attachment: Personal, community, and environmental connections. Journal of Environmental Psychology 30 (2010) 422-434.
Rubenstein, R.L. Parmalee, P.A. (1992). Attachment to place and the representation of the life course by the elderly, In: Altman, I. Low, S. (Eds.), Place Attachment. Plenum Press, New York, pp. 139e165.
Schroder, Catherine J. (2008). Attachment to Place in New Zealand. New Zealand Population Review, 33/34: 177-212. Srivastava, A. & Thomson, S. B. (2009). Framework Analysis: A Qualitative Methodology for Applied Policy Research. JOAAG, Vol. 4. No. 2
Stedman, R.C (2003). Sense of Place and Forest Science: Toward a Program of Quantitative Research. Forest Science. 49(6): 822-829. Sullivan, Laura E. et al (2009). Building Sustainable Communities Using Sense of Place Indicators in Three Hudson River Valley, NY, Tourism Destinations: An Application of the Limits of Acceptable Change Process, Proceedings of the 2009 Northeastern Recreation Research Symposium, GTR-NRS-P-66. Trell, Elen-Maarja; van Hoven, Bettina and Huigen, Paulus (2012). ‘It’s good to live in Järva-Jaani but we can’t stay here’: Youth and belonging in rural Estonia, Journal of Rural Studies, 28 (2012) 139-148.
Williams, Daniel. R, Vaske, Jerry. J. (2003). The measurement of place attachment: validity and generalization of a psychometric approach. Forest Science, Vol 49, No 6: Pp: 830-840. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,400 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,610 |