تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,035 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,609 |
گونهشناسی کثرت نفوس انسانی در سه مرحلۀ قبل، حین، و بعد از تعلّق به بدن از دیدگاه صدرالمتألهین | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 9، دوره 49، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 139-158 اصل مقاله (239.17 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2016.58375 | ||
نویسنده | ||
محمد حسین وفائیان* | ||
دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، رشتۀ فلسفه و کلام اسلامی | ||
چکیده | ||
نفس در دیدگاه صدرالمتألهین دارای «حدوث جسمانی و بقاء روحانی» بوده و از این رو، دارای دو حیثیّت «جسمانیّت و تعلّق به بدن» و «تجرّد ذاتی» است. مسئلۀ اصلی پژوهش جاری، شناخت کیفیّت و گونۀ کثرت نفوس انسانی، بر اساس دیدگاه صدرالمتألهین و در سه مرحلۀ تکوّن نفس است. نفس قبل از حدوث و تعلّق به بدن، عقل مجرّد است. از این رو، کثرت نفوس انسانی قبل از تعلّق به بدن، کثرت «نوعی عقلی» است. پس از حدوث، تمام نفوس از حیث ابدانِ جسمانی، در ذیل «نوع طبیعی» انسان مندرج بوده و دارای تکثّری عددی و حسّی میباشند. اما پس از کسب ملکات مختلف و بر اساس اتحاد ملکات نفسانی با جوهر نفس، هر نفس از حیث ذات، دارای جوهری متفاوت از جواهر نفوس دیگر شده و نفوس دارای کثرت «نوعی مثالی» و منحصر به فرد میگردند. تعداد کمی از نفوس انسانی نیز که به استکمال کامل رسیده و مبدَّل به عقل بالفعل گردیدهاند، همانند مبدأ خود، دارای کثرت «نوعی عقلی» میگردند. | ||
کلیدواژهها | ||
نفس؛ حرکت جوهری؛ کثرت عددی؛ کثرت عقلی؛ حدوث نفس | ||
مراجع | ||
منابع [1]. ابنسینا (1404). الشفاء: الالهیات، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی. [2]. احسائی، ابن ابی الجمهور (1405). عوالی الئالی، قم، دار السید الشهدا. [3]. افلوطین (1413). اثولوجیا، قم، بیدار. [4]. ارسطو (بیتا). فی النفس، بیروت، دار القلم. [5]. سبزواری، ملاهادی (1428). حاشیه بر اسفار، قم، نشر ناب. [6]. صدرالمتألهین، محمدبن ابراهیم. (1404). المبدأء و المعاد، تهران، انجمن حکمت و فلسفه. [7]. ---------- (1360الف). اسرار الایات، تهران، انجمن حکمت و فلسفه . [8]. ---------- (1360ب). الشواهد الربوبیه، مشهد، المرکز الجامعی للنشر. [9]. ---------- (1361). العرشیه، تهران، نشر مولی. [10]. ---------- (1363الف). المشاعر، تهران، کتابخانه طهوری. [11]. ---------- (1363ب). مفاتیح الغیب، تهران، موسسه تحقیقات فرهنگی. [12]. ---------- (1375). مجموعه رسائل فلسفی، نشر حکمت، تهران. [13]. ---------- (1378). رساله فی الحدوث، تهرن، بنیاد حکمت اسلامی. [14]. ---------- (1381). زاد المسافر، قم، دفتر تبلیغات اسلامی. [15]. ---------- (1387). سه رساله فلسفی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی. [16]. ---------- (1404). شرح الهدایه الاثیریه، بیروت، التاریخ العربی . [17]. ---------- (1981). الحکمه المتعالیه، بیروت، دارالاحیاء التراث. [18]. ---------- (بی تا). حاشیه بر الهیات شفاء، قم، نشر بیدار. [19]. وفائیان، محمد حسین؛ کوچنانی، قاسمعلی (1393). تحلیل متناقض نمای ثبوت عقول مجرده در صقع ربوبی، در عین اثبات ماهیت برای عقول، حکمت اسراء، شماره 2، تابستان 93. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,135 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 819 |