تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,111,855 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,215,459 |
جدال زنان عیار در برابر اسطورۀ مغول در روایتهای داستانی بهرام بیضایی | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 6، دوره 7، شماره 4، دی 1394، صفحه 489-506 اصل مقاله (174.49 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2015.58355 | ||
نویسندگان | ||
رقیه وهابی دریاکناری* 1؛ مریم حسینی2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س) | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س) | ||
چکیده | ||
کهننمونۀ «بیگانهـ دشمن» در تاریخ فرهنگی ایران بارها به صورتهای مختلف بروز یافته است و از نمونههای آن، دشمنی و بیگانگی تاتار و مغول را میتوان نام برد. وحشیگری و قساوت مغولان به مردمان ایرانزمین، تا آنجا بود که پس از حملۀ سهمگین و قتل و غارت ایشان، تا قرنها نمونهای برای هر نوع حمله و غارت بهشمار میرفتند و کمکم از شکل تاریخی خارج و به شکلی اسطورهای در ادبیات و فرهنگ ما باقی ماندند. این مقاله به چگونگی شکلگیری اسطورۀ مغول در تاریخ فرهنگی ما و بهطور خاص، آثار بهرام بیضایی اشاره دارد. از مشخصههای اصلی روایتهای داستانی بیضایی، حضورِ فعال زنان در متن روایت است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل مبارزۀ زنانِ «قهرمانـ عیار» در برابر اسطورۀ مغول، در روایتهای داستانیِ بهرام بیضایی است. نمایشنامه و فیلمنامههایی که در این پژوهش بررسی میشوند، عبارتاند از: فتحنامۀ کلات، قصههای میرکفنپوش، عیار تنها، عیارنامه و تاراجنامه. روش پژوهش، توصیفیـ تحلیلی است؛ بدین صورت که ابتدا شیوۀ بیضایی در استفاده از اسطورۀ مغول بیان میشود، سپس پنج اثر که در آن بهطور مشخص مبارزۀ زنان با مغول در محور روایت قرار میگیرد، تحلیل میشوند. | ||
کلیدواژهها | ||
اسطورۀ مغول؛ بهرام بیضایی؛ زنان عیار؛ فیلمنامه؛ نمایشنامه | ||
مراجع | ||
[1] الیاده، میرچا (1391).اسطوره و واقعیت، ترجمۀ مانی صالحی علامه، تهران: کتاب پارسه. [2] بیضایی، بهرام (1386).عیارنامه، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 2. [3] ــــــــــ (1389الف). تاراجنامه (ذیل جهانگشا)، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. [4] ــــــــــ (1389ب). عیار تنها، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 4. [5] ــــــــــ (1389پ). فتحنامة کلات، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 5. [6] ــــــــــ (1390).قصههای میرکفنپوش، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 5. [7] پاریزی باستانی، محمدابراهیم(1383)،«جنبش ملی و اجتماعی عیاران»، مجلۀ حافظ، ش 5، ص 5ـ7. [8] حسینی، مریم (1385). نخستین زنان صوفی، تهران: علم. [9] دستغیب، عبدالعلی (1367). هجوم اردوی مغول به ایران، تهران: علم. [10] ریکور، پل (1390). زندگی در دنیای متن: شش گفوتگو، یک بحث، ترجمۀ بابک احمدی، تهران: مرکز، چ 6. [11] ستاری، جلال (1391).جهان اسطورهشناسی 10 (اسطورۀ ایرانی)، تهران: مرکز، چ 3. [12] سرکاراتی، بهمن (1393). سایههای شکارشده (گزیدۀ مقالات فارسی)، تهران: طهوری، چ 3. [13] صفا، ذبیحالله (1389). حماسهسرایی در ایران، تهران: امیرکبیر،چ 9. [14] عنصرالمعالی، کیکاوسبناسکندر (1379). درس زندگی (گزیدۀ قابوسنامه)، تصحیح و توضیح از دکتر غلامحسین یوسفی، تهران: علمی، چ 7. [15] کربن، هانری (1383). آیین جوانمردی، ترجمۀ احسان نراقی، تهران: سخن. [16] کرتیس، مستا سرخوش (1376).اسطورههای ایرانی،ترجمۀ عباس مخبر، تهران: مرکز، چ 2. [17] کمبل، جوزف (1392). قهرمان هزارچهره، ترجمة شادی خسروپنا، مشهد: گل آفتاب، چ 5. [18] موحد، ضیا (1386). «سیلویا پلات»، ارغنون 14 (دربارۀ شعر)، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ص 109ـ127. [19] هینلز، جان راسل (1385). شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ محمدحسین باجلان فرخی، تهران: اساطیر، چ 2. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,371 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,532 |