
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,234,254 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,069,020 |
تأملی بر ارزش عقل از نگاه سلفیان و اخباریان | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 8، دوره 49، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 115-137 اصل مقاله (272.92 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2016.58370 | ||
نویسندگان | ||
بهادر مهرکی* 1؛ علی محمد ساجدی2 | ||
1استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی شیراز | ||
2دانشیار دانشگاه شیراز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی | ||
چکیده | ||
نظر به تقارب اندیشۀ دو گروه سلفیان و اخباریان، از یک سو، و تمایز مبنایی آنان، از سوی دیگر، مقایسۀ آرای آنها مورد پرسش قرار گرفت که سؤال محوری جستار کنونی است. لذا، تلاش بر آن است تا جایگاه خرد در فهم مسائل دینی از نگاه آنان مورد نقد و بررسی قرار گیرد.در این بررسی معلوم شد که سلفیان تنها بر ظواهر احادیث نبوی و سیرۀ عالمان سلف تکیه دارند و اخباریان ظواهر روایات معصومان (ع) را اصل میدانند. بهعلاوه، هر دو گروه تعقل و اجتهاد را در فهم مسائل دینی قبول ندارند. در نقد آرای آنان میتوان گفت: اوّلاً علیرغم توصیههای فراوان نصوص دینی به تعقل و اهمیت آن، عقلانیت نزد آنان نادیده انگاشته شده است؛ ثانیاً با توجه به آیات محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و... و موضوع سندیت و دلالت احادیث و نیاز به پاسخگویی به مسائل مستحدثه، ضرورت توجه به اجتهاد امری بدیهی است. | ||
کلیدواژهها | ||
سلفیان؛ اخباریان؛ عقلگرایی؛ نصگرایی؛ اصول فقه؛ اجتهاد | ||
مراجع | ||
منابع [1]. ابن ادریس، محمدبن منصوربن احمد (1410). السرائر، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [2]. ابن القیم، ابوعبدالله(1397). اعلام الموقعین، بیروت، دارالفکر. [3]. ابنتیمیه، احمدبن عبدالحلیم (1961م). مجموعة الفتاوی، ریاض، نشر عبدالرحمن بن محمد بن قاسم النّجدی. [4]. ---------- (؟). درء تعارض العقل و النقل، تحقیق محمد رشاد و سالم. [5]. ابن فارس، احمد (2001). معجم مقاییس اللغة، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [6]. ابن منظور، محمدبنمکرم (1995). لسان العرب، بیروت، داراحیاءالتراث العربی. [7]. ابوزهره، محمد (؟). اصول الفقه، قاهره، دارالفکرالعربی. [8]. استرآبادی، محمدامین (1426). الفواید المدنیة و الشواهد المکیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [9]. اسلامبولی، سامر (2000). تحریر العقل من النقل، دمشق، الأوائل. [10]. اسود، محمد عبدالرزاق (1429). الاتجاهات المعاصرة، دمشق، دار الکلم الطیب. [11]. اشعری، ابوالحسن (1377). مقالات الاسلامیین، قم، دارالفکر. [12]. الزمی، مصطفی ابراهیم (1375). خاستگاههای اختلاف در فقه مذاهب، ترجمه حسین صابری، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی. [13]. بحرانی، یوسف (1405). الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، تحقیق محمد تقی ایروانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین. [14]. ---------- (1423). الدرر النجفیة، بیروت، دار المصطفی لاحیاء التراث. [15]. بخاری، محمد بن اسماعیل (1401-1981). صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر. [16]. برنجکار، رضا (1378). آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، قم، نشر طه. [17]. بکر، علاء (1422ه.ق). ملامح رئیسیة للمنهج السلفی، اسکندریه، دارالعقیدة. [18]. تونی (فاضل)، عبدالله (1412). الوافیة، قم مجمع الفکر الاسلامی. [19]. جابری، علی حسین (1977). الفکر السلفی عند الاثنی عشریة، بیروت، منشورات عدیداه. [20]. جمعی از نویسندگان (1372). دائرة المعارف تشیع، تهران، مؤسسه دایرة المعارف تشیع. [21]. الجوزیه، ابنقیم (1417) .مختصر الصواعق المراسلة، تحقیق رضوان جامع رضوان، بیروت، دارالفکر. [22]. حر عاملی، محمدبن حسن (1409). وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت (ع). [23]. حلمی، مصطفی (1411). السلفیة بین العقیدة الاسلامیه و الفلسفة الغربیة، اسکندریه، دار الدعوة. [24]. خوانساری، محمدباقر (1390). روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، تهران، نشر اسماعیلیان. [25]. راد، علی (1390). «قواعد فهم متن نزد اخباریان»، مجلۀ حدیث اندیشه، ش10-11 (پیاپی)، شهرری، دانشکده علوم حدیث. [26]. سبحانی، جعفر (1378). فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، قم، انتشارات توحید. [27]. سجستانی، سلیمان بن الاشعث (1410). سنن ابو داوود، بیروت، دار الفکر. [27]. طباطبایی، محمد حسین (1368). اجتهاد و تقلید در اسلام و شیعه، مجموعه مقالات، بحثی درباره مرجعیت و اعلمیت، تهران، رسالت. [28]. ---------- (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات جامعه مدرسین. [29]. طوسی، محمدبن حسن (1403). عدة الاصول، قم، موسسه آل البیت. [30]. عاملی، حسینبن شهابالدین (1396). هدایة الابرار الی طریق الائمة الاطهار (ع)، نجف، مطبعة نعمان. [31]. عبدالرحیم، احمد قوشتی (1423). مناهج الاستدلال علی مسائل العقیدة، قاهرة، دارالعلوم. [32]. عطوان، حسین (1371). فرقههای اسلامی در سرزمین شام در عصر اموی، ترجمه حمیدرضا شیخی، مشهد، بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی. [33]. فرید، احمد (1424). السلفیة: قواعد و اصول، اسکندریة، دارالعقیدة. [34]. فضل الله، مهدی (؟). العقل و الشریعة، بیروت، دار الطلیعة. [35]. اللکائی، ابوالقاسم (1402). شرح اصول اعتقاد اهل السنة و الجماعة من الکتاب و السنة و اجماع الصحابة، تحقیق احمد سعدان حمدان، ریاض، دار طیبة. [36]. محسنی، سید میرآقا (1371). نقدی بر اخباریگری، قم، انتشارات دارالنشر. [37]. مصطفوی،حسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [38]. مظفر، محمدرضا (1405). اصول الفقه، تهران، نشر دانش اسلامی. [39]. مفید، محمدبن نعمان (1413). تذکره اصول فقه، قم، کنگره شیخ مفید. [40]. نیشابوری، مسلم (1419-1998). صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر. [41]. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1378). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع)، قم، انتشارات مؤسسۀ دائرة المعارف فقه اسلامی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,359 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,259 |